Thức khuya thường xuyên, khiến gan thiếu máu, mắt dễ bị khô và mỏi. Ảnh minh họa: PNO.

Cách đây mấy ngày, một người hàng xóm đến nhờ tôi xem giúp mắt của con gái mình. Con gái cô ấy đang học đại học, vừa bước sang tuổi đôi mươi, nhưng gần đây thị lực suy giảm nhanh chóng, bỏ kính ra hai mắt trông rất dại và đờ đẫn.

Nhưng người mẹ cho rằng đó là do con gái đeo kính lâu ngày, ai mà chẳng thế. Nhưng độ này con gái hay kêu mắt khô, thậm chí đến khi ngáp cũng không còn chảy nước mắt nữa. Cô cho rằng đây là vấn đề nghiêm trọng, vì vậy cô muốn nhờ tôi khám thử xem sao.

Tôi chỉ hỏi vài câu là biết cô bé này đang bị thiếu máu gan trầm trọng do thức khuya. Từ khi lên đại học, cô bé bắt đầu sinh hoạt thiếu khoa học, hay thức đêm xem phim, lướt web. Cận thị sẽ không làm cho mắt cô bé khô nghiêm trọng như vậy, nhưng thức đêm thì có. Vì sao ư? Vì thức đêm nghĩa là bạn đang tiêu hao can huyết.

Theo Hoàng đế nội kinh, mắt cần được nuôi dưỡng bởi máu gan mới có thể thực hiện các chức nǎng bình thường. Khi đi ngủ, máu sẽ về gan; nếu lúc cần nghỉ ngơi lại không nghỉ ngơi mà tiêu hao sức lực trí óc, sẽ khiến can huyết và thận thủy cạn kiệt. Vì vậy, không chỉ thức khuya, làm việc cǎng thẳng, hoạt động trí óc và sử dụng mắt quá sức cũng sẽ tiêu hao can huyết.

Buổi tối không để gan được nghỉ ngơi và hồi phục đúng cách, ban ngày lại lao lực làm việc trong thời gian dài, bạn sẽ dễ xuất hiện tình trạng thiếu máu gan. Thiếu can huyết thường biểu hiện qua các triệu chứng sau: Mắt khô, nhìn lâu sẽ cảm thấy hoa mắt, buổi tối ngủ không yên giấc, mơ nhiều.

Vì gan không chỉ trữ máu mà còn điều hòa cảm xúc, nên khi thiếu can huyết, cảm xúc trở nên rối loạn, tinh thần bất ổn, dễ gặp ác mộng, dễ buồn bực, cáu giận, đặc biệt là trước kỳ kinh nguyệt. Thiếu máu gan cũng hay dẫn đến tình trạng da mặt không được nuôi dưỡng, vì thế không thể trắng trẻo hồng hào mà còn bị xỉn màu.

Ngoài ra, do thiếu máu ở gan, khí huyết không thể đi lên để cung cấp đủ dưỡng chất cho da đầu, bởi vậy dễ ngứa và rụng tóc. Gan thiếu máu nên không thể lấp đầy mạch xung và mạch nhâm [1], do đó xuất hiện tình trạng kinh nguyệt ra ít, màu tương đối nhạt. Ngoài ra móng tay của những người này cũng có những đường sọc rõ rệt, dễ gãy móng.

Dù có những biểu hiện không ảnh hưởng lớn cuộc sống hàng ngày, nhưng tất cả các triệu chứng này đều là lời cảnh báo cho bạn rằng can huyết không đủ, cần chú ý đến cơ thể của bản thân.

Vậy làm thế nào để bổ sung máu cho gan?

Trong trường hợp nghiêm trọng, bạn có thể điều tiết bằng thuốc. Nếu tình trạng vẫn còn nhẹ, mọi người có thể sử dụng dược liệu trong bữa ǎn hàng ngày. Nhưng trước đó, chúng ta cần loại bỏ những thói quen có hại cho gan.

Đi làm là việc ai cũng phải thực hiện đã đành, nhưng sau một ngày làm việc vất vả, buổi tối đừng thức khuya nữa, đặc biệt là thức khuya để nghĩ ngợi lung tung. Hãy đi ngủ sớm, như vậy mới có thể giúp gan đủ máu, vừa khỏe mạnh vừa xinh xắn. Sau một giấc ngủ ngon, chẳng những sức lực phục hồi, tinh thần thoải mái, mà da dẻ cũng sẽ có sự cải thiện đáng kể.

Tốt nhất nên đi ngủ lúc mười giờ tối. Đây là giờ hợi, còn gọi là giờ “nhân định”, lúc này con người nên tĩnh lặng và nằm xuống đi ngủ, không nên hoạt động, đặc biệt là dùng máy tính hay điện thoại.

Nếu bất đắc dĩ phải thức muộn, tối đa cũng không nên quá mười một giờ. Ngoài việc tránh thức khuya, mọi người cũng cần chú ý tới thời lượng ngủ. Người trưởng thành nên bảo đảm ngủ ít nhất bảy tiếng một ngày.

Ngoài ra, không nên để mắt làm việc quá sức, nếu cần làm việc trên máy tính và điện thoại trong thời gian dài, cách một tiếng hãy đứng lên vận động, nhìn ra xa hoặc nhắm mắt nghỉ ngơi một lúc. Đây mới chính là cách sống và làm việc có trách nhiệm với sức khỏe của bản thân.

[1] Mạch xung là “bể” của mười hai kinh mạch, quản lý khí huyết của các cơ quan nội tạng. Mạch nhâm có nhiệm vụ điều hòa phần âm của toàn thân. Mạch xung cùng với mạch nhâm duy trì, điều hòa hoạt động sinh lý ở phụ nữ .