Tác dụng đặc biệt của rau trai ít người biết

Thài lài trắng là loại cây dại quen thuộc ở ruộng ẩm. Ảnh minh hoạ.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 3), thài lài trắng còn được gọi là cỏ lài trắng, rau trai trắng hay cỏ chân vịt. Cây thường mọc hoang ở những vùng đất ẩm, bờ ruộng, mương nước. Từ lâu, người dân nhiều nơi hái ngọn non để luộc, nấu canh như một loại rau dân dã nên quen gọi là rau trai.

Trong y học cổ truyền, thài lài trắng (rau trai) được thu hái quanh năm, dùng toàn cây, có thể dùng tươi hoặc phơi khô làm thuốc. Theo Đông y, vị thuốc này vị ngọt nhạt, tính hơi lạnh, tác dụng giải nhiệt, chống viêm, lợi tiểu, tiêu sưng. Nhờ những đặc tính này, thài lài thường được sử dụng trong các bài thuốc thanh nhiệt, hỗ trợ điều trị các bệnh viêm nhiễm cấp tính.

Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ cho biết thài lài là vị thuốc được dùng khá phổ biến trong điều trị cảm sốt, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như viêm họng, viêm amidan cấp, cũng như các trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu. Cây có thể dùng ở dạng tươi hoặc khô, liều thông thường 30-40 g mỗi ngày, sắc uống.

Theo kinh nghiệm dân gian, rau trai còn được dùng ngoài da để hỗ trợ điều trị viêm da có mủ, sưng đau do côn trùng cắn, thậm chí các vết rắn rết, bò cạp đốt. Người dân thường lấy cây tươi giã nát, đắp trực tiếp lên vùng tổn thương để giảm sưng, giảm đau.

Không chỉ vậy, thài lài còn xuất hiện trong một số bài thuốc hỗ trợ điều hòa huyết áp. Một bài thuốc thường được nhắc đến là dùng thài lài trắng tươi kết hợp với hoa đậu tằm, sắc uống thay trà trong ngày, dùng theo liệu trình từ 10 đến 15 ngày. Một số bài thuốc dân gian khác dùng thài lài nấu canh với thịt nạc nhằm hỗ trợ giải độc, cải thiện chức năng gan ở người gan yếu, da vàng.

Trong thực hành Đông y, thài lài cũng được phối hợp với nhiều dược liệu quen thuộc khác để hỗ trợ điều trị viêm cầu thận cấp, phù thũng, phong thấp, viêm khớp hay phù do bệnh tim. Các bài thuốc thường ở dạng sắc uống hoặc nấu ăn, giúp người bệnh dễ sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày.

Với các trường hợp viêm họng nhẹ, người dân có thể dùng thài lài tươi sắc uống hoặc giã lấy nước cốt uống nhiều lần trong ngày. Khi bị mụn nhọt sưng đau chưa vỡ mủ, thài lài tươi giã nát, trộn thêm chút rượu nóng, đắp ngoài da cũng là cách được áp dụng trong dân gian.

Theo bác sĩ Vũ, thài lài là loại rau và vị thuốc khá lành tính. Tuy nhiên, do có tính hơi lạnh, những người tỳ vị hư hàn, hay lạnh bụng, dễ tiêu chảy không nên dùng thường xuyên hoặc dùng với liều cao. Việc sử dụng thài lài để làm thuốc nên dựa trên thể trạng cụ thể và có tư vấn của người có chuyên môn, tránh lạm dụng theo truyền miệng.