Trong một cuộc trao đổi về tàu ngầm hạt nhân chiến lược thế hệ tiếp theo Colombia của Hải quân Mỹ, Chester Park, sĩ quan chỉ huy căn cứ tên lửa của Mỹ ở Kings Bay, Georgia, cho biết "các tàu ngầm Trung Quốc chắc chắn đang bắt kịp chúng tôi", tạp chí Forbes cho biết.
Nhận xét của vị sĩ quan trùng khớp với đánh giá của HI Sutton, một blog chuyên nghiên cứu về tàu ngầm trên thế giới. HI Sutton liên tục cảnh báo về quá trình hiện đại hóa nhanh chóng của hải quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLAN).
Từ những năm 1970, Trung Quốc đã có một số tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, nhưng trong nhiều năm chúng bị đánh giá là thua kém nhiều so với tàu ngầm phương Tây. Tuy nhiên, các tàu ngầm tấn công hạt nhân Type-093, lớp Shang và tàu ngầm hạt nhân chiến lược Type-094, lớp Jin lại là vấn đề khác.
Số lượng các tàu ngầm này ngày một tăng lên và rất có thể đã mạnh hơn đáng kể. Những tàu ngầm này không nhất thiết phải có khả năng tương tự tàu ngầm phương Tây, nhưng khoảng cách đang thu hẹp theo thời gian.
Khả năng tàng hình
Đối với chiến tranh tàu ngầm là một trò chơi xung quanh sự ẩn nấp và phát hiện. Hai câu hỏi đang được giới phân tích quan tâm là tàu ngầm Trung Quốc có giỏi trong việc che giấu và phát hiện đối phương hay không.
 |
| Tàu ngầm tấn công hạt nhân Type-093 của Trung Quốc trong một đợt diễn tập. Ảnh: China Military. |
Khả năng tàng hình của tàu ngầm phần lớn dựa trên việc giảm tiếng ồn phát ra khi hoạt động. Mục đích của các nhà khoa học là làm cho tàu ngầm yên tĩnh như tiếng ồn bình thường của môi trường biển, thường khoảng 90 decibel. Các tàu ngầm phương Tây đã gần đạt được khả năng này từ 20-30 năm trước, trong khi Trung Quốc vẫn còn tụt hậu trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên, theo các đánh giá gần đây của hải quân Mỹ, các tàu ngầm Type-093 thế hệ đầu có độ ồn khoảng 110 decibel, tương đương với tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Los Angeles của Mỹ với độ ồn từ 105-110 decibel.
Đánh giá của Hải quân Mỹ được đưa ra vào năm 2007, khi đó, họ ước tính tàu ngầm tấn công hạt nhân mới của Trung Quốc được đánh giá có độ ồn tương đương với tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Akula của Nga.
Kể từ khi đánh giá của Hải quân Mỹ được đưa ra đến nay, Trung Quốc đã giới thiệu 2 phiên bản nâng cấp của Type-093. Điều đó dẫn đến khả năng tàu ngầm mới nhất của Trung Quốc đã yên tĩnh hơn trước rất nhiều.
Khả năng dò tìm của sonar
Về vấn đề thứ 2 là khả năng phát hiện mục tiêu bằng hệ thống định vị thủy âm (sonar). Hiện tại có rất ít thông tin về khả năng phát hiện mục tiêu của sonar Trung Quốc. Tuy vậy, công nghệ Trung Quốc đang tiến bộ nhanh chóng và cho thấy sự đổi mới liên tục.
Các tàu ngầm mới của Trung Quốc được cho là có sonar mảng thụ động dọc theo thân tàu, còn gọi là sonar mảng sườn, tương tự như các tàu ngầm Mỹ. Tàu ngầm Trung Quốc cũng có sonar mảng kéo có thể thả ra và thu vào ở phía đuôi tàu, như các tàu phương Tây.
 |
| Tàu ngầm hạt nhân chiến lược Type-094 của Trung Quốc. Ảnh: Hải quân Mỹ. |
Bắc Kinh cũng đang chế tạo loại tàu ngầm tấn công hạt nhân mới Type-095, lớp Tang. Hiện có rất ít thông tin về tàu ngầm mới này, nhưng tàu đầu tiên có thể sớm được hạ thủy. Nó sẽ là một thiết kế hoàn toàn mới và mới hơn 20 năm so với tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Virginia mới nhất của Mỹ.
Type-095 có thể không tốt hơn Virginia, nhưng nó là một nền tảng mới hơn. Đối với công nghiệp quốc phòng Trung Quốc, nhiều sản phẩm của họ sao chép lại các thiết kế của quốc gia khác.
Tuy nhiên, tàu ngầm hạt nhân luôn là sản phẩm bản địa. Công nghiệp đóng tàu ngầm Trung Quốc vẫn tiếp tục thử nghiệm các công nghệ và thiết kế mới. Năm 2018, một nhà máy đóng tàu ở Thượng Hải đã hạ thủy loại tàu ngầm bí ẩn không có cánh buồm.
Do đó, các nhà thiết kế tàu ngầm Trung Quốc nhiều khả năng có thể tạo ra bất ngờ với những thiết kế mới. Chỉ huy Park cũng đưa ra bình luận về tàu ngầm của Nga, nhưng đó là một chủ đề hoàn toàn khác.
Hạm đội tàu ngầm của Mỹ vẫn được đánh giá vượt trội so với các quốc gia không thuộc NATO, nhưng lợi thế của Washington đang giảm dần theo thời gian.
