Những ngày cuối nhiệm kỳ, chính quyền của ông Trump thực hiện một loạt động thái đầy tranh cãi về đối ngoại, bao gồm việc thêm Cuba vào danh sách quốc gia tài trợ khủng bố và dỡ bỏ hạn chế trong quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan.
CNN nhận định các hành động trên sẽ là trở ngại lớn đối với chính sách đối ngoại của chính quyền kế nhiệm, khi đẩy một loạt các mối quan hệ quan trọng vào khó khăn.
 |
| Động thái dỡ bỏ hạn chế tiếp xúc giữa quan chức Mỹ và Đài Loan của Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ khiến chính quyền Biden bất lợi trước Trung Quốc. Ảnh: AFP. |
"Chính quyền Trump đang tạo ra các xung đột, qua đó tác động đến chính sách đối ngoại của ông Biden", Raffaello Pantucci, nghiên cứu viên cao cấp của Trường Chính Sách Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (Singapore), bình luận.
Quan hệ Mỹ - Đài Loan
Theo cây bút của CNN, mối quan hệ với Đài Loan sẽ là điểm nóng nhất trong chính sách đối ngoại tương lai của Mỹ.
Nước Mỹ luôn đối mặt với những lựa chọn khó trong quan hệ với Đài Loan. Họ giữ quan hệ gần gũi với Đài Loan, song lại từ chối việc có quan hệ chính thức với vùng lãnh thổ này kể từ khi bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc vào năm 1979 nhằm tránh đối đầu trực tiếp, theo CNN.
Việc Washington dỡ bỏ các hạn chế về tiếp xúc giữa các quan chức Mỹ và những người đồng cấp Đài Loan mới đây sẽ giúp Trung Quốc có lợi thế trước chính quyền sắp tới của ông Biden.
"Nếu như Mỹ dự định làm việc với Trung Quốc về vấn đề biến đổi khí hậu, Bắc Kinh có thể yêu cầu Washington thay đổi lập trường về vấn đề Đài Loan", ông Pantucci phân tích.
Giới phân tích từ lâu cho rằng ông Biden sẽ giữ lập trường cứng rắn với Bắc Kinh, song họ cũng tin rằng ông sẽ làm việc với các đồng minh nhằm xây dựng một liên minh chặt chẽ thay vì đối đầu trực tiếp như cách ông Trump.
"Ông Biden cần làm việc với các đồng minh châu Âu để có chiến lược phù hợp đối với Trung Quốc. Điều đó cần thời gian, và các vấn đề mới phát sinh sẽ cản trở quá trình này", Leslie Vinjamuri, phụ trách lĩnh vực chính sách Mỹ tại viện nghiên cứu Chatham House, đánh giá.
Thêm vào đó, việc xây dựng lòng tin ở các đối tác châu Âu để có tầm nhìn chung về Trung Quốc là vấn đề rất khó.
"Các quốc gia châu Âu có thái độ rất khác nhau đối với Trung Quốc. Anh có cách tiếp cận dè dặt, trong khi Italy và Đức lại tập trung vào thị trường của Trung Quốc nhiều hơn", Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Anh Tom Tugendhat cho biết.
Ông Biden có thể hủy bỏ những chính sách của chính quyền tiền nhiệm, song ông khó có thể đảo ngược tình huống bất lợi cho cả hai mà ông Trump để lại.
Bên cạnh đó, việc thiếu cứng rắn với Trung Quốc chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng đến tương lai chính trị của ông Biden, khi lưỡng viện quốc hội và chính giới Mỹ đang thống nhất quan điểm chống Trung Quốc.
Nếu ông Biden đảo ngược việc dỡ bỏ hạn chế của chính quyền Trump, Bắc Kinh có thể tuyên bố chiến thắng khi Mỹ chấp nhận Đài Loan là một phần của Trung Quốc.
Chính sách Cuba của thời Obama đã chết
Ngày 11/1, chính quyền Tổng thống Trump đưa Cuba trở lại danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố. Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết đây là hậu quả của việc "liên tục hỗ trợ các hành động khủng bố bằng việc chứa chấp những kẻ khủng bố".
CNN đánh giá động thái này sẽ có ít tác động về vật chất, song nó đại diện cho sự thất bại của ông Biden trong việc hàn gắn quan hệ với Cuba cũng như một chiến thắng cho "chủ nghĩa Trump".
Vào năm 2015, khi ông Biden còn là phó tổng thống của ông Obama, Cuba đã được đưa ra khỏi danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố. Vì thế, đây sẽ là điều khiến ông Biden phải quan tâm.
 |
Tổng thống Barack Obama gặp Chủ tịch Cuba Raul Castro trong khuôn khổ chuyến thăm lịch sử vào năm 2016. Ảnh: Reuters. |
"Giờ đây, nếu Mỹ muốn đưa quan hệ với Cuba về lại thời Obama, Cuba có thể chính thức hỏi vì sao họ cần quan tâm khi một người giống Trump có thể đắc cử vào năm 2024", ông Pantucci đánh giá.
Cách tiếp cận của chính quyền Trump trong vấn đề Cuba cũng sẽ tạo lợi thế cho đảng Cộng hòa, đặc biệt là một ứng viên giống ông Trump, trong những cuộc đua chính trị tiếp theo.
Đấy là do các ứng viên thường có kết quả tốt hơn tại bang Florida nếu tiếp cận vấn đề Cuba một cách cứng rắn. Với 29 phiếu đại cử tri, bang Florida là một bang chiến địa quan trọng trong cuộc bầu cử Mỹ.
Như vậy, chính quyền mới của ông Biden có thể phải mất nhiều năm mới có thể "gỡ rối" những xung đột mà người tiền nhiệm để lại vào giờ chót.
