 |
Khi bước chân vào Nhà Trắng hôm 20/1, Tổng thống Joe Biden đưa ra một chương trình hành động đầy tham vọng cho 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ, hứa hẹn hành động nhanh chóng trong mọi vấn đề, từ biến đổi khí hậu, cải cách nhập cư, tới xử lý đại dịch Covid-19.
Cột mốc 50 ngày nắm quyền đến vào hôm 10/3. Vào ngày này, Hạ viện Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát đã "tặng" ông Biden một món quà lớn, khi thông qua gói cứu trợ Covid-19 trị giá 1.900 tỷ USD.
Khi gói cứu trợ được thông qua, và còn chờ được ông Biden ký để có hiệu lực thực thi, tổng thống sẽ có nhiều thuận lợi để hoàn thành những lời hứa tranh cử, như mở cửa lại các trường học, hay đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng cho người Mỹ, theo AP.
Những lời hứa đã hoàn thành
Ứng phó với đại dịch Covid-19 là ưu tiên cao nhất trong những tuần đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Biden. Và ông đã thu được những kết quả khả quan.
Với tốc độ tiêm chủng hiện nay, chính quyền Biden sẽ hoàn thành mục tiêu tiêm vaccine Covid-19 cho 100 triệu người vào cuối tuần sau.
Tỷ lệ tiêm chủng hiện nay là khoảng 2 triệu liều/ngày. Tính từ lễ nhậm chức hôm 20/1, hơn 75 triệu liều vaccine đã được tiêm cho người dân Mỹ.
Tổng thống Biden cũng sớm có nhiều hành động nhằm thực hiện lời hứa về chính sách khí hậu.
Ngay sau lễ nhậm chức, ông Biden ký sắc lệnh hành pháp thu hồi giấy phép hoạt động của tuyến đường ống dẫn dầu Keystone XL và đình chỉ dự án phát triển khu bảo tồn động vật hoang dã Bắc Cực.
Tổng thống Biden đồng thời yêu cầu xem xét lại các quy định về môi trường, y tế công cộng và khoa học, từng được ban hành dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump.
 |
| Cụ ông William Lloyd Roberts, 94 tuổi, và vợ Erma Lee Hanna Roberts, 91 tuổi, ở Redlands, California đều đã được tiêm đủ hai liều vaccine Covid-19. Ảnh: Reuters. |
Đến ngày 27/1, ông Biden ký tiếp một sắc lệnh hành pháp để tạm dừng các hợp đồng thăm dò dầu mỏ và khí đốt trên những vùng đất và bờ biển thuộc sở hữu của liên bang.
Ông cũng thực hiện cam kết về đảo ngược các quyết sách gây tranh cãi của người tiền nhiệm ở nhiều lĩnh vực.
Cụ thể, tân tổng thống đưa Mỹ tái gia nhập Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu.
Nhà Trắng cũng đình chỉ xây dựng tường biên giới, lập nhóm công tác đoàn tụ các gia đình nhập cư bị chia cắt, đồng thời chấm dứt hạn chế đi lại với công dân từ các quốc gia có đông người Hồi giáo.
Ông Biden từng cam kết sẽ trình Quốc hội Mỹ dự luật cải cách toàn diện hệ thống nhập cư trong 100 ngày. Tháng trước, dự luật này đã được Nhà Trắng công bố. Dù vậy, Tổng thống Biden cho biết ông có thể xem xét thúc đẩy từng phần của dự luật, nếu đây là chiến lược cần thiết.
Tổng thống Biden cũng ký một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo Bộ An ninh nội địa "duy trì và củng cố" các biện pháp bảo vệ trẻ em nhập cư được cha mẹ đưa vào Mỹ.
Những lời hứa đang thực hiện
Một số lời hứa tranh cử của ông Biden vẫn đang trong quá trình thực hiện.
Chiến lược quốc gia ứng phó với Covid-19 của ông Biden cam kết thiết lập 100 trung tâm hỗ trợ tiêm chủng mới khắp cả nước vào cuối tháng 2. Tới nay, mới khoảng 20 cơ sở như vậy đi vào hoạt động với sự hỗ trợ của Lầu Năm Góc, theo AP.
Về nhập cư, ông Biden từng cam kết đảo ngược một quy định được chính quyền Trump ban hành nhằm hạn chế người nhập cư sử dụng các dịch vụ công, qua đó hợp lý hóa quy trình nhập tịch và cải cách hệ thống tị nạn trong vòng 100 ngày.
Đầu tháng 2, Tổng thống Biden ký một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo các cơ quan chính phủ đánh giá lại những chính sách nói trên, và đề xuất cải tổ trong 60 ngày.
Đến nay, chính quyền Biden đã có một số cải cách với hệ thống tị nạn, như đình chỉ một chương trình ban hành dưới thời Trump yêu cầu người xin tị nạn phải chờ ở Mexico khi đơn của họ đang được xem xét.
