 |
Được bồi đắp từ những mùa giải trước, lần thứ tư diễn ra, Giải thưởng Sách quốc gia đã khẳng định được uy tín, vị thế khi tạo được dấu ấn đối với người làm sách và đông đảo công chúng.
Sức hút của Giải thưởng Sách quốc gia
Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ tư được tổ chức trong điều kiện dịch bệnh phức tạp. Ngành xuất bản cũng như nhiều ngành nghề khác chịu tác động tiêu cực. Nhiều nhà xuất bản, công ty sách bị đình trệ, các nhà sách tạm thời đóng cửa khi giãn cách. Hoạt động thương mại điện tử vẫn cố gắng duy trì nhưng khó vận chuyển.
Doanh thu của các đơn vị phát hành, công ty sách sụt giảm mạnh, thu nhập của người lao động trong ngành xuất bản gặp nhiều khó khăn... Điều đó ảnh hưởng nguồn lực đầu tư cho sản xuất, thực hiện các cuốn sách mới.
Trong bối cảnh đó, các đơn vị vẫn tập trung thực hiện sách có giá trị. Chắt lọc từ những tác phẩm xuất sắc, các đơn vị đã gửi tới dự thi 284 tên sách và bộ sách, gồm 365 cuốn. So với mùa giải lần thứ ba, số tên sách dự thi tăng thêm 29 sách.
“Điều đó cho thấy nỗ lực lớn của tác giả, dịch giả, đặc biệt là người làm sách; qua đó cho thấy uy tín của giải thưởng ngày càng nâng lên, là điểm đến, điểm hội ngộ của người làm sách”, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), bình luận.
Đại diện đơn vị quản lý Nhà nước về xuất bản cho biết trong năm qua ngành sách làm ra 33.000 đầu sách, mỗi tác phẩm đều có ý nghĩa riêng. 284 sách gửi tới dự thi không thể bao quát hết cho lượng sách làm ra, nhưng tác phẩm đoạt giải đều giá trị, tiêu biểu cho năm lĩnh vực sách: Chính trị, kinh tế và pháp luật; Khoa học tự nhiên và công nghệ; Khoa học xã hội và nhân văn; Văn hóa, văn học nghệ thuật; Sách thiếu nhi.
Giải thưởng Sách quốc gia ngày càng có sức hút đối với các nhà xuất bản, người làm sách. Ông Phạm Trần Long, Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Thế Giới, coi đây là giải thưởng cao quý nhất dành cho các nhà xuất bản trong nước.
“Chúng tôi rất vui mừng, đây là năm tiếp theo chúng tôi nhận được giải thưởng cao quý của ngành xuất bản Việt Nam. Giải thưởng này tôn vinh những đóng góp thầm lặng của người làm sách cho sự phát triển của văn hóa đọc nói riêng và sự phát triển, nâng cao dân trí nói chung”, ông Long nói tại lễ trao giải hôm 12/11.
Bà Đinh Thị Thanh Thủy - Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM - từng đi nhận Giải thưởng Sách quốc gia những mùa trước, nhưng năm nay, bà cảm thấy xúc động hơn.
Bà Thủy nói sau đợt dịch gay gắt ở TP.HCM, tin hai bộ sách được giải đến khiến bà cảm động và tự hào.
"Mỗi người một đóng góp đã tạo nên những cuốn sách ý nghĩa. Tôi vẫn vẹn nguyên cảm xúc của những lần được giải trước, năm nay cảm xúc bùng nổ hơn khi sau dịch bệnh vẫn được tham gia ngày hội ngộ của giới xuất bản”, bà Thủy tâm sự.
 |
| Ông Phạm Minnh Tuấn (giữa), Giám đốc, Tổng biên tập NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, nhận giải. Nhà xuất bản có ba công trình nghiên cứu đoạt giải thưởng năm nay. Ảnh: Việt Linh. |
Sách đoạt giải đa dạng, hướng tới độc giả đại chúng
Qua ba mùa tổ chức, ở lần thứ tư, Giải thưởng Sách quốc gia đã tạo được tiếng vang trong cộng đồng. Để làm nên thành công đó có phần không nhỏ của các hội đồng xét giải. Dựa trên quy chế, điều lệ giải thưởng, các thành viên hội đồng giải thưởng đã làm việc nghiêm túc, chọn ra sách xứng tầm để tôn vinh.
