Lỗ hổng khiến Han Kang bị 'giấu nhẹm' tiền bản quyền tác phẩm

11 tác phẩm của Han Kang được sử dụng trong sách giáo khoa ở Hàn Quốc. Ảnh: Bloomberg.

Hiệp hội Bản quyền Văn học, Tác phẩm Học thuật và Nghệ thuật Hàn Quốc (KOLAA), chịu trách nhiệm phân phối tiền bản quyền cho mục đích giáo dục, đã nêu lý do là "không thể tìm thấy thông tin liên lạc của tác giả".

Theo Dân biểu Kim Jae-won từ đảng Tái thiết Hàn Quốc, KOLAA chưa trả bất kỳ khoản tiền bản quyền nào cho việc sử dụng các tác phẩm của Han Kang cho mục đích giáo dục. Trên trang web, KOLAA liệt kê 34 trường hợp tác phẩm của Han đang được sử dụng: 11 trong sách giáo khoa, 4 cho mục đích giáo dục và 19 để hỗ trợ bài học, theo The Korea Times.

"Để phân phối tiền bản quyền, chúng tôi cần thông tin cá nhân và sự đồng ý của chủ sở hữu bản quyền. Chúng tôi đã thông báo cho các nhà xuất bản về quy trình này kể từ năm 2017, nhưng chúng tôi không thể có được thông tin liên lạc của tác giả", một viên chức của KOLAA cho biết.

Độc giả tìm mua sách của Han Kang ở Seoul. Ảnh: Yonhap.

Han Kang không phải là người duy nhất bị ảnh hưởng. Trong 10 năm qua (2014-2023), tiền bản quyền chưa trả ở Hàn Quốc đã lên tới 10,5 tỷ won (8,1 triệu USD). Hàng năm, có khoảng 1 tỷ won tiền bản quyền vẫn chưa được nhận và tích lũy lại trong quỹ của hiệp hội.

"Lời giải thích của KOLAA rằng họ không trả tiền bản quyền cho Han Kang vì không có thông tin liên lạc của bà ấy thật lố bịch. Tiền bản quyền là một hệ thống được thiết kế để bảo vệ quyền của tác giả và hỗ trợ các hoạt động sáng tạo của họ, nhưng sự tắc trách của KOLAA trong vấn đề này và việc họ chỉ tập trung vào việc tăng doanh thu của chính mình là một vấn đề nghiêm trọng. Cần phải hành động ngay lập tức để đảm bảo rằng các tác giả nhận được khoản bồi thường hợp pháp của họ", Dân biểu Kim phát biểu.

Nếu tiền bản quyền không được tác giả nhận trong hơn 5 năm, KOLAA, với sự chấp thuận của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc, có thể sử dụng tiền cho mục đích công cộng. Trong thập kỷ qua, KOLAA đã sử dụng khoảng 13,8 tỷ won (10 triệu USD) theo cách này.

Một trong những nguyên nhân chính là do lỗ hổng trong quá trình phân phối tiền bản quyền. Theo luật bản quyền, tiền bản quyền cho các tác phẩm được sử dụng trong sách giáo khoa phải được phân phối thông qua KOLAA sau khi thu được từ các nhà xuất bản.

Hệ thống này yêu cầu tác giả phải nộp đơn xin tiền bản quyền trực tiếp, nhưng nhiều tác giả thậm chí còn không biết rằng tác phẩm của họ đang được sử dụng. Hơn nữa, những nỗ lực của KOLAA nhằm thông báo cho tác giả bị coi là không đủ, ví dụ như trường hợp của Han Kang.

Hồi tháng 9, nhà văn nổi tiếng Chang Kang-myoung cũng chỉ trích hệ thống này qua bài đăng trên Facebook.

"Thật vô lý bởi sau một thời gian dài, các tác giả mới phát hiện ra tác phẩm của mình được đưa vào sách giáo khoa. Không trả tiền bản quyền trừ khi tác giả nộp đơn là một hành vi không công bằng", Chang viết.