Tuy nhiên, Nhà Trắng vẫn chưa đưa ra được kế hoạch quản lý dòng người tị nạn đổ về Mỹ, ngoài đề xuất chi hàng tỷ USD giải quyết vấn đề gốc rễ tại Trung Mỹ.
 |
| Người nhập cư ở biên giới Mỹ - Mexico. Ảnh: Reuters. |
Một trong các cam kết của ông Biden là chấm dứt giam giữ dài hạn các gia đình nhập cư. Cơ quan Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) tuần trước cho biết có kế hoạch chấm dứt sử dụng một trong các cơ sở tạm giữ như vậy. Tuy nhiên, ICE sẽ tiếp tục sử dụng hai cơ sở ở Texas, với thời gian giam giữ các gia đình nhập cư không quá 3 ngày.
Về biến đổi khí hậu, Tổng thống Biden từng hứa sẽ buộc các quốc gia cam kết giảm phát thải khí nhà kính trong hoạt động vận tải biển và hàng không toàn cầu.
Ông Bien cũng hứa trong vòng 100 ngày sẽ triệu tập một hội nghị cấp cao toàn cầu về khí hậu để thảo luận các cam kết tham vọng hơn, nhằm giải quyết các thách thức biến đổi khí hậu.
Lời hứa này nhiều khả năng sẽ được hoàn thành, khi Mỹ dự kiến chủ trì hội nghị cấp cao về biến đổi khí hậu vào ngày Trái Đất 22/4.
Mở cửa trở lại các trường học là một trong những lời hứa lớn nhất chiến dịch tranh cử chưa được hoàn thành. Một phần bởi quyết định cho phép học sinh trở lại lớp học phụ thuộc vào các quan chức địa phương cũng như nghiệp đoàn giáo viên.
Sau một số lưỡng lự trong kế hoạch chi tiết, tháng trước, ông Biden công bố kế hoạch 100 ngày nhằm mở cửa phần lớn trường tiểu học.
Nhà Trắng chỉ đạo các tiểu bang ưu tiên tiêm chủng cho giáo viên, đồng thời huy động nguồn lực của chính phủ liên bang đẩy nhanh tiêm chủng cho giáo viên trong tháng 3.
Chính quyền ông Biden hy vọng gói cứu trợ 1.900 tỷ USD, cùng các biện pháp tăng cường an toàn vệ sinh dịch tễ ở trường học, sẽ giúp các giáo viên an tâm trở lại giảng dạy trực tiếp.
Những lời hứa chưa chạm tới
Chính quyền Biden đến nay vẫn chưa có hành động đáng kể nào trong cải cách tư pháp hình sự, ngoài việc ban hành sắc lệnh chấm dứt hợp đồng thuê các nhà tù tư nhân.
Ông Biden từng hứa sẽ thành lập một cơ quan giám sát hoạt động của cảnh sát trong 100 ngày đầu tiên, nhưng đến nay vẫn chưa có bước đi rõ ràng để thực hiện lời hứa này.
Một cam kết khác trong vòng 100 ngày của ông Biden là thành lập nhóm làm việc cấp bộ trưởng, tập trung thúc đẩy sự tham gia của nghiệp đoàn, và yêu cầu FBI rà soát các vấn đề liên quan đến kiểm tra lý lịch trước khi cấp phép mua súng.
Một số lời hứa khác chưa được thực hiện như phê chuẩn lại Đạo luật Bạo lực đối với phụ nữ hết hạn năm 2018, cũng như tăng thuế doanh nghiệp.
 |
| Ông Merrick Garland là ứng viên được Tổng thống Biden đề cử cho vị trí bộ trưởng Tư pháp. Ảnh: AP. |
Ông Biden cũng từng cam kết thúc đẩy thông qua Đạo luật Bình đẳng, trong đó cấm phân biệt đối xử dựa trên giới tính, xu hướng tình dục và bản dạng giới. Dự luật này được thông qua ở Hạ viện nhưng hiện bị "tắc" tại Thượng viện.
Một số cam kết khác của Tổng thống Biden hiện còn phụ thuộc vào việc Thượng viện phê chuẩn các đề cử chức danh nội các.
Ví dụ, ông Biden hứa sẽ chỉ đạo bộ trưởng Tư pháp đưa ra khuyến nghị về tái cấu trúc các cơ quan chức năng thuộc bộ này, để có thể thực thi các luật về kiểm soát súng hiệu quả hơn.
Tổng thống Biden cũng cam kết sẽ thành lập nhóm đặc trách xây dựng các khuyến nghị để biến "có nhà ở" trở thành một quyền của mọi công dân Mỹ, do bộ trưởng Nhà ở và Phát triển Đô thị lãnh đạo.
Hiện đề cử chức danh bộ trưởng Tư pháp, ông Merrick Garland, và đề cử bộ trưởng Nhà ở, bà Marcia Fudge, đều đang chờ Thượng viện phê chuẩn.
