 |
| Cover |
Những chi tiết mới trong vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise đang dần được hé lộ. Nhiều tình tiết không khỏi khiến các nhà điều tra nhíu mày hoài nghi.
Một số nhà điều tra cố gắng lý giải cách nhóm sát thủ có thể dễ dàng vượt qua trùng trùng lớp lớp hàng rào an ninh để tiếp cận và sát hại lãnh đạo cao nhất của Haiti. Trong khi lực lượng an ninh địa phương hầu như không hay biết gì và phản ứng rất chậm.
Mạo danh đặc vụ Mỹ?
Nhóm sát thủ tấn công vào ngôi nhà của Tổng thống Moise vào khoảng 1h ngày 7/7. Các quan chức Haiti cho biết vụ tấn công được lên kế hoạch bài bản, với sự tham gia của nhiều biệt kích nước ngoài.
Tổng thống Moise là nhân vật được bảo vệ ở cấp độ an ninh cao nhất tại Haiti. Mỗi khi di chuyển, ông Moise được hộ tống bởi đội xe thiết giáp cũng như cảnh sát bảo vệ.
Theo lời của cựu Thủ tướng Laurent Lamothe, luôn có khoảng 100 sĩ quan từ đơn vị vệ sĩ của tổng thống làm nhiệm vụ bảo vệ tư gia của ông Moise.
Tuy nhiên, trong đêm xảy ra vụ tấn công, không có bất cứ cảnh báo nào về mối đe dọa nhắm đến Tổng thống Moise, Đại sứ Haiti tại Mỹ Bocchit Edmond cho biết.
 |
| Video ghi lại hình ảnh nhóm sát thủ áp sát tư dinh của Tổng thống Moise. Ảnh: New York Times. |
Hai đoạn video được ghi hình cùng lúc từ các tòa nhà gần tư dinh của Tổng thống Moise cho thấy nhóm sát thủ đã giả danh là đặc vụ của Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) khi tiếp cận tòa nhà.
Các đoạn video cho thấy nhóm sát thủ ban đầu áp sát tư dinh của Tổng thống Moise. Một nhân chứng nói trong lúc ghi hình rằng đã nhìn thấy các tay súng tước khí giới của một số vệ sĩ túc trực gần tư dinh của tổng thống.
Trong hai đoạn video, hàng chục tay súng chậm rãi đi bộ trên con phố chính tại khu dân cư Pelerin 5. Ít nhất 8 phương tiện được các tay súng sử dụng trong phi vụ ám sát ông Moise, gồm xe thể thao đa dụng và xe tải.
Các tay súng tỏ ra rất bình tĩnh. Nhóm này không tìm cách che giấu hành tung, cũng như không vấp phải bất cứ sự chống trả nào.
Qua loa phóng thanh, một giọng nam nhiều lần hét lên bằng tiếng Anh: "Đây là một chiến dịch của DEA. Mọi người không nổ súng". Người này sau đó lặp lại thông điệp nói trên bằng tiếng Creole - một trong hai ngôn ngữ chính thức ở Haiti.
DEA có một văn phòng ở thủ đô Port-Au-Prince để hỗ trợ chính phủ Haiti "phát triển và củng cố chương trình thực thi pháp luật phòng chống ma túy", Đại sứ quán Mỹ cho biết.
Tuy nhiên, Đại sứ Haiti tại Mỹ Bocchit Edmond khẳng định với phóng viên rằng các tay súng đã giả mạo danh tính là đặc vụ DEA.
"Họ không thể nào là đặc vụ của DEA. Vụ ám sát chắc chắn do lính đánh thuê nước ngoài và sát thủ chuyên nghiệp thực hiện", Đại sứ Edmond cho biết.
Trong một video, người đàn ông ghi hình đoạn băng kể rằng các tay súng đã tiến vào bên trong tư gia của Tổng thống Moise.
"Họ giết Jovenel rồi. Jovenel bị giết rồi. Mọi người thấy họ tước khí giới các vệ sĩ của Jovenel chứ?", người quay đoạn video nói sau khi có nhiều tiếng súng vang lên từ xa, nhắc tới Tổng thống Moise bằng tên cá nhân.
Nhóm sát thủ có tay trong?
Theo thông tin mà quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ báo cáo với quốc hội nước này, khoảng 40-50 tay súng tham gia vào vụ ám sát Tổng thống Moise. Nhóm này dường như được đào tạo rất bài bản, New York Times đưa tin.
Một nguồn tin nắm rõ báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết các tay súng đã vượt qua hai trạm kiểm soát của cảnh sát trước khi áp sát cổng khu tư dinh của Tổng thống Moise.
