Thấy gì từ chuyến thăm Pháp của tân thủ tướng Canada?

Trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị thủ tướng Canada, ông Mark Carney đã chọn Paris và London làm điểm dừng chân nhằm thắt chặt quan hệ với các đối tác châu Âu, đối phó với áp lực từ chính sách "nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Donald Trump, theo AP.

"Canada là quốc gia 'châu Âu' nhất trong số các nước nằm ngoài châu Âu", ông Carney phát biểu tại Paris, nhấn mạnh mong muốn tăng cường hợp tác với những "đồng minh đáng tin cậy" trong bối cảnh tình hình toàn cầu biến động.

Ông Carney và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã tổ chức họp báo chung, thể hiện sự thống nhất trong quan điểm về thương mại và chính trị quốc tế.

Dù không trực tiếp nhắc đến ông Trump, cả hai nhà lãnh đạo đều lên tiếng phản đối các chính sách bảo hộ và thuế quan của Mỹ, nhấn mạnh rằng "thương mại công bằng hiệu quả hơn thuế quan".

Thách thức từ chủ nghĩa bảo hộ

Pháp và Canada có mối quan hệ lâu đời về văn hóa và kinh tế. Ông Carney được cho là đang muốn củng cố sự hợp tác này để tạo thế đối trọng với những biến động từ Mỹ.

Guardian dẫn lời một quan chức cấp cao trong chính phủ Canada: "Chúng tôi là bạn tốt của Mỹ nhưng ai cũng biết chuyện gì đang diễn ra".

Bối cảnh này khiến việc duy trì mối quan hệ vững chắc với châu Âu trở thành ưu tiên hàng đầu của ông Carney. Tân thủ tướng tuyên bố Canada "sẽ không bao giờ, dưới bất kỳ hình thức nào, trở thành một phần của Mỹ" nhằm phản bác lại những phát ngôn gây tranh cãi của Trump về khả năng biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ.

Ông Carney cũng nói bản thân chưa có kế hoạch thăm Washington nhưng sẵn sàng đối thoại với Trump nếu điều đó diễn ra "trên tinh thần tôn trọng chủ quyền Canada".

Thủ tướng Canada Mark Carney (trái) hội kiến Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Tổng thống Macron nhấn mạnh tầm quan trọng của các mối quan hệ kinh tế đa phương, cho rằng "hợp tác quốc tế là chìa khóa để đối phó với các thách thức toàn cầu".

Ngoài ra, chính phủ Canada đang xem xét lại hợp đồng mua máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ, một động thái phản ứng với các chính sách thương mại cứng rắn từ Washington.

Canada mở rộng quan hệ địa chính trị

Sau khi kết thúc các cuộc họp tại Paris, ông Carney đến London để gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer. Mục tiêu chính của ông là đa dạng hóa quan hệ thương mại, tránh phụ thuộc quá mức vào thị trường Mỹ.

Daniel Béland, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học McGill, nhấn mạnh: "Việc Canada mở rộng quan hệ thương mại với châu Âu là điều tất yếu. Hiện tại, hơn 75% xuất khẩu của Canada đang phụ thuộc vào Mỹ, điều này tạo ra rủi ro lớn".

Trở về Canada, Carney dự kiến đến khu vực Bắc Cực để tái khẳng định chủ quyền quốc gia tại vùng lãnh thổ chiến lược này. Sự quan tâm của ông đối với khu vực Bắc Cực xuất phát từ mối lo ngại ngày càng gia tăng trước việc Nga tăng cường hiện diện quân sự và những tuyên bố gây tranh cãi của ông Trump về Greenland.

Thủ tướng Carney và phu nhân, bà Diana Fox Carney, thăm Nhà thờ Đức bà ở Paris, Pháp. Ảnh: Reuters.

Bối cảnh thương mại căng thẳng với Mỹ đang có tác động lớn đến chính trị nội bộ Canada. Trước đó, đảng Tự do cầm quyền của ông Carney đối mặt với nguy cơ thất bại trong kỳ bầu cử sắp tới. Tuy nhiên, chính sách thương mại cứng rắn của Tổng thống Trump đã làm thay đổi cục diện, theo Guardian.

"Cuộc chiến thương mại của Trump đã khiến nhiều người Canada phẫn nộ, điều này có thể giúp đảng Tự do giành lại sự ủng hộ từ cử tri", Nelson Wiseman, giáo sư danh dự tại Đại học Toronto, nhận định.

Theo giáo sư Wiseman, Thủ tướng Carney đang tận dụng bối cảnh hiện tại để định hình lại vai trò của Canada trên trường quốc tế, đồng thời củng cố vị thế chính trị của mình trong nước.

Robert Bothwell, giáo sư lịch sử và quan hệ quốc tế tại Đại học Toronto. Ảnh: Munk School.

Robert Bothwell, giáo sư lịch sử và quan hệ quốc tế tại Đại học Toronto, cho rằng ông Carney đã đúng khi không vội đến Washington: "Không có lợi ích gì khi đến đó vào lúc này. Chuyến thăm của cựu Thủ tướng Justin Trudeau đã cho thấy ông Trump thường có xu hướng làm bẽ mặt các lãnh đạo nước ngoài".

Trong thời gian tới, ông Carney được dự đoán là sẽ tiếp tục tìm kiếm sự ủng hộ từ các đồng minh quốc tế nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ chính sách thương mại của Mỹ. Ông hy vọng sự gắn kết với châu Âu sẽ giúp Canada có được vị thế vững chắc hơn trong nền kinh tế toàn cầu.

"Điều quan trọng là chúng ta phải xây dựng các liên minh bền vững và không để một quốc gia đơn lẻ chi phối nền kinh tế của chúng ta", ông Carney nói.

Với động thái chiến lược trong chính sách ngoại giao và thương mại, Carney đang từng bước đưa Canada ra khỏi cái bóng của Mỹ, đồng thời xác lập một hướng đi độc lập hơn cho đất nước trong bối cảnh đầy thách thức.