 |
| Một cảnh sát Trung Quốc hạ gục kẻ khủng bố giả định trong bài tập giải cứu máy bay bị bắt cóc tại sân bay Quốc tế Nanjing Lukou. Ảnh: China Daily. |
Với hầu hết hành khách, bước lên máy bay là việc đơn giản - thắt dây an toàn, cất cánh và hạ cánh tại điểm đến. Nhưng với một số người, hành trình này có thể biến thành cuộc chiến sinh tồn.
Từ thảm kịch nổ kinh hoàng trên chuyến bay 163 của hãng hàng không Iraqi Airways, cho đến chiến dịch giải cứu huyền thoại tại Entebbe, dưới đây là 10 vụ cướp máy bay chết chóc nhất đã thay đổi lịch sử an ninh hàng không mãi mãi.
Danh sách này dựa trên dữ liệu của investigativeproject.org.
Chuyến bay 426 của El Al
Vụ không tặc trên chuyến bay 426 của hãng hàng không El Al vào năm 1968 là một trong những vụ cướp máy bay kéo dài và căng thẳng nhất trong lịch sử hàng không.
Chuyến bay từ London đến Rome đã bị các thành viên của Mặt trận Bình dân Giải phóng Palestine (PFLP) chiếm giữ và chuyển hướng đến Algiers.
 |
| Chiếc máy bay của El Al liên quan đến vụ cướp. Ảnh: Wikipedia |
Trong 40 ngày, các cuộc đàm phán căng thẳng đã diễn ra trước khi con tin được thả. Vụ việc đã phơi bày những rủi ro an ninh nghiêm trọng đối với các hãng hàng không, đặc biệt khi chuyến bay đi qua vùng xung đột.
Sau vụ không tặc này, hàng loạt biện pháp an ninh nghiêm ngặt đã được thắt chặt trên toàn thế giới.
 |
| Người thân của các con tin đứng quanh chiếc máy bay bị cướp, sau khi máy bay trở về từ Algeria. Ảnh: GPO/Moshe Milner. |
Vụ không tặc tại Dawson’s Field
Vụ việc xảy ra từ ngày 6 đến 13/9/1970, PFLP gây chấn động khi thực hiện đồng thời 4 vụ không tặc trong cùng một ngày. Hai chiếc trong số đó bị đưa tới Dawson’s Field (Jordan), nơi 310 hành khách và phi hành đoàn bị bắt làm con tin.
 |
| Các con tin không phải người Do Thái được thả tự do. Ảnh: Times of Israel |
Những hành khách không phải người Do Thái được thả, trong khi hành khách và phi hành đoàn Do Thái bị giữ lại.
Sau đó, không tặc cho nổ tung các máy bay trống, đẩy tình hình leo thang thành căng thẳng chính trị quốc tế, đặc biệt giữa chính phủ Jordan và các phe phái Palestine.
  |
Sau đó, không tặc cho nổ tung các máy bay trống. Ảnh: Wikipedia |
Chuyến bay 139 của Air France
Năm 1976, chuyến bay 139 của Air France, đang trên đường từ Athens đến Paris, đã bị 4 tay súng khống chế và chuyển hướng bay đến Uganda. Không tặc yêu cầu thả tù nhân Palestine, và tình hình tại sân bay Entebbe nhanh chóng trở nên căng thẳng.
Lực lượng biệt kích Israel sau đó đã tấn công sân bay và giải cứu được 105 hành khách. Chiến dịch kết thúc với 3 hành khách, một biệt kích Israel và 45 binh sĩ Uganda thiệt mạng.
 |
| Một phi công trong đội giải cứu của Israel trở về quê hương trong tiếng reo hò của người dân sau khi giải cứu thành công con tin bị không tặc ở Uganda. Ảnh: Corbis |
Chuyến bay 653 của Malaysia Airlines
Vụ cướp máy bay Malaysia Airlines Flight 653 năm 1977 đến nay vẫn là bí ẩn. Chuyến bay từ Penang đến Kuala Lumpur đã bị một tên không tặc chưa rõ danh tính khống chế, và ngay sau đó, toàn bộ liên lạc bị cắt đứt.
Máy bay rơi xuống một vùng nông thôn, khiến toàn bộ 100 người trên máy bay thiệt mạng. Cho đến nay, danh tính và động cơ của không tặc vẫn chưa được xác định, khiến nó trở thành một trong những vụ án bí ẩn nhất của ngành hàng không.
 |
| Chuyến bay MH-653 của Malaysia Airlines bị không tặc và rơi xuống vùng nông thôn mà không tìm được nguyên nhân máy bay bị cướp. Ảnh: Wikipedia |
Chuyến bay 847 của TWA
Ngày 14/6/1985, chuyến bay TWA 847 bị 6 thành viên Hezbollah và Jihad Hồi giáo khống chế ngay sau khi khởi hành từ Athens.
Máy bay bị đưa tới Beirut, sau đó đến Algiers, rồi lại quay lại Beirut. Trong hai tuần, nhóm không tặc đã đưa ra nhiều yêu sách, bao gồm thả tù nhân, và đã hành quyết một thợ lặn hải quân Mỹ trước mặt phi hành đoàn. Cảnh tượng gây chấn động dư luận quốc tế.
Con tin cuối cùng cũng được thả nhưng nỗi ám ảnh vẫn còn mãi với các nạn nhân.
 |
| Buổi lễ trao trả con tin chuyến bay TWA 847 vào ngày 2/7/1985. Ảnh: Historica |
Chuyến bay 648 của EgyptAir
Năm 1985, chuyến bay 648 của EgyptAir bị nhóm Abu Nidal - tổ chức nổi tiếng có hành vi bạo lực cực đoan - chiếm giữ. Không tặc muốn đưa máy bay tới Libya, nhưng nhà chức trách Ai Cập tìm cách ngăn chặn, dẫn tới cuộc đối đầu căng thẳng.
