Đương kim tổng thống kiên quyết không nhận thua. Ông cáo buộc gian lận xảy ra ở khắp nơi đã "cướp mất" chiến thắng của mình. Trong suốt 2 tuần qua, người ủng hộ nhiệt thành và ồn ào nhất cho lập luận này có lẽ là Rudy Giuliani, luật sư riêng của Tổng thống Trump.
Từ ngày bầu cử toàn quốc, cựu thị trưởng New York đã liên tục cổ súy những thuyết âm mưu về nguyên nhân thất bại của Tổng thống Donald Trump. Lên sóng truyền hình của Fox News, ông tung tin về phần mềm bầu cử đáng ngờ.
Họp báo ở Philadelphia, ông lại đưa ra cáo buộc bầu cử ở Pennsylvania xảy ra gian lận dù không bổ sung được bằng chứng nào. Từ kênh YouTube cá nhân, ông lại cáo buộc truyền thông Mỹ hủ bại và thông đồng làm hại ứng viên đảng Cộng hòa.
 |
| Rudy Giuliani họp báo về kế hoạch khởi kiện gian lận bầu cử ngày 7/11, sau khi ông Joe Biden được các hãng tin tuyên bố chiến thắng. Ảnh: AFP. |
Đến ngày 17/11, những thuyết âm mưu này được Giuliani thân chinh mang đến tòa án, hơn 4 ngày sau khi tổng thống chỉ định ông làm chỉ huy mới cho cuộc chiến pháp lý về gian lận bầu cử.
Với gần những người nghe trực tiếp đối chất tại tòa qua tổng đài điện thoại, có lúc lên đến 8.000 thuê bao gọi đến, luật sư của Tổng thống Trump có vẻ đã có màn thể hiện chẳng suôn sẻ mấy.
Đơn kiện một đường, luật sư nói một nẻo
Rudy Giuliani từng là "ngôi sao" của New York vào thập niên 1980, khi đó với vai trò công tố viên liên bang đã dẫn đầu truy tố hàng loạt ông trùm mafia. Nhưng phần trình bày của ông ở Williamsport, Pennsylvania, ngày 17/11 lại gồm những cáo buộc thiếu căn cứ "đáng hổ thẹn", theo lập luận từ luật sư Mark Aronchick - đại diện cho Ủy ban Bầu cử Hạt Allegheny trong vụ kiện.
Los Angeles Times mô tả: "Giuliani đã lập luận, không có chứng cứ, rằng có một âm mưu to lớn phía sau chiến thắng của ông Joe Biden, mặc dù chẳng có cáo buộc nào như vậy trong đơn kiện trên thực tế từ phía ông Trump".
Hồ sơ kiện mà Thẩm phán Matthew Brann thụ lý chỉ tập trung vào câu hỏi: Liệu giới chức bầu cử địa phương ở Pennsylvania có được cho phép một số cử tri sửa lại sai sót trên phiếu bầu qua bưu điện, sau khi phiếu đã được gửi đi.
Một vài hạt tại Pennsylvania đã cho phép điều này, còn một số hạt lại không. Sự đa dạng này vốn được xem là truyền thống của Mỹ về phân quyền kiểm soát bầu cử xuống địa phương, nhưng phía ông Trump lại xem nó là vi hiến.
"Đây là tình trạng cử tri gian lận tràn lan, khắp cả nước", ông Giuliani lập luận trước tòa.
Ông cáo buộc giới chức bầu cử địa phương là "mafia cỡ nhỏ" và ngăn cản đại diện của đảng Cộng hòa giám sát kiểm phiếu. Lập luận này thực chất đã bị Tòa án Tối cao bang Pennsylvania bác bỏ ngay cùng ngày (5 phiếu bác bỏ và 2 phiếu ủng hộ).
Cựu công tố viên liên bang của New York còn cáo buộc rằng chỉ những thành phố "kiểm soát bởi bộ máy của phe Dân chủ" mới xảy ra vấn đề và "chỉ có kẻ ngớ ngẩn mới nghĩ đây là sự trùng hợp".
 |
| Tổng thống Donald Trump vẫn kiên quyết không nhận thua và tiếp tục cáo buộc gian lận bầu cử ở nhiều bang. Ảnh: AP. |
Thiếu thuyết phục trước chủ tọa
Ngồi trong phòng xét xử ở Williamsport, Thẩm phán Matthew Brann vẫn kiên nhẫn lắng nghe. Ông được đề cử vào ghế thẩm phán tòa án liên bang Quận Trung Pennsylvania dưới thời Tổng thống Barack Obama, nhưng bản thân ông là một thành viên lâu năm của đảng Cộng hòa. Người chủ tọa phiên tòa không ngại đặt cho Giuliani những câu hỏi gai góc.
"Các ông cáo buộc rằng có 2 nguyên đơn bị ngăn cản bỏ phiếu. Nhưng cuối cùng, các ông đòi phiên tòa này vô hiệu hơn 6,8 triệu phiếu, từ đó tước quyền của toàn bộ cử tri ở bang. Các ông có thể làm ơn nói rõ bằng cách nào mà yêu cầu này được xem là chính đáng không", thẩm phán chất vấn luật sư của ông Trump.
