Phát biểu trước quân đội Philippines ngày 12/2 sau khi kiểm tra các khí tài mới mua, ông Duterte nói: “Tôi muốn thông báo, nếu có ai đó là đặc vụ Mỹ ở đây, rằng kể từ bây giờ, nếu muốn thực hiện Thỏa thuận các lực lượng thăm viếng (VFA) thì các vị phải trả tiền”.
“Đó là trách nhiệm đôi bên, nhưng phần trách nhiệm của các vị không phải là miễn phí”, tổng thống Philippines nhấn mạnh, song ông không nêu rõ Mỹ phải trả bao nhiêu.
Đại sứ quán Mỹ ở Manila cũng chưa đưa ra phản hồi về phát ngôn của nhà lãnh đạo Philippines.
 |
| Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Reuters. |
Trước đó, ông Duterte từng đơn phương tuyên bố hủy bỏ thỏa thuận VFA hồi năm ngoái, trong một phản ứng giận dữ sau khi Mỹ hủy visa của Thượng nghị sĩ Philippines Ronald Dela Rosa, cựu Cảnh sát trưởng và là đồng minh thân cận của ông Duterte.
Tuy nhiên, quá trình hủy bỏ này được tạm ngưng hai lần (vào tháng 6 và tháng 11/2020), nên thỏa thuận vẫn còn có hiệu lực tới tháng 8/2021. Giới chức Philippines nói rằng động thái của ông Duterte chỉ nằm tạo cánh cửa để tìm kiếm những điều khoản tốt hơn cho thỏa thuận.
Hồi cuối tháng 12/2020, Tổng thống Duterte nói ông muốn binh sĩ Mỹ ra khỏi lãnh thổ Philippines nếu Washington không cung cấp vaccine ngừa Covid-19 cho quốc gia này.
Trong khi đó, bộ trưởng Quốc phòng của ông Duterte gần đây khẳng định rằng Philippines muốn duy trì VFA vì thỏa thuận này đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng của các lực lượng có nguồn lực hạn chế của nước này thông qua hàng chục cuộc tập trận chung hàng năm.
Các quan chức Mỹ và Philippines đã nhóm họp hôm 11/2 để giải quyết những khác biệt về VFA. Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai bên dưới thời chính quyền của Tổng thống Joe Biden, vốn đang nỗ lực tái khẳng định liên minh trước sự hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Được ký năm 1999, VFA cho phép các lực lượng quân sự Mỹ hiện diện ở Philippines và là một phần quan trọng trong Hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines - Mỹ nhiều thập niên qua.
