Một ngày giữa tháng 3, người dân sống ở khu La Piedrera, phía sau sân bay quốc tế Guadalajara, Mexico phát hiện một con chó đi đi lại lại ở khu vực nơi họ sống, trong miệng ngoạm một cánh tay người.
Khi người dân tỏa ra khu phố tìm kiếm dấu hiệu bất thường, họ phát hiện một mồ chôn tập thể bên trong một ngôi nhà bỏ hoang.
"Chúng tôi tìm thấy 26 thi thể được bọc trong vải bạt. Có chất gì đó đã được đổ lên người họ, có lẽ là acid, bởi các thi thể đã phân hủy dù thời gian từ khi họ bị giết chưa lâu", Guadalupe Aguilar, một nhà hoạt động nhân quyền địa phương, cho biết, theo Guardian.
Tập đoàn tội phạm bất trị
Bà Aguilar cho biết có hàng chục điểm chôn cất tập thể bí mật như thế ở khắp bang Jalisco, hậu quả từ hoạt động của các băng đảng tội phạm ma túy tại Mexico.
"Tội phạm băng đảng gây ra những vụ việc như thế này", bà Aguilar cho biết.
Tuy nhà hoạt động không nói rõ nhóm nào đứng sau vụ "tắm máu" ở La Piedrera, nhưng nhà chức trách Mexico cho biết Guadalajara, cũng như nhiều khu vực khác tại Mexico, đang nằm trong quyền kiểm soát của Jalisco Nueva Generacion, tập đoàn tội phạm được coi là "bất trị" nhất tại Mexico vào lúc này.
 |
| Hình ảnh từ video biểu dương lực lượng của băng đảng tội phạm Jalisco. Ảnh: Telegraph. |
Dù ít được quốc tế biết đến hơn so với băng đảng ma túy Sinaloa của ông trùm Joaquin "El Chapo" Guzman, tổ chức Jalisco khét tiếng trong nước bởi các vụ bạo lực đẫm máu và sức mạnh vũ trang. Các chuyên gia miêu tả Jalisco là mối đe dọa ngày một lớn đối với Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador.
Tháng 6/2020, các tay súng của Jalisco mở cuộc tấn công táo bạo nhất trong hàng thập kỷ khi âm mưu ám sát cảnh sát trưởng của thủ đô Mexico City.
Dù vụ ám sát không thành công, Jalisco đã gửi đi thông điệp rằng lời hứa "mang hòa bình đến với" Mexico của Tổng thống Obrador đã thất bại.
Tháng trước, Jalisco gửi đi một thông điệp khác để nhắc nhở về sự tàn bạo của tổ chức này. Một thành viên cũ của Jalisco đầu hàng chính phủ đã bị sát hại. Thi thể người này được bỏ trên ghế công viên ở thị trấn Tlaquepaque gần thành phố Guadalajara.
Thủ phạm dùng một con dao găm lên túi đựng thi thể lời nhắn: "El Traicionero", có nghĩa là "kẻ phản bội".
Eduardo Guerrero, chuyên gia về an ninh tại khu vực, cho biết nhà chức trách Mỹ và Mexico đều coi Jalisco là mối đe dọa an ninh quốc gia.
"Tổ chức này có rất nhiều tiền, sở hữu những vũ khí đời mới nhất, các nhóm bán vũ trang theo kiểu quân đội, và phương tiện di chuyển. Chúng mang tới thách thức nghiêm trọng cho chính phủ Mexico, đặc biệt ở các thành phố vừa và nhỏ, nơi chỉ cần 50 tay súng băng đảng có thể dễ dàng đánh bại lực lượng an ninh địa phương", ông Guerrero nói.
Ông trùm kín tiếng
Nhà chức trách cho biết sự ra đời của băng đảng Jalisco có nguồn gốc từ chiến dịch trấn áp của Cơ quan Chống ma túy Mexico (DEA) tháng 7/2010 dẫn tới cái chết của Ignacio “Nacho” Coronel - một trong các thủ lĩnh của Sinaloa - tại Guadalajara.