Các tác phẩm đoạt giải đa dạng, có công trình chuyên sâu nhưng cũng có tác phẩm hướng tới đông đảo bạn đọc đại chúng, tác phẩm truyền cảm hứng.
Theo ông Nguyễn Xuân Minh - Giám đốc bản quyền Công ty sách Nhã Nam - giải thưởng bám sát thị trường xuất bản. “Hội đồng xét giải đã theo dõi nhịp sống xuất bản, trao giải cho những cuốn sách hay, chủ đề hiện đại, phù hợp đông đảo bạn đọc”, ông Minh nêu quan điểm.
Công ty nơi ông Minh làm việc đoạt hai giải B với sách Bài thơ của một người yêu nước mình và Nghệ thuật Huế. Sách Bài thơ của một người yêu nước mình giới thiệu tới bạn đọc một giọng thơ độc đáo của văn học Việt. Còn Nghệ thuật Huế là sách dịch, cho thấy sự giàu có, vẻ đẹp của nghệ thuật Huế nói riêng, nghệ thuật Việt nói chung.
Giải thưởng năm nay cũng trao cho những công trình nghiên cứu chuyên sâu mà bạn đọc phổ thông ít tiếp cận. Đó là bộ sách hai cuốn của luật sư Nguyễn An: Giải quyết tranh chấp di chúc, thừa kế, hôn nhân và gia đình và Giải quyết tranh chấp và nghĩa vụ về tài sản. Đó là công trình nghiên cứu y học như Triệu chứng học nội khoa; sách nghiên cứu chính sách như Con đường công nghiệp hóa trong thế kỷ XXI - Những thách thức mới và những mô hình nổi trội; sách tôn giáo như Nhà nước thế tục…
Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ tư là năm thứ hai liên tiếp Công ty Omega Plus nhận giải cao. Năm nay, công trình Súng, vi trùng và thép của Jared Diamond, Trần Tiễn Cao Đăng dịch, đoạt giải A. Giáo sư Vũ Dương Ninh đánh giá cuốn sách cung cấp, mở ra cho nhà nghiên cứu, bạn đọc trong nước góc nhìn đa dạng về lịch sử và sự định hình thế giới.
Dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng cũng là người làm việc trong ngành xuất bản. Ông luôn theo dõi giải thưởng từ các mùa trước và đánh giá giải đang ngày càng chất lượng, được tổ chức tốt hơn.
 |
| Chang hoang dã - Gấu, cuốn sách truyền cảm hứng với thông điệp ý nghĩa về bảo tồn động vật hoang dã. Ảnh: Việt Linh. |
Sách thiếu nhi được quan tâm
Lĩnh vực sách thiếu nhi nhận ít tác phẩm nhất trong số 5 mảng sách của giải thưởng, với 27 tên sách và bộ sách dự thi. Tuy vậy, Giải thưởng Sách quốc gia đã chọn và tôn vinh nhiều cuốn sách thiếu nhi ý nghĩa, có tính giáo dục, tính thẩm mỹ. Trong tổng số 24 giải, sách thiếu nhi có một giải A, bốn giải B và hai giải C.
Cuốn sách đoạt giải A là tác phẩm truyền cảm hứng tới đông đảo bạn đọc về tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó giữa con người với tự nhiên. Câu chuyện của Chang hoang dã - Gấu gửi tới bạn đọc nhỏ thông điệp mạnh mẽ về việc bảo tồn động vật và nuôi dưỡng ước mơ. Cuốn sách đã chinh phục bạn đọc ở một số nước như Anh, Mỹ, Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc…
Điều này cho thấy mảng sách thiếu nhi năm nay có nhiều khởi sắc, được sự quan tâm của bạn đọc, các nhà xuất bản, công ty sách. Kết quả đó cũng cho thấy Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đã dành sự quan tâm đến mảng sách thiếu nhi, thiết thực góp phần vào công tác chăm sóc, giáo dục thiếu nhi, việc làm cần thiết quan trọng để hướng tới tương lai tốt đẹp của nước nhà.
PGS Lê Đình Chi chia sẻ khép lại một mùa giải thành công, Giải thưởng Sách quốc gia để lại nhiều dư vị trong lòng người làm sách và bạn đọc. Uy tín và vị thế của giải thưởng thêm bồi đắp qua lần tổ chức thứ tư, để giải thưởng xứng đáng là niềm khát khao, vinh dự nhất đối với người làm sách như lời dịch giả.
