Bất chấp việc ông Biden đánh bại đối thủ trong cuộc bầu cử tổng thống, diễn biến cuộc đua vào lưỡng viện Quốc hội với sự thất thế của đảng Dân chủ khiến ông Biden nhiều khả năng rơi vào tình huống bất lợi.
Một khi nhậm chức, ông Biden sẽ trở thành tổng thống đầu tiên kể từ thời George H.W. Bush chuyển đến Nhà Trắng mà không kiểm soát cả Hạ viện lẫn Thượng viện.
Tình hình này vẽ ra một viễn cảnh u ám cho ông Biden, bởi nếu đảng đối lập nắm Quốc hội, tổng thống sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc đưa ra quyết sách.
 |
| Ông Biden được dự báo sẽ có 2 năm đầu nhiệm kỳ với quyền lực hạn chế trong tay. Ảnh: Reuters. |
Khó khăn bủa vây
Trước mắt, đảng Cộng hòa nhiều khả năng sẽ không nhượng bộ trong quá trình phê duyệt gói cứu trợ dịch Covid-19 mà đảng Dân chủ lên kế hoạch triển khai. Đây có thể chỉ là mở đầu cho những nỗ lực của phe Cộng hòa nhằm bóp nghẹt chính quyền Biden, Bloomberg nhận định.
Thượng viện do ông Mitch McConnell thuộc đảng Cộng hòa lãnh đạo cũng được dự đoán không ủng hộ đề xuất tăng thuế của ông Biden đối với các tập đoàn lớn và người có thu nhập cao.
 |
| Việc cả Hạ viện lẫn Thượng viện rơi vào tay đảng đối lập nhiều khả năng khiến ông Biden gặp nhiều trở ngại. Ảnh: Reuters. |
Tương tự, phe Dân chủ khả năng cao sẽ gặp trở ngại trong quá trình thông qua kế hoạch chi 2 nghìn tỷ USD để chống biến đổi khí hậu cũng như các chương trình an sinh xã hội khác.
Giới phân tích đồng thời dự đoán Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi thuộc đảng Dân chủ - vốn chịu tác động của đa số ghế nằm trong tay phe Cộng hòa - sẽ không thể tạo những đòn bẩy quan trọng cho ông Biden trong các cuộc đàm phán về ngân sách liên bang.
 |
| Đảng Dân chủ cần ít nhất 50 ghế trong Thượng viện để giữ lại một phần quyền lực trong nhiệm kỳ tổng thống tới. Ảnh: Reuters. |
Trong bối cảnh mặt trận Thượng viện tại 6 bang vẫn chưa ngã ngũ, đảng Dân chủ cần giành chiến thắng tại ít nhất 3 bang trong số này nắm đủ 50 ghế - mức tối thiểu để giữ quyền kiểm soát Thượng viện.
Những người ủng hộ đảng Dân chủ lo ngại rằng dù ông Biden giành được vị trí đứng đầu Nhà Trắng sau nhiều thập kỷ nỗ lực, chính quyền do ông lãnh đạo sẽ không có đủ sự hậu thuẫn để triển khai các chương trình nghị sự và giải quyết những khủng hoảng phát sinh dưới thời ông Trump như dịch Covid-19 hoặc làn sóng xung đột sắc tộc.
"Ông Trump sẽ dần bị quên đi, nhưng những vết sẹo từ thời kỳ đầy biến động này sẽ không bao giờ biến mất trong lịch sử Mỹ”, cựu Hạ nghị sĩ Carlos Curbelo của Florida nhận xét về khả năng đảng Dân chủ gặp khó trong việc giải quyết những vấn đề tồn đọng từ nhiệm kỳ tổng thống trước.
 |
| Ông Trump có thể rời Nhà Trắng trong vài tháng tới, song bất ổn sẽ không biến mất nhanh như vậy. Ảnh: AP. |
Mặt khác, hoàn cảnh chính trị có thể thay đổi nhanh chóng khi những sự kiện bất ngờ xảy ra, đại dịch Covid-19 trong năm nay là một ví dụ điển hình.
Từ lâu, ông Biden thường xuyên nhấn mạnh rằng hàng chục năm kinh nghiệm làm việc tại Điện Capitol sẽ giúp bản thân đạt được sự đồng thuận vượt lên trên những mâu thuẫn đảng phái.
“Nếu chúng tôi thắng áp đảo với khoảng cách lớn nhất có thể, sẽ xuất hiện một sự ‘hiển linh’ ngoạn mục, như cách người Công giáo chúng ta vẫn hay nói”, ông Biden phát biểu vào tháng 7.
Trên thực tế, việc ông Biden không thể dẫn dắt phe Dân chủ thắng trong cuộc đua vào Thượng viện ở những bang được dự đoán sẽ thuộc về đảng này như Maine, Montana hay North Carolina cho thấy những tuyên bố của cựu phó tổng thống về khả năng đưa ra các quyết sách bất chấp mâu thuẫn đảng phái là điều không mấy khả dĩ.
 |
| Ông Biden đang đứng trước nhiều dấu hỏi về khả năng đưa ra quyết sách bất chấp những bất đồng của lưỡng đảng. Ảnh: Reuters. |
Sức ép từ người tiền nhiệm
Trong trường hợp đắc cử, nhược điểm về mặt chính trị của ông Biden nhiều khả năng sẽ bị bộc lộ khi thường xuyên đối mặt với sự hoài nghi về khả năng lèo lái đất nước và điều hành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới trong bối cảnh đại dịch, tờ Bloomberg nhận định.
Giới quan sát cho rằng bản thân ông Trump cũng là một thách thức đáng kể khác đối với chính quyền Biden trong tương lai.
 |
| Dù thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống, ông Trump vẫn có khả năng duy trì ảnh hưởng trên chính trường Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Nhiều người thuộc phe Dân chủ hy vọng sự áp đảo của ông Biden sẽ khiến tổng thống đương nhiệm im lặng, nhưng tình thế giằng co khi cuộc bầu cử diễn ra cho thấy ông Trump đã giành được thêm hàng triệu phiếu phổ thông so với năm 2016.
Ngay cả khi thất cử, ông Trump được dự đoán vẫn sẽ giữ vai trò quyền lực trong đảng Cộng hòa. Tổng thống Mỹ thứ 45 thậm chí từng úp mở về ý định tái tranh cử vào năm 2024 nếu thất bại trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay.
Sự hiện diện của ông Trump trên chính trường Mỹ nhiều khả năng sẽ gia tăng sức ép lên không chỉ cá nhân ông Biden mà phần lớn đảng viên Dân chủ, tờ New York Times nhận định.