Sau cái chết của Coronel, Sinaloa rạn nứt, từ đó một số thành viên của băng đảng này ly khai, lập ra tổ chức mới mang tên Jalisco, lấy theo tên tiểu bang Jalisco nơi có thành phố Guadalajara là thủ phủ.
Nhưng một nguồn tin trong thế giới ngầm cho biết rạn nứt thực chất đã bắt nguồn từ năm 2007, khi xô xát xảy ra giữa hai thành viên của Sinaloa trong một cuộc tụ tập của băng đảng tại Guadalajara.
Sự cố này châm ngòi cho hàng loạt vụ đấu súng, giết người đẫm máu, kết quả là một nhóm mới nổi lên. Nhóm này do Nemesio Oseguera Cervantes - hay còn được biết tới với cái tên El Mencho - lãnh đạo.
El Mencho là cựu sĩ quan cảnh sát của Mexico. Ông trùm này giờ là mục tiêu hàng đầu trong danh sách truy nã của DEA. Nhà chức trách Mexico treo thưởng 10 triệu USD cho ai giúp bắt giữ ông trùm này.
 |
| Nhà chức trách Mexico treo thưởng 10 triệu USD cho người giúp bắt giữ El Mencho. Ảnh: UNIVISION. |
Không giống như El Chapo, El Mencho thích cuộc sống ẩn dật. Chỉ có một vài tấm ảnh về ông trùm này tồn tại. Hồ sơ về tiểu sử của El Mencho, nếu không kể tới một thời gian làm việc bất hợp pháp tại Mỹ thập niên 1980, hoàn toàn trống trơn.
El Mencho được cho là đang ẩn náu tại vùng núi ở phía nam Jalisco. Trong chiến dịch truy bắt ông trùm này năm 2015, quân đội Mexico đã chịu thất bại muối mặt khi trực thăng của quân đội trúng rocket khiến 6 binh sĩ thiệt mạng. Jalisco cũng tiến hành các vụ tấn công trả đũa khiến 15 người thiệt mạng và 19 người bị thương.
"Tôi không nghĩ sẽ nhận ra ông ta nếu gặp trong nhà hàng. Khả năng lãnh đạo của El Mencho là không cần bàn cãi. Nhưng ông trùm này sống kín tiếng. Lực lượng của ông ta kiểm soát phía nam Jalisco. Không ai dám động vào ông ta", một nguồn thạo tin về thế giới ngầm ở Mexico nói.
Người này cho biết El Mencho ở độ tuổi ngoài 50, giản dị, hay nói đùa thú vị, nhưng đồng thời "rất dễ bùng nổ".
Bầu không khí kinh hoàng
Không nhiều người hiểu rõ sức mạnh của Jalisco bằng các cư dân sống tại Sierra de Ahuisculco, dãy núi ở phía tây Guadalajara. Đây là nơi Jalisco xây dựng các căn cứ đào tạo lực lượng bán quân sự của tổ chức này. Jalisco cũng có các phòng thí nghiệm bí mật sản xuất lượng lớn ma túy tổng hợp để bán sang Mỹ.
Khu vực này có vị trí chiến lược với Jalisco, bởi nó nằm gần hai cảng biển bên bờ Thái Bình Dương là Manzanillo và Lazaro Cardenas. Thông qua hai cảng này, Jalisco nhập lậu các chất hóa học từ Trung Quốc để sản xuất ma túy.
Cư dân tại Sierra cho biết các tay súng của băng đảng thường mặc áo chống đạn đi lại trong thị trấn. Một số xe ôtô của thành viên Jalisco gắn cả súng máy.
"Việc phải ra ngoài ban đêm hay đưa trẻ con đi cùng là điều rất đáng sợ", một cư dân cho biết.
Thành phố Guadalajara là một trong những địa điểm quan trọng nhất trong thế giới ma túy ở Mexico. Các ông trùm buôn bán cần sa và cocaine khét tiếng từng sống ở thành phố này những năm 1980.
