Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

TL;DR

Tết Âm lịch khác biệt trên khắp châu Á

Từ Malaysia, Trung Quốc tới Singapore, hàng triệu gia đình đang tụ họp và quây quần chuẩn bị đón Tết Quý Mão 2023, với mỗi nơi có những phong tục đón Tết Nguyên đán rất khác nhau.

tet quy mao 2023 anh 1

Đối với cộng đồng người châu Á và châu Á hải ngoại trên khắp thế giới, cuối tuần này đánh dấu khởi đầu của Tết Âm lịch - kỳ nghỉ kéo dài nhiều ngày ăn mừng sự kết thúc năm Nhâm Dần và mở đầu cho năm Quý Mão.

Tại những nơi khác, năm Mão đại diện bởi con thỏ. Việt Nam là nơi duy nhất có mèo là con giáp đại diện.

Trong vài ngày đầu năm mới, hoạt động thương mại gần như dừng lại, khi mọi người dành thời gian quây quần bên gia đình. Theo Guardian, với nhiều lao động nhập cư ở Trung Quốc, đây thường là thời điểm duy nhất trong năm họ có thể trở về quê nhà.

Tết Âm lịch mang đậm nét truyền thống, tập trung vào gia đình, ẩm thực, suy ngẫm về năm cũ và mong chờ một năm mới, khởi đầu mới.

Việt Nam

Thanh Van - nhân viên lễ tân khách sạn 24 tuổi sống ở Ninh Bình cùng bố mẹ và em gái - chia sẻ với Guardian: “Giống như nhiều gia đình Việt Nam, chúng tôi nấu ăn, dành thời gian suy nghĩ về thời gian đã qua”. Chị Van cho biết Tết Nguyên đán là dịp quan trọng nhất với người Việt Nam, trong đó có gia đình chị.

Những ngày trước đó, gia đình chị Van sẽ dành hàng giờ trong bếp làm 12 chiếc bánh chưng.

Gia đình chị sẽ mang bánh chưng tặng cho gia đình và bạn bè, bên cạnh lì xì. Chị mô tả với tờ báo của Anh rằng phong tục tặng tiền của người Việt Nam như hành động đem lại may mắn cho năm mới, không quan trọng giá trị bên trong là bao nhiêu.

Trong đêm giao thừa, gia đình chị dự định xem pháo hoa, trước khi tới thăm họ hàng vào ngày đầu năm mới. “Người Việt Nam tin những gì làm vào ngày đầu tiên của năm mới sẽ ảnh hưởng đến những ngày còn lại, do đó họ rất chú ý đến từng lời nói và hành động”, chị nói.

tet quy mao 2023 anh 2

Thanh Van trước một nhà hàng ở Ninh Bình. Ảnh: Guardian.

Malaysia

Daniel Lee Lih Wei - 37 tuổi, giám sát nghiên cứu tại Đại học Sunway ở Kuala Lumpur - chia sẻ với tư cách là người Malaysia gốc Hoa, Tết Âm lịch như là dịp để truyền lại các truyền thống của Trung Quốc cho thế hệ tiếp theo.

“Tôi muốn các con học hỏi và trải nghiệm nền văn hóa và di sản khác biệt, phong phú, và tìm cách chuyển những điều này thành trải nghiệm của chính chúng trong suốt hành trình cuộc đời. Với tôi, đó là việc cho các con tiếp xúc với những kỷ niệm mà tôi có khi còn nhỏ”, anh giải thích.

Anh Lee Lih Wei nói điều quan trọng nhất là để hai con gái 4 tuổi và một tuổi chơi pháo, thưởng thức bánh quy và xem múa lân. Trong những bộ trang phục cầu kỳ và rực rỡ, màn trình diễn múa lân trên khắp đất nước thường diễn ra trong thời gian chuẩn bị đón năm mới và được cho là biểu thị sự may mắn và thịnh vượng.

Trong thời gian nghỉ lễ một tuần, anh Lee Lih Wei cho biết cả nhà sẽ mặc trang phục với nhiều sắc đỏ khác nhau trong 2 ngày thăm hỏi họ hàng. Mặc dù truyền thống quy định thành viên nam của gia đình phải về nhà vào đêm giao thừa, anh Lee Lih Wei nói hiện tại, họ sẽ đến thăm gia đình vợ vào buổi trưa, còn gia đình anh vào buổi tối.

tet quy mao 2023 anh 3

Anh Daniel Lee Lih Wei tại Malaysia. Ảnh: Guardian.

