Lộ trình chuyển đổi số cho tiểu thương chợ truyền thống TP.HCM

TP.HCM đẩy mạnh chuyển đổi số ở chợ truyền thống. Ảnh: Châu Dương.

Đây là chia sẻ của ông Nguyễn An Sơn, Chủ nhiệm đề án Chuyển đổi số chợ, Phòng chuyển đổi số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương).

Tại chương trình "Lên số - Lên đời" nằm trong chuỗi hoạt động của dự án Cùng hộ kinh doanh lên doanh nghiệp số 2025, do Báo Tuổi Trẻ phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), Cục Thuế (Bộ Tài chính), Sở Công Thương TP.HCM và UBND phường Cầu Kiệu tổ chức ngày 19/12, ông Sơn cho biết nhiều hộ kinh doanh đã thành công khi chủ động chuyển đổi số từ sớm, từ đó kinh doanh hiệu quả trên các sàn thương mại điện tử.

Tuy nhiên, theo ông Sơn, vẫn còn một bộ phận lớn tiểu thương, đặc biệt là các hộ lớn tuổi, hạn chế về kỹ năng số, khiến quá trình chuyển đổi gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, nhiều hộ còn đối mặt với các thách thức như năng lực quản trị yếu, nguồn hàng phụ thuộc thương lái, thiếu tính ổn định và khó mở rộng quy mô.

Ông Nguyễn An Sơn, Chủ nhiệm đề án Chuyển đổi số chợ, Phòng chuyển đổi số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phát biểu tại chương trình. Ảnh: Hữu Hạnh/TTO.

Để hỗ trợ hộ kinh doanh làm quen với chuyển đổi số, ông Sơn cho biết Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã đề xuất lộ trình chuyển đổi theo 3 cấp độ.

Ở cấp độ một, Ban quản lý chợ sẽ quản lý tiểu thương bằng phần mềm, đồng thời 100% tiểu thương áp dụng thanh toán không tiền mặt và sử dụng phần mềm quản lý bán hàng, xuất hóa đơn điện tử. Theo ông Sơn, khi các dữ liệu này được chuẩn hóa, ban quản lý chợ thuận lợi hơn trong công tác quản lý, giám sát, còn khách hàng có thể dễ dàng tra cứu.

Trên nền tảng số hóa đã được thiết lập, tiểu thương được định hướng triển khai cấp độ hai là ứng dụng thương mại điện tử. Theo đó, 100% tiểu thương tại chợ sẽ được đào tạo kiến thức, kỹ năng để kinh doanh trên các nền tảng số, xây dựng gian hàng trực tuyến và tiếp cận các giải pháp hỗ trợ như logistics, smartbox và livestream. Mục tiêu của cấp độ này là giúp tiểu thương mở rộng tệp khách hàng.

Ở cấp độ thứ ba, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số hướng hướng tới chuyển đổi số bền vững, khi đó có thể đảm bảo nguồn hàng hóa cho tiểu thương; đồng thời ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới để xuất khẩu hàng hóa.

Là địa bàn có phố ẩm thực Phan Xích Long tiềm năng, với khoảng 2.700 hộ kinh doanh và 46 doanh nghiệp đang hoạt động, ông Trần Quang Sang, Chủ tịch UBND phường Cầu Kiệu cho biết trong giai đoạn 2026-2030, phường sẽ định hướng tập trung vào thương mại dịch vụ, phát triển hộ kinh doanh.

Ông Sang nhìn nhận chuyển đổi số và kinh tế số sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hoạt động thương mại, kinh doanh tại địa phương. Qua đó, phường cũng tạo điều kiện thuận lợi để cá nhân, hộ kinh doanh từng bước chuyển đổi số.

"Phường Cầu Kiệu vừa ra mắt hội doanh nghiệp riêng, thành lập ban vận động để vận động. Đây cũng là điểm tư vấn hỗ trợ các hộ kinh doanh chuyển đổi, khởi nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi và minh bạch", ông Sang cho hay.

Về câu chuyện chuyển đổi sang thuế kê khai, đến tham dự chương trình, nhiều hộ, cá nhân kinh doanh ở phường Cầu Kiệu vẫn còn nhiều băn khoăn về việc xử lý hàng tồn kho và các thủ tục liên quan đến hóa đơn điện tử, trong khi từ ngày 1/1/2026, hình thức kê khai thuế sẽ được áp dụng.

Theo ghi nhận, điều khiến tiểu thương lo ngại không nằm ở nghĩa vụ thuế, mà là việc phải thay đổi thói quen kinh doanh lâu nay, từ thanh toán tiền mặt sang giao dịch qua ngân hàng, minh bạch hóa dòng tiền, kéo theo yêu cầu về thời gian, công sức và chi phí ban đầu.

Chủ tịch UBND phường Cầu Kiệu mong muốn các ngành chức năng, đặc biệt là ngành thuế, tăng cường tư vấn, hướng dẫn cụ thể để hộ kinh doanh hiểu và thực hiện đúng chủ trương của Nhà nước.