Các nguyên đơn mà ông Brann nhắc đến chính là 2 cử tri ở hạt Lancaster và hạt Fayette, những người được phía ông Trump phát hiện gặp trục trặc về quy trình khi gửi phiếu bầu. Trong khi 2 cử tri này không được quyền chỉnh sửa sai sót trên phiếu đã gửi, cử tri ở một số hạt khác (trong đó có Allegheny - nơi đa số bầu cho ông Biden) lại được phép.
Theo lập luận của phía ông Trump, trong khi những hạt ủng hộ đảng Cộng hòa ở Pennsylvania không cho phép cử tri sửa phiếu bầu đã gửi, việc các hạt ủng hộ đảng Dân chủ cho phép điều này xảy ra đã dẫn đến tình trạng thiếu nhất quán. Điều này dẫn đến vi phạm hiến pháp về quyền được bảo vệ công bằng trước pháp luật.
"Không có điều này, rất có khả năng kết quả đã rất khác", luật sư Linda Kerns, cộng sự của Giuliani trong vụ kiện, khẳng định.
Tuy nhiên, lập luận này đã vấp phải sự hoài nghi từ chính Thẩm phán Matthew Brann. Ông đặt câu hỏi: "Vì sao việc nơi khác giúp người khác bỏ phiếu dễ dàng hơn lại làm khó khăn cho quyền bỏ phiếu của các nguyên đơn?"
Trước những chất vấn thẳng thắn từ chủ tọa, Giuliani có lúc đã phải thừa nhận "đây không phải là một vụ kiện gian lận", dù ngay phần trình bày mở đầu ông từng tuyên bố "họ đã đánh cắp cuộc bầu cử", theo ghi nhận của AP.
Thẩm phán Brann cũng chất vấn các luật sư của ông Trump dựa vào đâu khi mang những bức xúc của các cử tri ra tòa án liên bang, trong khi bản thân những cử tri này không được kiện lên cấp liên bang về tổ chức bầu cử bất cập mang tính khái quát. Ông cũng đặt câu hỏi vì sao phía ông Trump đòi tòa liên bang phán xử, trong khi cáo buộc liên quan đến quan chức địa phương đáng lẽ phải để tòa án cấp bang giải quyết, theo CNN.
"Chúng tôi gần như chẳng còn cửa ở tòa án bang", Giuliani thừa nhận với Thẩm phán Brann sau khi nhận tin về phán quyết của Tòa án Tối cao Pennsylvania.
 |
| Tòa án liên bang tại Williamsport, bang Pennsylvania. Ảnh: AP. |
Nhiều thập niên không đấu tại tòa
Theo mô tả của CNN, luật sư Rudy Giuliani đã không đứng trước một thẩm phán xử án trong nhiều thập niên, kể từ khi ông kết thúc sự nghiệp công tố viên liên bang ở New York và trở thành thị trưởng thành phố vào năm 1994.
Dù đã làm việc cho Tổng thống Trump từ năm 2018 và quen biết nhau từ lâu, phiên tòa tại Pennsylvania ngày 17/11 cũng là lần đầu tiên Giuliani đại diện cho thân chủ trước một thẩm phán, theo Los Angeles Times.
Sự xuất hiện của Giulliani tại tòa án Pennsylvania như một dấu hiệu cho thấy cuộc chiến pháp lý đầy phiêu lưu của ông Trump đang tiến gần đến hồi kết. Một số hãng luật lớn đã rút khỏi chiến dịch khởi kiện. Những luật sư bầu cử nổi tiếng nhất trong đảng Cộng hòa, với nhiều người từng giúp ông George W. Bush chiến thắng tại Tòa án tối cao trong tranh cãi về kiểm phiếu ở Florida năm 2000, đều tránh đụng đến cuộc phiêu lưu năm nay.
Tình cảnh đó khiến Tổng thống Trump dựa nhiều hơn vào nhóm luật sư ít kinh nghiệm về bầu cử. Điều này đã thể hiện trong phiên tòa ngày 17/11.
Theo CNN, ông Giuliani đã trình bày trước chủ tọa như cách một công tố viên trong phiên xử hình sự, thay vì một vụ kiện mới ở giai đoạn đầu. Ông đưa ra "chứng cứ" và mô tả những "tội danh" trong đơn kiện. Các phóng viên còn nhận thấy ông vài lần nhầm lẫn những khái niệm chuyên ngành về luật hiến pháp hay tranh tụng liên quan đến bầu cử.
Thẩm phán Matthew Brann kết thúc phiên tòa ngày 17/11 mà không đưa ra phán quyết. Ông cũng cho hủy buổi trình bày ngày 19/11 để phía ông Trump đưa ra thêm bằng chứng. Thay vào đó, ông cho các bên thêm 3 ngày để gửi thêm lập luận đến tòa dưới dạng văn bản và khuyên các bên dành thời gian suy nghĩ thêm.
Hạn chót để các chính quyền cấp hạt của bang Pennsylvania xác nhận kết quả kiểm phiếu là ngày 24/11.