Năm 2008, nhà chức trách Mỹ coi Guadalajara là trung tâm của ma túy tổng hợp và đặt cho nó biệt danh "thành phố hóa học".
 |
| Lực lượng an ninh của chính phủ bị Jalisco tấn công tháng 6/2019. Ảnh: Wall Street Journal. |
Từ lâu, Sierra de Ahuisculco là trung tâm trong cuộc săn lùng các ông trùm ma túy. Các ông trùm thường có mạng lưới quan hệ chính trị ở cấp cao, nhờ đó họ khó bị bắt và liên tục mở rộng phạm vi hoạt động.
Tuy nhiên, trong 6 năm vừa qua, người dân ở Sierra de Ahuisculco cho biết tình trạng bạo lực đã trở nên không thể tưởng tượng.
"Tôi chưa từng sống qua một cuộc nội chiến nào, nhưng tôi nghĩ tình hình lúc này cũng giống như đang sống trong chiến tranh. Chúng tôi sống trong sợ hãi và bất ổn. Tôi biết 3 hay 4 người đã chết. Mọi người ở đây đều đã mất người thân", một người dân Sierra de Ahuisculco nói.
Năm 2019, cư dân địa phương từng phát hiện cùng lúc 138 túi chứa thi thể người bị bỏ lại bên trong một cánh rừng. Người dân chỉ báo nhà chức trách chứ không dám mở túi ra để xác định danh tính nạn nhân bởi họ biết sẽ bị trả thù.
Tình trạng bạo lực và cuộc chiến giữa các băng đảng thù địch đã gây ra tổn thất kinh doàng cho thủ phủ của tiểu bang Jalisco.
Vốn nổi danh là một trong những thành phố giàu có và năng động nhất Mexico, Guadalajara giờ đồng thời là mảnh đất của của đau thương và những tội ác không thể dung thứ.
"Chúng ta đang sống trong thời kỳ khó khăn, các nhóm tội phạm tìm cách gây bất ổn và mang đến bầu không khí kinh hoàng", Thống đốc Jalisco Alfaro phát biểu hồi tháng 3.
Trước đó, người tiền nhiệm của Thống đốc Alfaro là Aristoteles Sandoval bị bắn chết hồi tháng 12/2020 trong nhà vệ sinh của một nhà hàng. Vụ ám sát cố Thống đốc Sandoval là một kế hoạch công phu, được cho là tác phẩm của băng đảng Jalisco.
Cứ vào thứ tư hàng tuần tại thành phố Guadalajara, những người mẹ, người vợ, chị em hay con gái lại tập trung bên ngoài viện pháp y thành phố, hy vọng không phải đón nhận tin dữ từ người thân yêu.
"Đó là nỗi đau chung của chúng tôi", Martha Leticia, người phụ nữ 50 tuổi có con trai mất tích từ 2017, nói.
Để giúp tìm ra danh tính những người mất tích, nhà chức trách Mexico phải chụp ảnh những bộ phận thi thể họ tìm thấy trong các ngôi mộ tập thể.
"Chúng tôi nhìn những hình ảnh chiếu trên màn hình và tự nhủ: 'Cánh tay đó trông quen quá'. Đó là cảm giác kinh hoàng", bà Leticia nói.
Một người phụ nữ khác tên Cecilia Flores cho biết có con trai tên Wilians bị bắt cóc năm 2019. Bốn tháng sau, cảnh sát tìm thấy một phần thi thể của Wilians tại El Mirador, nơi được Jalisco sử dụng để tra tấn tù nhân.
"Họ tìm thấy một bàn tay, cánh tay và thân mình của thằng bé", bà Flores nhớ lại.
Trong khi đó, người phụ nữ 47 tuổi Maria Guadalupe Ayala cho biết con trai của bà, Alfredo, mất tích từ tháng 9/2019. Năm tháng sau, một phần thi thể của thanh niên này cũng được tìm thấy tại El Mirador.
