Tối 17/12, trong bài diễn văn buổi tối hiếm hoi được truyền hình trực tiếp từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ca ngợi thành tựu của chính quyền, đồng thời đổ lỗi cho người tiền nhiệm đảng Dân chủ về đà tăng vọt của giá cả tiêu dùng, trong bối cảnh đảng Cộng hòa chuẩn bị bước vào kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ đầy thách thức vào năm tới.
“Cách đây 11 tháng, tôi tiếp quản một mớ hỗn độn và tôi đang sửa chữa nó”, vị Tổng thống Mỹ nói trong bài phát biểu kéo dài chưa đầy 20 phút, theo Reuters.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu từ Phòng Tiếp khách Ngoại giao của Nhà Trắng ở Washington, DC (Mỹ) ngày 17/12. Ảnh: Reuters. |
"Phát tiền" cho người dân và quân nhân
Trong bài phát biểu, vị Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ quy trách nhiệm cho cựu Tổng thống Joe Biden, các thỏa thuận thương mại trước đây, người nhập cư và điều mà ông mô tả là một “hệ thống tham nhũng”.
Ông Trump cũng ca ngợi những nỗ lực của chính quyền trong năm qua trên nhiều lĩnh vực, từ việc giảm số người vượt biên trái phép cho đến kéo giá một số mặt hàng đi xuống.
Ông thông báo chính quyền sẽ chi trả khoản “cổ tức chiến binh” trị giá 1.776 USD cho khoảng 1,45 triệu quân nhân Mỹ ngay trong tuần tới.
“1.450.000 quân nhân sẽ nhận được một khoản đặc biệt, chúng tôi gọi là cổ tức chiến binh, trước Giáng sinh. Một khoản cổ tức chiến binh, để vinh danh ngày thành lập quốc gia chúng ta vào năm 1776, chúng tôi sẽ gửi cho mỗi binh sĩ 1.776 USD. Những tấm séc đã được gửi đi rồi”, Tổng thống Trump nói.
Tổng thống cũng ủng hộ đề xuất của đảng Cộng hòa về việc chuyển tiền mặt trực tiếp cho người dân để bù đắp chi phí bảo hiểm y tế, thay vì trợ cấp thông qua Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (Affordable Care Act) - một đề xuất hiện vẫn chưa nhận được đủ sự ủng hộ tại Quốc hội.
“Tôi muốn tiền được chuyển thẳng tới tay người dân để các bạn tự mua bảo hiểm y tế của mình. Những kẻ thua cuộc duy nhất sẽ là các công ty bảo hiểm”, ông Trump nói, phía sau là Phòng Tiếp khách Ngoại giao được trang hoàng đậm không khí lễ hội.
"Kinh tế Mỹ đang sẵn sàng bùng nổ"
Bài phát biểu được xem là cơ hội để tổng thống trực tiếp trấn an người dân về nỗi lo chi phí sinh hoạt - vấn đề mà chính quyền Trump từng nhiều lần gọi là “trò lừa của đảng Dân chủ”. Dù tiếp tục đổ lỗi cho nhiệm kỳ của ông Biden, ông Trump thừa nhận giá cả vẫn ở mức cao, song khẳng định nền kinh tế Mỹ đang “sẵn sàng bùng nổ”.
“Chỉ trong vài tháng ngắn ngủi, chúng ta đã chuyển từ tình trạng tồi tệ nhất sang tốt nhất”, ông Trump nói từ Nhà Trắng, liệt kê một loạt sản phẩm mà ông tuyên bố là rẻ hơn so với năm ngoái, theo CNN.
“Tôi đang giảm giá những mặt hàng đắt đỏ đó xuống và giảm rất nhanh”, ông tuyên bố.
Hiện Đảng Cộng hòa đang tìm cách duy trì quyền kiểm soát Hạ viện và Thượng viện trong cuộc bầu cử vào tháng 11 năm tới, trong khi đảng Dân chủ tập trung khai thác mối lo về chi phí sinh hoạt và những khác biệt trong chính sách y tế nhằm giành lại quyền lực.
Lạm phát cao trong bốn năm cầm quyền của ông Biden từng là yếu tố giúp ông Trump đánh bại cựu Phó Tổng thống Kamala Harris trong cuộc bầu cử năm ngoái.
 |
| Tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump đang gần thấp nhất tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay, nguyên nhân chủ yếu liên quan đến cách ông điều hành nền kinh tế Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, các chính sách thuế quan mà ông Trump triển khai trong năm nay đã tạo ra nhiều bất định và đẩy giá cả đi lên trong nền kinh tế vốn đã do chính quyền của ông điều hành gần một năm qua. Cũng như người tiền nhiệm, ông Trump đang gặp khó khăn trong việc thuyết phục người dân rằng kinh tế Mỹ thực sự khỏe mạnh.
Theo kết quả thăm dò mới của Reuters/Ipsos, chỉ 33% người trưởng thành tại Mỹ hài lòng với cách vị Tống thổng đương nhiệm điều hành nền kinh tế.
“Quốc gia nóng nhất thế giới”
Trong bài phát biểu, ông Trump cho biết đã thu hút được 18.000 tỷ USD vốn đầu tư, qua đó tạo việc làm và mở thêm nhiều nhà máy. Ông coi chính sách thuế quan của mình là yếu tố then chốt.
“Một năm trước, đất nước chúng ta gần như chết lâm sàng… Còn bây giờ, chúng ta là quốc gia nóng nhất ở bất kỳ đâu trên thế giới”, ông tuyên bố.
Ông cũng tiết lộ sẽ sớm công bố chủ tịch tiếp theo của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) - một người “tin vào việc hạ mạnh lãi suất, để các khoản thanh toán thế chấp còn tiếp tục giảm sâu hơn nữa”.
Bài phát biểu diễn ra chỉ một ngày trước khi Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố báo cáo lạm phát được giới quan sát đặc biệt theo dõi.
Sau khi chạm mức thấp nhất trong bốn năm là 2,3% vào tháng 4, chỉ ba tháng sau khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ hai, lạm phát hàng năm đã có xu hướng tăng trở lại.
 |
| Ông Trump cho biết chính sách thuế quan là yếu tố chủ chốt giúp Mỹ thu hút hàng nghìn tỷ USD vốn đầu tư. Ảnh: Reuters. |
Theo số liệu mới nhất công bố vào tháng 9 - bị chậm do gián đoạn báo cáo từ đợt đóng cửa chính phủ kéo dài kỷ lục, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,0% so với cùng kỳ năm trước, mức cao nhất kể từ tháng 1 và cao hơn bất kỳ thời điểm nào trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
Dẫu vậy, tác động lạm phát từ các mức thuế không nghiêm trọng như nhiều nhà kinh tế từng dự báo hồi đầu nhiệm kỳ, do chi phí thuế nhập khẩu được phân bổ giữa các nhà sản xuất nước ngoài, nhà nhập khẩu và người tiêu dùng cuối cùng.
Trước bài phát biểu, lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer (bang New York), cho rằng ông Trump đã không thực hiện đúng những cam kết tranh cử.
“Ông ấy hứa sẽ kéo chi phí xuống ngay từ ngày đầu tiên. Đó là lời hứa số một, là lý do số một giúp ông ấy thắng cử. Nhưng thực tế là chi phí cứ tăng, tăng và tăng”, ông Schumer nói trong cuộc họp báo tại Điện Capitol.
Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước Mỹ
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.