Singapore

Đối với Chua Yiying Charmaine - 21 tuổi, sinh viên ngành bất động sản tại Đại học Quốc gia Singapore - Tết Âm lịch là khoảng thời gian về quê. Tại đây, chị sẽ đoàn tụ với cha mẹ và 2 người em trong kỳ nghỉ lễ “điển hình”.

“Hầu hết gia đình người Hoa - Singapore ưu tiên sum họp vào bữa tối. Đây là lần tụ họp lớn của đại gia đình vào đêm trước Tết Âm lịch. Tôi thường không thể dành thời gian cho gia đình vì công việc và việc học, nên tôi nghĩ năm nay sẽ là năm đặc biệt tốt đẹp”, chị giải thích.

Mặc dù vẫn chưa quyết định liệu sẽ ăn mừng tại nhà của bố mẹ hay bà, Charmaine nói mình sẽ cùng bà nấu ăn vào khoảng 16h, với các món truyền thống như bakwa - thịt sấy khô có vị mặn và ngọt, và lo hei - gỏi cá sống kiểu Quảng Đông.

“Thông thường, nhiều người sẽ mua sẵn, nhưng gia đình tôi thích cùng nhau làm”, chị nói.

Chị cũng nói vài ngày trước Tết Âm lịch, các chuyến tàu sẽ chật cứng người về quê. “Tôi thích Tết Âm lịch vì đây là dịp để ăn mừng. Thật tốt khi được đón dịp lễ này trong cuộc đời. Tết Âm lịch giúp mọi người thư giãn một chút”, chị nói.

tet quy mao 2023 anh 4

Chua Yiying Charmaine tại đường Sago ở Singapore. Ảnh: Guardian.

Trung Quốc đại lục

Năm ngoái, Wen Xu không thể về nhà ở An Huy vì hạn chế phòng dịch Covid-19. Năm nay, cô gái 26 tuổi - hiện ở Hong Kong (Trung Quốc) làm phóng viên - đã được về quê đúng dịp lễ.

Chị chưa từng nghĩ tới điều này 2 tháng trước, cho đến khi có thông báo mở cửa hoàn toàn của chính phủ. Nhờ đó, chị Xu nằm trong số hàng trăm triệu người Trung Quốc xách vali lên và trở về nhà.

“Vào đêm giao thừa, chú, dì và anh họ tôi từ một thị trấn gần đó sẽ tới nhà tôi. Chúng tôi sẽ thưởng thức một bữa tối sum họp thịnh soạn với các món ăn truyền thống của gia đình, như thịt lợn hấp với bột gạo và nước hầm xương”, chị chia sẻ.

Chị Xu sẽ trải qua một tuần thư giãn và ăn uống, đọc những quyển sách mới và trò chuyện với người anh họ vừa trở về từ Canada. Chị cũng dự định quay cảnh mẹ nấu ejiao - một món ăn tốt cho sức khỏe truyền thống của Trung Quốc.

Hồi trước, Xu và người anh họ luôn hào hứng cùng nhau chạy lên lầu, đếm số tiền họ nhận được trong bao lì xì - món quà truyền thống từ những người họ hàng lớn tuổi. “Ngay cả bây giờ khi đã lớn, chúng tôi vẫn nhận được tiền lì xì”, chị kể.

Chị Xu cho biết thêm năm nay có một số điều đáng buồn, khi người ông vẫn yếu sau khi mắc Covid-19 và không thể cùng nhau ăn tối. “Ông phải dùng máy thở trên căn phòng tầng 3”, chị nói.

Với chị, năm Dần là một năm tuyệt vời về mặt công việc, nhưng không mấy vui vẻ trong các mối quan hệ cá nhân: “Trong năm mới, tôi hy vọng sẽ tìm được bạn trai, người có thể cùng tôi trải nghiệm mọi thứ, ở bên nhau và hỗ trợ lẫn nhau”.

tet quy mao 2023 anh 5

Một công viên tại Bắc Kinh trang hoàng trước dịp Tết Nguyên đán. Ảnh: Reuters.

Đài Loan

Stacy Liu - 32 tuổi - trên đường trở về quê nhà ở Đào Viên, miền Bắc Đài Loan. Tại Đài Loan, người dân thường về nhà cả tuần, dành khoảng thời gian chất lượng cho gia đình và gặp gỡ những người bạn thời thơ ấu.

