 |
Bà Gabriela, 40 tuổi, người gốc Bolivia, đang sống ở miền Nam California sau chuyến vượt biên dài 7.724 km.
Chuyến đi của bà được một mạng lưới buôn lậu có tổ chức lên kế hoạch với khoản tiền lót tay hơn 10.000 USD, theo BBC.
Sau hai lần thất bại, cuối cùng, bà Gabriela đã đặt được chân đến Mỹ bằng cách giấu mình dưới hàng chục thân cây ngô trong cốp xe nóng bức của một tội phạm buôn lậu.
Trong lần thất bại gần đây nhất, Gabriela nhớ mình đã nhìn thấy "đôi mắt to, màu xanh" của một sĩ quan Tuần tra Biên giới khi cốp xe bật ra.
Lúc này, bà Gabriela cảm thấy đầy hy vọng khi chỉ còn vài ngày nữa sẽ được đoàn tụ với gia đình đã qua Mỹ trước đó. Nhưng vào khoảnh khắc một mình mắc kẹt trong cốp ôtô, suy nghĩ duy nhất của bà chỉ mong sống sót sau khi qua bên kia biên giới.
"Cổng địa ngục"
Gabriela hiện là một nhân viên vệ sinh không có giấy tờ tùy thân ở Mỹ.
Nhớ lại những giây phút bên trong cốp xe, bà kể: “Trong xe rất nóng. Nhưng vấn đề lớn hơn là tôi cảm thấy như không có không khí và tôi không thể thở được. Nó thật ngột ngạt".
Bất chấp nỗi sợ hãi, cuộc vượt biên của Gabriela ít nhất cũng đi được tới đích và nhiều năm sau chuyến đi mạo hiểm đó, bà đang sống ở Mỹ.
 |
| Một người nhập cư Mexico bị lực lượng Tuần tra Biên giới giữ lại hồi đầu tháng 6. Ảnh: AFP. |
Thế nhưng, không phải người di cư nào cũng có được may mắn như vậy.
Hiểm họa khi băng qua biên giới Mỹ - Mexico một lần nữa nổi rõ hơn bao giờ hết khi nhà chức trách phát hiện chiếc xe container chứa thi thể của ít nhất 51 người di cư gần San Antonio, Texas hôm 27/6.
Các nhà điều tra tin rằng những người này có thể chết do sốc nhiệt và mất nước khi nhiệt độ tăng lên đến 39,4ºC hôm 27/6.
"Tôi có thể tưởng tượng nó như thế nào khi phải ở trong một thùng xe với rất nhiều người", Gabriela nói với BBC. "Chắc hẳn rất nóng, giống như đang ở trong lò nướng, hoặc dưới cổng địa ngục".
Đây là sự cố gây chết người nhiều nhất trong các tai nạn vượt biên gần đây. Các nhà chức trách cho biết trong số các nạn nhân có khoảng 20 người Mexico, 7 người Guatemala và 2 người Honduras. Các nhà điều tra nỗ lực xác nhận quốc tịch của các nạn nhân còn lại.
Cơ quan điều tra Mỹ cho biết có 3 người đã bị bắt giữ vì liên quan đến hoạt động buôn người.
Những người sống sót đang được điều trị tại bệnh viện địa phương do bị say nắng và kiệt sức vì nóng.
Jenn Budd, nhà hoạt động vì quyền của người nhập cư, cũng là một cựu sĩ quan Tuần tra Biên giới cấp cao, cho biết những vụ vận chuyển người di cư trên các phương tiện giao thông diễn ra hàng ngày ở biên giới Mexico.
Các vụ như thế này thường gây chết người. Những tội phạm buôn người chỉ quan tâm đến lợi nhuận của họ nên thường muốn cho càng nhiều người càng tốt vào các phương tiện bất chấp nguy hiểm.
 |
| Hiện trường vụ phát hiện thi thể những người nhập cư ở San Antonio, Texas. Ảnh: AFP. |
Budd kể lại trong một lần thực hiện nhiệm vụ, cô đã chặn một chiếc xe bán tải Ford cũ chạy trên một con đường miền núi gần biên giới. Nằm phần sau của chiếc bán tải là khoảng 30 người, họ nằm thẳng và xếp chồng lên nhau.
"Họ nằm xếp chặt cá mòi", cô nhớ lại. "Thật nguy hiểm. Những chiếc xe bán tải đó có thể lật. Những người ở phía dưới thường bị chết ngạt. Chuyện đó rất bình thường".
Trong nhiều trường hợp, những người di cư trên xe rất yếu do trước đó, họ đã phải đi bộ qua biên giới với địa hình hiểm trở.
"Những tội phạm buôn người sẽ nói với họ rằng chỉ mất khoảng 15 hoặc 30 phút đi bộ. Nhưng thực tế là có thể mất vài ngày". "(Khi đến nơi), họ đã mất nước", cô Budd cho biết.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Bất chấp những nguy hiểm, số lượng người di cư qua biên giới Mỹ - Mexico vẫn ở mức cao. Trong tháng 5, có 239.416 trường hợp người di cư trái phép bị bắt giữ, tăng 2% so với tháng 4.
Trong cuộc họp báo thường kỳ ở thủ đô Mexico City, Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador cho rằng "sự nghèo đói và tuyệt vọng của những người anh em Trung Mỹ của chúng ta và của những người Mexico" là nguyên nhân dẫn đến cái chết của người di cư.
“Nó xảy ra là do nạn buôn người và sự thiếu kiểm soát, trong trường hợp này là ở biên giới Mexico - Mỹ, nhưng đồng thời cũng ở chính trong nước Mỹ”, ông nói.
 |
| Bản đồ minh họa vị trí tìm thấy chiếc xe tải (dưới) và mô tả khoảng cách từ hiện trường vụ việc đến biên giới Mexico. Minh họa: BBC. |
Trong lòng nước Mỹ, đảng Dân chủ và Cộng hòa cũng đổ lỗi cho nhau, tạo nên sự đối lập quan điểm về cách Tổng thống Joe Biden giải quyết vấn đề biên giới.
Trên Twitter, thành viên đảng Cộng hòa, Thống đốc bang Texas Greg Abbott viết rằng các chính sách biên giới của ông Biden “cho thấy những hậu quả chết người do ông từ chối thực thi luật pháp”.
Nhà Trắng phản bác cáo buộc trên. Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas cho rằng những tội phạm buôn người "nhẫn tâm" phải chịu trách nhiệm cho việc khai thác và gây nguy hiểm cho người dân "để kiếm lời".
Tổng thống Biden tuyên bố sẽ xử lý nghiêm những tội phạm buôn người sau vụ việc trên.
Andrew Rudman, Giám đốc Viện Mexico của Trung tâm Wilson có trụ sở tại Washington, D.C., cho rằng mặc dù có những tuyên bố từ phía chính phủ Mỹ và Mexico, có khả năng là sẽ không có giải pháp ngắn hạn nào có thể ngăn người di cư tham gia những chuyến vượt biên nguy hiểm.
Ông cho rằng sẽ phải cần nỗ lực dài hạn để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của tình trạng nhập cư bất hợp pháp.
