 |
Nhiều thập kỷ sau khi phải trốn chạy khỏi Philippines với những túi hành lý chất đầy đồ trang sức, vàng và tiền mặt, cựu đệ nhất phu nhân Imelda Marcos cuối cùng đã đạt được tham vọng: Con trai chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống Philippines.
Người phụ nữ 92 tuổi này được cho là động lực thúc đẩy sự trở lại của gia đình từ cuộc sống lưu vong đến đỉnh cao quyền lực sau cuộc bầu cử tổng thống Philippines hôm 9/5.
Ham mê sưu tập kim cương
Tổng thống đắc cử Ferdinand "Bongbong" Marcos mô tả mẹ của ông là “chính trị gia tối cao trong gia đình", một người có "ảnh hưởng lớn". Ông dự kiến nhậm chức vào ngày 30/6.
 |
| Tổng thống đắc cử Ferdinand "Bongbong" Marcos dự kiến nhậm chức vào ngày 30/6. Ảnh: New York Times. |
Gây nhiều chú ý với sự tiêu xài xa hoa của mình, bà Imelda từng là biểu tượng cho sự hào nhoáng của chính quyền thời phu quân của bà - ông Ferdinand Marcos nắm quyền. Thời kỳ đó kết thúc vào năm 1986 sau khi nhà lãnh đạo Ferdinand Marcos Sr. bị lật đổ.
Ước tính 10 tỷ USD đã “bốc hơi” khỏi kho bạc nhà nước trong suốt 20 năm cai trị của cố Tổng thống Ferdinand Marcos, đẩy nước nhà vào tình trạng nghèo túng.
Trong khoảng thời gian đó, bà Imelda lại nổi danh với thú vui sưu tập kim cương, các kiệt tác nghệ thuật và hàng nghìn đôi giày. Cựu phu nhân khẳng định sở thích xa hoa của bà nhằm truyền cảm hứng cho người nghèo.
"Vai trò của tôi với tư cách đệ nhất phu nhân là... lập ra tiêu chuẩn, vì đông đảo người dân sẽ đi theo đẳng cấp", bà nói với AFP trong một cuộc phỏng vấn năm 2009 từ căn penthouse của mình ở một trong những tòa nhà cao cấp đắt giá nhất tại Manila.
Các nhà phân tích và quan sát nhận định chiến thắng của ông Ferdinand "Bongbong" Marcos trong cuộc bầu cử tổng thống hôm 9/5 đánh dấu sự hoàn thành sứ mệnh của bà Imelda nhằm giành lại chức tổng thống và vực dậy quyền lực của gia đình.
 |
| Ferdinand Marcos Jr. (ngoài cùng, bên phải) theo dõi cha phát biểu từ ban công dinh tổng thống Malacañang ở Manila năm 1986. Ảnh: AP. |
Andres Bautista, người từng lãnh đạo một cơ quan chính phủ chuyên theo dõi khối tài sản bất minh của nhà Marcos, cho biết: “Tôi chắc rằng bà ấy đang hài lòng”.
"Mong muốn của bà ấy là ông Marcos Jr. khôi phục lại tên tuổi nhà Marcos và giành lại ngôi vị mà cựu lãnh đạo Marcos Sr. đã nắm giữ. Và mong muốn đó đang thành hiện thực”.
Nhân vật gây nhiều tranh cãi
Cao, cân đối và quyến rũ, bà Imelda từng nổi tiếng ở Philippines và nước ngoài với tư cách đệ nhất phu nhân, tiệc tùng với các ngôi sao và thay mặt chồng gặp gỡ nhiều lãnh đạo quyền lực trên thế giới.
Những thú vui xa hoa quá đà thậm chí khiến tên bà gắn liền với một tính từ không mấy dễ chịu "Imeldific", trong đó có vụ nhập khẩu động vật hoang dã châu Phi cho một công viên safari trong nước.
Bà Imelda luôn phủ nhận mọi hành vi sai trái, khẳng định chồng bà đã giàu có trước khi trở thành tổng thống.
Trong khi nhiều người cho rằng bà Imelda lẽ ra phải dành phần đời còn lại sau song sắt nhà tù, những người mến mộ vẫn xem bà là hình mẫu của sắc đẹp.
Trong một trung tâm dành cho người cao tuổi ở Baseco, khu phố bên bến cảng ở Manila, gương mặt của bà Gloria Guarda sáng lên khi bà nhớ lại lần gặp "Mam Imelda".
“Bà ấy thật tốt bụng. Tôi thực sự nghĩ rằng bà ấy rất đẹp", bà Guarda, 82 tuổi, một người ủng hộ nhà Marcos, cho biết. Người phụ nữ này cho biết sự ủng hộ của bà với gia đình Marcos không hề thay đổi dù cho họ đang nợ tiền bà.
Là một thành viên của nhóm “Những người bạn trung thành với Imelda Romualdez Marcos-24K”, Guarda cho biết bà và các tình nguyện viên khác từng được hứa hẹn nhận một triệu peso (19.000 USD) mỗi người khi tham gia vào chương trình trồng cây cách đây hơn một thập kỷ.