“Ba ngày đầu tiên của năm mới là những ngày quan trọng nhất”, chị nói. Khi còn nhỏ, gia đình chị sẽ đến thăm họ nội trước, sau đó sẽ tới nhà bà ngoại.

“Theo truyền thống, mùng 2 sẽ là ngày con gái đã lấy chồng về nhà mẹ đẻ. Bà tôi là người phụ nữ rất truyền thống, nên chúng tôi chỉ có thể tới nhà bà vào hôm đó. Nếu không, điều này sẽ mang lại xui xẻo”, chị nói.

Trong những năm gần đây, gia đình Liu ăn Tết quy mô nhỏ, khi chỉ có bố mẹ, chị, vợ chồng 2 em gái: “Tôi nhận thấy ngày càng có nhiều gia đình không làm theo cách truyền thống nhất là đưa tất cả họ hàng về nhà”.

Vào đêm giao thừa, gia đình sẽ ở nhà, nấu các món ăn truyền thống như canh gà, cá kho và cải bẹ xanh.

“Đồ ăn thừa từ đêm giao thừa đủ cho bữa tối trong hai ngày tới. Vào bữa trưa, chúng tôi sẽ đi ăn hàng. Chúng tôi đã đặt chỗ trước cả tháng”, chị nói.

Gia đình Liu sẽ dành thời gian ở nhà, ăn uống, đi bộ tới ngọn núi gần đó và chơi mạt chược. Chị hy vọng năm nay sẽ không còn lo lắng về Covid-19 và có cơ hội xây dựng công việc dạy kèm tiếng Quan thoại để có thể làm việc từ xa và đi du lịch.

Hong Kong

Ký ức tuổi thơ yêu thích của Tabitha Mui về dịp Tết Âm lịch là đi thăm họ hàng và nhận lai see (tương tự lì xì) và “vô số kẹo và socola đồng xu”.

Vào đêm giao thừa, đại gia đình sẽ quây quần bên nhau và ăn những món ăn truyền thống như nấm Trung Quốc với cải ngọt, thịt gà, cá và lẩu poon choi.

“Điều tuyệt vời nhất với trẻ con là những kỳ nghỉ dài. Chúng tôi mặc trang phục Trung Quốc đến trường dự tiệc mừng năm mới”, chị nói.

“Bây giờ tôi đã kết hôn. Điều quan trọng nhất là có bữa tối sum họp đêm giao thừa gia đình. Cả tôi và chồng đều có đại gia đình, nên chúng tôi sẽ bận rộn. Tôi sẽ chuẩn bị quà cho những họ hàng lớn tuổi và lai see cho người trẻ tuổi”, chị nói thêm.

Hong Kong là một trong những nơi cuối cùng dỡ bỏ các hạn chế và mở cửa trở lại cho khách du lịch. “Tôi hy vọng mọi người trong gia đình sẽ luôn khỏe mạnh”, chị nói. “Chúng ta sẽ phải thận trọng. Còn về hy vọng cho năm Mão, tôi mong công việc suôn sẻ, và thế giới hòa bình”.

Sách hay về Đông Nam Á

Để giúp độc giả hiểu thêm về Đông Nam Á, Zing giới thiệu ba cuốn sách của Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia về chủ đề này: “Cạnh tranh Trung - Ấn tại Đông Nam Á”, “Gắn kết và chủ động thích ứng: Tầm nhìn và triển vọng của ASEAN sau năm 2025” và “Đông Nam Á học - Một số vấn đề về ngôn ngữ và văn hóa”.

> Độc giả có thể xem thêm tại đây.

Nỗi lòng người Việt xa xứ ngày cuối năm

Chia sẻ với Zing về trải nghiệm ăn Tết xa quê, người Việt sống ở nhiều quốc gia châu Á đón Tết Âm lịch cho biết dù nhớ nhà, họ hào hứng với những trải nghiệm mới tại nước sở tại.

California lần đầu công nhận Tết Nguyên đán là ngày lễ chính thức

Dự luật được thống đốc California ký hồi năm 2022 có nội dung rằng kể từ năm 2023, Tết Nguyên đán sẽ trở thành ngày lễ chính thức ở tiểu bang này.

Phương Linh

Bạn có thể quan tâm