Máy bay buộc phải hạ cánh ở Malta, nơi biệt kích Ai Cập mở chiến dịch giải cứu. Tuy nhiên, chiến dịch thất bại khiến 56 người thiệt mạng. Sự việc trở thành một trong những vụ không tặc đẫm máu nhất lịch sử.
 |
| Chuyến bay 648 của Egypt Air bị nhóm Abu Nidal khống chế vào tháng 11/1985. Ảnh: Rex Features. |
Chuyến bay 73 của Pan Am
Ngày 5/9/1986, chuyến bay Pan Am 73 chuẩn bị cất cánh tại Karachi (Pakistan) thì bị 4 tay súng thuộc nhóm Abu Nidal khống chế. Một số thành viên phi hành đoàn kịp thoát qua cửa thoát hiểm, nhưng bỏ lại hành khách đối mặt với không tặc.
Khi yêu cầu không được đáp ứng, nhóm không tặc này đã nổ súng. Trong lúc hỗn loạn, tiếp viên Neerja Bhanot đã dũng cảm giúp hành khách thoát ra ngoài và che chắn cho trẻ em khỏi làn đạn. Cô đã hy sinh để cứu người khác, trở thành biểu tượng anh hùng và sau này được vinh danh vì lòng quả cảm.
 |
| 3 người trong phi hành đoàn của chuyến bay Pan Am 73 chụp ảnh cùng các đồng nghiệp của hãng, đều ở độ tuổi từ đầu đến giữa 20 vào thời điểm xảy ra vụ cướp. Ảnh: BBC/Pam Am Facebook |
Chuyến bay 163 của Iraqi Airways
 |
| Hiện trường chiếc máy bay xấu số rơi xuống. Ảnh: Safety.net |
Ngày 25/7/1986, chuyến bay 163 của hãng hàng không Iraqi Airways bị các thành viên Hezbollah khống chế. Không tặc đã kích nổ lựu đạn trong khoang, dẫn đến một vụ nổ kinh hoàng khiến máy bay rơi tại Saudi Arabia.
63 người thiệt mạng, bao gồm 60 hành khách và 3 thành viên phi hành đoàn. Đây là bước leo thang của làn sóng không tặc ở Trung Đông, với những thủ đoạn ngày càng bạo lực.
Chuyến bay 961 của Ethiopian Airlines
Ngày 23/11/1996, chuyến bay 961 của hãng hàng không Ethiopian Airlines bị 3 người đàn ông xin tị nạn tại Australia khống chế. Máy bay hết nhiên liệu và buộc phải hạ cánh khẩn cấp xuống quần đảo Comoros.
  |
Máy bay hạ cánh trên biển nhưng bất thành. Ảnh: Artsandculture |
Tuy nhiên, nỗ lực hạ cánh thất bại và máy bay rơi xuống biển. Mặc dù một số hành khách sống sót sau cú va chạm ban đầu, vụ việc đã cướp đi sinh mạng của 122 người.
Một du khách trên bãi biển đã quay lại vụ rơi máy bay thời điểm đó. Đây là một trong những thảm họa không tặc kinh hoàng nhất từng được ghi lại bằng camera.
Thảm kịch 11/9
 |
| Chuyến bay 175 của hãng hàng không United Airlines bị khống chế, lao vào tòa tháp nam. Ảnh: Reuters. |
Sáng 11/9/2001, nước Mỹ chìm trong khói lửa khi nhóm khủng bố al-Qaeda đồng loạt chiếm giữ 4 chiếc máy bay dân dụng.
Lúc 8h46, chiếc American Airlines Flight 11 đâm thẳng vào tòa tháp bắc của Trung tâm Thương mại Thế giới (WTC) ở New York. Nhiều người ban đầu tưởng đó chỉ đơn thuần là tai nạn máy bay nghiêm trọng.
Đến 9h03, chiếc United Airlines Flight 175 lao vào tòa tháp nam, khiến cả thế giới bàng hoàng trước vụ tấn công khủng bố.
Lúc 9h37, chiếc American Airlines Flight 77 tiếp tục lao thẳng vào Lầu Năm Góc, khiến một phần công trình bốc cháy dữ dội.
Cuối cùng, vào lúc 10h03, chiếc United Airlines Flight 93 rơi xuống cánh đồng ở Pennsylvania, sau khi hành khách và phi hành đoàn chống trả không tặc để ngăn chiếc máy bay lao vào Nhà Trắng hoặc Điện Capitol.
Thảm kịch đã gióng lên hồi chuông mạnh mẽ, thúc đẩy sự cải tổ mạnh mẽ của ngàng hàng không toàn cầu. Buồng lái máy bay dân dụng sau đó được gia cố chống đạn và khóa từ bên trong, trong khi quy trình kiểm tra hành khách tại sân bay được siết chặt.
Sách hay về hàng không
The Great Air Race - John Lancaster kể câu chuyện về những người đã đánh đổi mạng sống của mình để ngày nay chúng ta có thể xách vali lên, bay từ nước này sang nước khác.
Trong cuốn sách, tác giả giới thiệu với độc giả những cảnh tượng xa lạ với các chuyến bay ngày nay. Máy bay tham gia cuộc đua không có phanh hoặc dù. Các cụm từ mô tả kịch tính như “một màng lửa cuộn phía sau động cơ” xuất hiện trong hàng chục đoạn, xuyên suốt cuốn sách.