Không thành viên nào thuộc lực lượng an ninh bảo vệ dinh thự của Tổng thống Moise bị thương trong vụ việc, theo CNN.
Bên cạnh đó, nhà chức trách Haiti cũng không ghi nhận báo cáo về bất cứ cuộc đấu súng nào giữa lực lượng bảo vệ với nhóm sát thủ. Đây là điều bất thường khiến tất cả các nhà điều tra phải đặt câu hỏi.
"Thật kỳ quái là không có ai bắn trả. Có rất nhiều tiếng súng, nhưng không ai chết. Người duy nhất thiệt mạng là tổng thống", cựu Thủ tướng Lamothe bình luận.
 |
| Vỏ đạn sót lại ở hiện trường vụ ám sát tổng thống Haiti. Ảnh: CNN. |
Hạ nghị sĩ Andy Levin, thành viên Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho biết bối cảnh vụ tấn công, đặc biệt là việc không có bất cứ động thái chống trả nào của lực lượng an ninh, làm dấy lên câu hỏi các sát thủ có "tay trong".
Carl Henri Destin, thành viên đội điều tra vụ ám sát tổng thống Haiti, mô tả hiện trường có vô số vết đạn trên các cánh cửa, cửa kính vỡ tan, còn ổ khóa bị phá và vứt lại trên sàn.
Khi đi vào bên trong, nhóm điều tra men theo con đường loang lổ máu để dẫn đến phòng ngủ. Ông Destin tiếp tục đi qua một cánh cửa khác đã bị phá, rồi trông thấy Tổng thống Jovenel Moise nằm bất động trên sàn.
"Khi bị ám sát, tổng thống mặc sơ mi trắng và quần jean xanh. Chiếc áo của ông đẫm máu. Tôi nhìn thấy rõ 12 vết đạn trên người ông. Mắt trái của ông trúng đạn. Ông vẫn mở cả hai mắt khi qua đời", Destin kể trên CNN.
Ông Destin cho biết ngôi nhà của Tổng thống Moise đã bị lục soát.
"Các ngăn kéo bị lục lọi, giấy tờ nằm ngổn ngang trên sàn nhà, các cặp tài liệu bị mở ra. Nhóm sát thủ rõ ràng cố gắng tìm kiếm thứ gì đó", ông Destin miêu tả.
Vụ ám sát được miêu tả là rất bạo lực. Đạn đục thủng những lỗ lớn trên cánh tay, hông, lưng và tai trái của Tổng thống Moise.
Ông Destin cho biết hai con của Tổng thống Moise cũng có mặt ở hiện trường khi vụ ám sát xảy ra. Con gái lớn của Tổng thống Moise, năm nay 24 tuổi, cho biết cô và em trai cùng nhau trốn trong phòng tắm khi các tay súng xông vào bên trong ngôi nhà.
Haiti bắt giữ nhiều nghi phạm
Nhà chức trách Haiti đã bắt gần 30 người tình nghi tham gia vụ ám sát Tổng thống Moise. Ít nhất 4 nghi phạm bị lực lượng an ninh Haiti bắn chết sau các cuộc đấu súng trên đường phố.
Trong các nghi phạm bị bắt có 2 công dân Mỹ gồm Joseph Vincent, 55 tuổi, và James Solages, 35 tuổi. 18 nghi phạm còn lại được cho là công dân Colombia.
Clement Noel, một quan chức địa phương tham gia cuộc điều tra, cho biết hai người Mỹ Vincent và Solages khẳng định họ không có mặt trong căn phòng nơi Tổng thống Moise bị sát hại. Hai người nói chỉ nhận làm phiên dịch cho các tay súng.
 |
| Hai trong số các nghi phạm bị lực lượng an ninh Haiti bắt giữ. Ảnh: AP. |
Thẩm phán cho biết hai người này gặp gỡ nhóm sát thủ tại một khách sạn ở ngoại ô thủ đô Port-Au-Prince để lên kế hoạch vụ tấn công. Âm mưu được chuẩn bị trong khoảng 1 tháng.
Thẩm phán Noel tiết lộ công dân Mỹ Solages là người đã hét lên trong loa phóng thanh rằng nhóm sát thủ là đặc vụ của DEA khi vụ tấn công bắt đầu.
Giới chức Mỹ và Haiti đều lên tiếng bác bỏ khả năng nhóm sát thủ có liên quan tới D.E.A.
Trước đây, ông Solages từng có thời gian làm việc trong đội ngũ an ninh của Đại sứ quán Canada ở Haiti.
