Nó tên là Anchiornis. Cái tên ấy có nghĩa là “gần với chim”. Đó là một trong những con khủng long ăn thịt bé nhất từng tồn tại, với chỉ đúng 30 cm chiều dài. Đứng thẳng trên hai chân sau dài, nó chạy xuyên qua nền rừng. Và điều lạ kỳ là cơ thể nó có lông vũ bao phủ!

Những chiếc lông đen, trắng, và cả đỏ tạo thành một cái mào trên đầu nó. Chân trước và chân sau của Anchiornis cũng phủ lông, khiến chúng giống như những cái cánh. Nhưng nó không có nhiều cơ khỏe để bay thẳng lên không giống như những con chim. Điều đó nói lên rằng những con khủng long có lông trước khi biết bay? Đúng thế đấy. Tuy nhiên bạn sẽ thấy, lông không mọc ra trong một sớm một chiều...

Anchiornis là một trong những con khủng long ăn thịt bé nhất từng tồn tại chỉ dài 30 cm. Tranh: Science.

Một sáng nọ, trời lạnh hơn thường lệ, một bé khủng long ra khỏi quả trứng của mình với lông tơ trên thân mình. Một con gà nhép xịn xò! Đây là lần đầu tiên điều đó xảy ra. Lông tơ là những sợi mọc lên trên da, hơi giống như lông mao. Chúng giam giữ một lớp khí mỏng được da sưởi ấm. Lông tơ này ngẫu nhiên xuất hiện. Đó là một cái mới của Tự Nhiên. Hẳn là nó giúp con khủng long nhỏ bé này sống sót, trong khi những anh chị em của nó thì chết vì lạnh.

Khi trưởng thành, con khủng long này sẽ sinh con đẻ cái, và cũng như nó, lũ con cái này có lông tơ. Chúng thấy ấm áp hơn so với những con khác. Rồi các thế hệ nối tiếp nhau, và tất cả hậu duệ của con khủng long này đều được sinh ra với lông tơ ngày càng dày hơn. Ở những con trưởng thành, lông tơ tiếp tục mọc, và dần dần biến thành lông vũ. Lông vũ còn giam giữ hiệu quả hơn lớp khí tiếp xúc với da. Giống y như bộ lông của động vật có vú. Đó là một ưu thế thực sự. Những con khủng long này phân tán và cho ra đời nhiều loài có lông vũ mới.

Lông vũ giữ ấm, nhưng đó không phải là tất cả. Nó còn tô điểm và thường rất bắt mắt. Bạn sẽ tự nhủ: như thế thì thật không tiện cho việc ẩn nấp trong rừng! Đúng thế thật. Nhưng ngược lại, đến thời kỳ giao phối, lông vũ lại rất lợi hại trong việc quyến rũ một con mái.

Nếu bạn là một chú khủng long cỡ nhỏ và bạn có những chiếc lông vũ với màu sắc sinh động, điều đó muốn nói: tớ rất phong độ và cùng tớ, đằng ấy sẽ sinh ra những nhóc tì khủng long thật xinh và khỏe mạnh cho mà xem! Một lợi ích khác: nếu có những chiếc lông vũ lớn sặc sỡ, bạn có thể gây ấn tượng với đối thủ, kẻ đang lăm le lấn chiếm lãnh thổ của bạn. Bởi những chiếc lông với màu sắc sinh động còn nói lên rằng: tao khỏe cực luôn, nếu mày lại gần, tao sẽ... cho mày trụi lông!

Và rồi một ngày nọ, một chú khủng long giống Anchiornis leo lên cây, nhờ những móng vuốt vốn có ở đầu những cái chân. Nó tìm ăn côn trùng. Đột nhiên, nó bị trượt. Trong lúc rơi xuống, nó xoạc những cái chân ra, và ngạc nhiên chưa, những chiếc lông vũ cản lại cú rơi! Ngày hôm sau, nó lại leo lên cây. Nó đã nhìn thấy một con bọ hung to bự bụng phệ đang sưởi nắng trên một viên sỏi, giữa đám rễ cây.

Vội đi bắt con bọ hung, nó không leo xuống bằng cách trượt dọc theo thân cây, không, mà không do dự, nó giang hai chân trước ra, xoạc hai chân sau, và hốp, nó lao mình vào khoảng không. Nó bắt đầu rơi, nhưng rất nhanh, những cái lông vũ một lần nữa cản lại cú rơi và nó bắt đầu chao lượn. Thậm chí nó còn có thể điều khiển được hướng bay bằng cách co lại ít hoặc nhiều những cái chân. Và nó hạ cánh chính xác xuống con mồi của mình!

Archaeopteryx cách đây 156 triệu năm đã biết bay. Tranh: Animals.

Thế hệ này tiếp thế hệ khác, nhiều khủng long nhỏ có lông vũ bắt đầu phát triển cơ và học cách đập cánh. Cho đến một ngày chúng có thể thực sự bay được. Một trong những con đầu tiên đã thực hiện khám phá này tên là Archaeopteryx. Nó to như một con bồ câu và gây chú ý cách đây 156 triệu năm. Hẳn là nó không thể cất cánh từ dưới đất, điều đó đòi hỏi nhiều cố gắng. Nhưng bằng cách lao mình khỏi một cái cây, nó có thể lấy đà và pạch! pạch! pạch!, đó là sự khởi đầu của một cuộc dạo chơi trong không trung!

Archaeopteryx là một trong những con chim bay đầu tiên. Và tất cả những con chim ngày nay đều xuất thân từ nó hoặc một trong những họ hàng của nó. Điều đó muốn nói lên rằng chim sẻ, gà tây, đại bàng và đà điểu là một phần của gia đình khủng long. Thực tế, không tin được dù đó là sự thật, chúng chính là những con khủng long. Bạn đã quan sát một con gà thật gần chưa? Hình dáng cơ thể nó? Mắt nó? Những cái chân với những móng vuốt cùng những cái vảy trên chân? Chính là bạn đang gặp lại ở con gà này những tổ tiên từ xửa từ xưa của nó.

Nhưng mọi con khủng long đều không nhất thiết có lông vũ. Những con to lớn nhất chẳng cần đến lông vũ làm gì. Và khi đã có được cân nặng rồi thì chúng không làm chuyện nửa vời đâu!