Tôi tự nhủ: “Hy vọng Bongbong sẽ thắng để cuối cùng chúng tôi có thể nhận tiền", bà Guarda nói.
Đội ngũ truyền thông của ông Bongbong không trả lời yêu cầu bình luận của AFP về vấn đề này.
Bản năng chính trị nhạy bén
Sau khi chồng qua đời khi đang sống lưu vong ở Hawaii vào năm 1989, bà Imelda trở về Philippines để đối mặt với cáo buộc tham nhũng và khôi phục mạng lưới bảo trợ của gia đình.
 |
| Cựu đệ nhất phu nhân Philippines Imelda Marcos hôn chiếc quan tài kính của người chồng đã khuất - ông Ferdinand Marcos (1917-1989) - trong dịp kỷ niệm ngày sinh của ông vào tháng 7/2014. Ảnh: Reuters. |
Hoạt ngôn và không ngại đưa ra những quan điểm khác biệt - bà Imelda vốn có tiếng về khả năng thuyết giảng cho những vị khách hàng giờ về triết lý của bản thân về vẻ đẹp và tình yêu - cựu đệ nhất phu nhân cũng sở hữu bản năng chính trị nhạy bén.
Patricio Abinales, giáo sư về Nghiên cứu châu Á tại Đại học Hawaii tại Manoa, cho biết: “Bà Imelda biết bắt đầu xây dựng lại từ đâu... và với hỗ trợ tài chính dồi dào, điều đó cũng dễ dàng hơn”.
 |
| Bức ảnh chụp ngày 26/5/1976, bà Imelda Marcos lúc đó là Đệ nhất phu nhân Philippines tới Điện Elysee trong chuyến thăm Paris. Ảnh: AFP. |
Bà ra tranh cử tổng thống năm 1992 và thua cuộc, nhưng cũng trong các cuộc bầu cử đó, ông “Bongbong” đã giành được ghế quốc hội đại diện cho Ilocos Norte.
Bà Imelda về sau đã nắm giữ ghế ở Hạ viện suốt ba nhiệm kỳ liên tiếp. Bà đã công khai về mong muốn ông “Bongbong” trở thành tổng thống.
"Thực tế là tôi đang thúc đẩy con trai tranh cử vào chức vụ cao hơn", bà nói với AFP vào năm 2009 khi được hỏi liệu bà có muốn ông “Bongbong” lãnh đạo đất nước hay không.
Một năm sau đó, ông “Bongbong” đã thành công tại Thượng viện, và tiếp đó tranh cử phó tổng thống vào năm 2016. Bà Imelda đã xuất hiện tại các cuộc vận động tranh cử vào thời điểm này. Tuy nhiên, ông “Bongbong” lúc bấy giờ bị đối thủ Leni Robredo đánh bại với kết quả sít sao.
Những thỏa thuận với các triều đại chính trị đối thủ và chiến dịch tẩy trắng quá khứ của gia đình trên mạng đã thúc đẩy sự ủng hộ đối với “Bongbong” và ông giành chiến thắng cuối cùng trong cuộc đua tổng thống năm 2022 trước đối thủ Robredo.
Bà Imelda đã từ bỏ ghế trong Quốc hội vào năm 2019 nhưng từ lâu vẫn dẫn dắt sự nghiệp chính trị của các con mình.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với CNN Philippines, ông “Bongbong” đã nói rằng "bất cứ điều gì xảy ra trong chính trường, chúng tôi luôn hỏi ý kiến của mẹ xem nên hành động thế nào, hay tiếp tục chờ đợi”.
Việc giành lại ngôi vị tổng thống có thể mang lại vỏ bọc pháp lý cho gia tộc Marcos.
Gia đình Marcos đã đối mặt với hàng chục phiên tòa hình sự và dân sự trong 36 năm qua, nhưng họ đã vượt qua phần lớn.
 |
| Ferdinand Marcos Jr. (ngoài cùng bên phải) cùng bố mẹ và chị em gái năm 1965. Ảnh: Philstar. |
Trong một thất bại pháp lý hiếm gặp, bà Imelda đã bị kết án tù vào năm 2018 vì đã biển thủ khoảng 200 triệu USD thông qua các quỹ của Thụy Sĩ từ nhiều thập kỷ trước. Tuy nhiên, bà được bảo lãnh tại ngoại.
Trong những bức ảnh cho thấy ông “Bongbong” và con trai cả Sandro được cho là đã đến thăm bà Imelda sau cuộc bầu cử ngày 9/5, xuất hiện một bức tranh của cố danh họa Picasso treo trên tường.
Không biết đó là bản sao hay một trong 141 bức tranh mất tích mà các nhà điều tra của chính phủ đang cố gắng truy tìm.
Tuy nhiên, Abinales cho biết thông điệp của bà Imelda rất rõ ràng: "Bây giờ tôi có thể phô trương sự giàu có của mình một lần nữa".
