Khách Tây kể 2 nhịp sống đối lập ở Việt Nam

Sáng sớm tại một khu phố ở TP.HCM.

Giữa tháng 11, hoàng hôn buông xuống TP.HCM, mặt đường vẫn nóng như thiêu. Thành phố rung lên bởi tiếng động cơ của hàng triệu xe máy và những mẩu trò chuyện dồn dập tràn ra ngõ hẻm, ban công, quán bún ven đường. Trong chuyến khám phá Việt Nam, Chris Schalkx, cây bút của Condé Nast Traveler, ghi lại nhịp sống đô thị luôn căng đầy ấy bằng những chi tiết rất “đời”.

Cửa nhà mở toang, người lớn tuổi thong thả nhâm nhi bia lạnh, bếp than ven đường đỏ lửa với gà sả và thịt heo quay, còn các công viên nhỏ trở thành phòng tập thể dục ngoài trời, nhạc pop Việt vang lên từ những chiếc loa cũ. Với anh, đó là cảm giác choáng ngợp nhưng cuốn hút, một đặc trưng khó trộn lẫn của Việt Nam.

Đô thị

Để chạm vào nhịp thở thành phố, Schalkx chọn lao thẳng vào dòng chảy. Ngồi phía sau chiếc Vespa của tour đêm, anh bám chặt khi hướng dẫn viên "Bui Quan Khanh", một chàng trai trẻ người TP.HCM vừa tốt nghiệp trường du lịch, đưa khách luồn lách qua biển đèn hậu đỏ trắng.

Chiếc xe lướt qua những quán cà phê, quán bar đèn neon ở quận Bình Thạnh (cũ) rồi tiến vào các tòa tháp mới mọc ở Thủ Đức. Trên những con hẻm nhỏ và khu dân cư lao động, Khanh kể về sự chuyển mình của thành phố, từ tuyến metro đến quy hoạch siêu đô thị được khởi động, phản ánh tham vọng vươn lên của một trung tâm kinh tế trẻ.

Những khoảnh khắc nhiếp ảnh gia kiêm cây bút xuất sắc người Hà Lan, Chris Schalkx, khám phá Việt Nam.

Giữa nhịp sống dồn dập ấy, ẩm thực trở thành điểm tựa quen thuộc. Schalkx dừng lại bên đĩa ốc xào, nhâm nhi nước chanh me ở quán nhìn ra cầu Mống, rồi quan sát bánh xèo xèo trên chảo nóng từ gian bếp mở sáng đèn. Những món ăn dân dã ấy tồn tại song song với các trải nghiệm ẩm thực đương đại tại những nhà hàng thế hệ mới.

Từ khách sạn Park Hyatt Saigon, hành trình tiếp nối qua chợ đường phố, chùa chiền khu Chợ Lớn cho đến Ănăn của đầu bếp Peter Cuong Franklin, nơi ẩm thực Việt được kể lại bằng ngôn ngữ hiện đại.

Dòng chảy

Rời TP.HCM, nhịp điệu thay đổi gần như tức thì. Khi những tòa nhà cao tầng khuất dần sau lưng, đồng bằng sông Cửu Long mở ra với ruộng lúa, vườn cây ăn trái và mạng lưới kênh rạch đan xen.

Ở đây, tiếng động cơ nhường chỗ cho tiếng nước vỗ mạn thuyền và gió lùa qua những tán cây. Dòng sông uốn lượn tưới bồi cho vùng đất màu mỡ, nơi đóng vai trò quan trọng trong nguồn cung nông sản của Việt Nam.

Khung cảnh yên bình ở Phú Quốc.

Xe máy được thay bằng xe đạp điện. Schalkx thong thả đi qua những con đường đất hẹp, các chuyến phà nhỏ, xuyên những vườn sầu riêng và cam trĩu quả. Không khí phảng phất mùi đất ẩm và trái chín, gà chạy tản ra quanh bánh xe, còn xe tay ga vụt qua với túi yên chất đầy mít.

Hướng dẫn viên "Thuan Khuc" nói: "Cứ mỗi quãng ngắn, cây trồng lại đổi khác, mỗi gia đình chọn thứ phù hợp nhất với mảnh đất của mình".

Buổi sáng ở Cần Thơ bắt đầu trên mặt nước. Chợ nổi Cái Răng nhộn nhịp thuyền bè, trái cây và cá tươi được mua bán trực tiếp từ sà lan này sang sà lan khác. Schalkx cập bến bên chiếc sà lan của dì Bảy, người đã bán hủ tiếu từ gian bếp nổi hơn 4 thập kỷ. Những đôi mắt lớn vẽ trên mũi thuyền, theo niềm tin địa phương, dẫn đường cho thuyền trưởng tìm đến may mắn.

Một khu chợ địa phương ở TP.HCM (trái) và cánh đồng lúa gần sông Hậu, một trong hai nhánh chính của sông Cửu Long.

Đi sâu vào đất liền miền Tây là hành trình chạm tới đời sống cộng đồng. Những hiên nhà rợp bóng chuối, bữa rượu quê, món ăn dân dã và câu chuyện về một vùng đất được khai hoang qua nhiều thế hệ hé lộ tinh thần cộng cư bền bỉ.

Từng là vùng biên giới đầm lầy của Đế chế Khmer, đồng bằng này đón nhiều lớp người qua nhiều thế kỷ, từ người Việt, người Khmer đến người Hoa và cộng đồng Chăm Hồi giáo. Sự đa dạng ấy hiện rõ trong những ngôi chùa Khmer mạ vàng, làng chài nổi Châu Giang và nhịp sống gắn chặt với sông nước.

Hành trình khép lại ở Châu Đốc, khi mặt trời lặn nhuộm mặt sông màu đồng và tiếng chợ đêm vọng lại từ xa.

Với Chris Schalkx, Việt Nam hiện ra qua hai nhịp sống đối lập nhưng liền mạch: một TP.HCM sôi sục, gấp gáp và một đồng bằng sông Cửu Long chậm rãi, an yên. Chính sự tương phản ấy tạo nên sức hút bền bỉ của điểm đến, nơi du khách có thể đi từ náo nhiệt đến tĩnh lặng chỉ trong một hành trình ngắn.