Quan chức chống khủng bố hàng đầu của Australia cho biết, kẻ vũ trang bắt cóc con tin ở Sydney dường như không hành động một mình và vụ tấn công là sản phẩm của một kết hoạch được lên cẩn trọng nhằm mục đích gây chú ý nhất.
Giới chức Australia đã công bố danh tính hai người trốn thoát khỏi quán cafe. Một người là luật sư Stefan Balafoutis và người còn lại là nhân viên làm việc tại Lindt, Elly Chan. Công ty Infosys của Ấn Độ khẳng định một trong những nhân viên của họ là con tin.
Trong một diễn biến khác, ông Andrew Scipione, một quan chức cảnh sát bang New South Wales, cho biết cuộc bao vây quán cafe có thể kéo dài nhiều ngày. Cảnh sát NSW đã huy động số lượng lớn để vây quán Lindt và cam kết tăng cường quân số nếu vụ việc kéo dài.
Scipione cũng yêu cầu giới truyền thông và những người tiếp xúc với những người đang bị bắt cóc khuyên kẻ giam giữ họ đàm phán với các chuyên gia thương thuyết của cảnh sát. Ông khẳng định con tin trốn thoát phải vào bệnh viện do vấn đề về sức khỏe từ trước đó.
Cảnh sát thông báo khu vực Martin Place sẽ không hoạt động trong ngày mai và yêu cầu người lao động trong khu vực này làm việc tại nhà.
Hình ảnh trực tiếp từ hiện trường vụ bắt cóc cho thấy cảnh sát vũ trang bao vây quán cafe Lindt, nằm giữa trung tâm tài chính của Sydney. Quán nằm trong khu Martin Place. Trên mạng xã hội, cảnh sát thành phố thông báo về các hoạt động ở trung tâm Sydney và cảnh báo người dân nên tránh xa khu vực gần quán. Hàng chục cảnh sát, bao gồm cả lực lượng đặc nhiệm SWAT, đang làm nhiệm vụ tại hiện trường.
Theo thông tin mới nhất từ 2GB radio, mẹ của một con tin trong quán cafe Lindt cho biết cô vừa nhận được tin nhắn từ con trai với nội dung: “Mẹ, con đang trong quán cafe Lindt ở Sydney”. Tim người mẹ như ngừng đập. Cô lập tức gửi tin nhắn cho con: “Điều gì đang xảy ra vậy? Con vẫn ổn chứ?”. Người phụ nữ nhận được thông điệp mới nhất từ con: “Vâng, con ổn. Con không nói chuyện được”.
Trước đó, 9News cho hay, cảnh sát được cho là đã xác định danh tính của kẻ bắt cóc nhưng không công bố tên tuổi của y. Một nhân chứng, người từ chối nêu tên nói với ABC News: "Ông ta là một người rất bình tĩnh. Ông ta cao, mang dáng vẻ của người Trung Đông và ngoài 40 tuổi".
Từ phòng thông tin của Martin Palace - đối diện quán cafe Lindt, Chris Reason, phóng viên của kênh 7News cho hay khoảng 15 con tin đang nằm trong tay kẻ bắt cóc, không phải 50 như nhiều báo đã đưa. Họ là phụ nữ, nam giới và không có trẻ em. Phóng viên Chris Reason cũng cho biết toàn bộ đèn trong quán cafe đã bị tắt sau đó dường như một nhân viên trong quán đã bật đèn sáng trở lại.
Sau khi 5 con tin trốn thoát, tay súng tỏ ra kích động. Hắn liên tục quát tháo những con tin còn lại. Theo CNN, kẻ bắt cóc thề sẽ thả con tin nếu được trao tay một lá cờ của Nhà nước Hồi giáo và yêu cầu nối điện thoại trực tiếp với Thủ tướng Australia.
Trong khi vụ việc ở Sydney kéo dài quá 12 tiếng, 4 kẻ có vũ trang đã khống chế ít nhất một con tin ở Ghent, Bỉ. Chưa rõ những kẻ bắt cóc ở Ghent có liên quan đến các phần tử Hồi giáo hay không. 3 tên đã đầu thú với cảnh sát nhưng vụ bắt giữ con tin vẫn chưa chấm dứt.
 |
| Tay súng đang kiểm soát một con tin trong quán cafe Lindt. Ảnh: News Corp Australia |
Trong cuộc họp báo diễn ra chiều nay, Thủ hiến New South Wales không nói về động cơ của tay súng cũng như không cho biết 5 con tin thoát ra được ngoài do được thả hay trốn thoát. Ông đưa ra khả năng tăng số lượng cảnh sát "trong những ngày tới" nếu cần thiết.
Theo các chuyên gia về khủng bố, tay súng chọn quán cafe Lindt tọa lạc tại khu thương mại nằm giữa trung tâm của Sydney nhằm thu hút tối đa sự chú ý của công chúng vì quán nằm tại vị trí đắc địa của thành phố.
Telegraph phỏng vấn một chuyên gia giải cứu con tin, trong đó chuyên gia giấu tên dự đoán cuộc vây bắt của cảnh sát sẽ còn kéo dài đến đêm. Ông giải thích lý do cảnh sát không dùng súng để khống chế kẻ bắt cóc bởi theo ông, cảnh sát chỉ hành động đáp trả khi kẻ bắt cóc bắt đầu đe dọa tính mạng của các con tin.
"Họ sẽ ở lại đó khi trời tối. 2 hay 3h sáng sẽ là thời gian mệt mỏi của cả thể chất và tinh thần. Vào thời điểm này, bạn không có ý tưởng gì khi đầu óc ở trạng thái căng thẳng cực độ. Đó là khi mọi chuyện có thể thay đổi. Hy vọng rằng, khi kẻ bắt cóc con tin mệt mỏi, hắn sẽ từ bỏ mà không gây hại tới bất cứ ai".
 |
| Cảnh sát vũ trang bao vây quán cafe, nơi những kẻ bắt cóc vũ trang đang khống chế con tin hôm 15/12. Ảnh: media-mode.com |
5 con tin thoát khỏi quán cafe
Theo News.com, 5 con tin đã thoát khỏi quán cafe. Ba người đầu tiên gồm một nhân viên và hai khách. Hai người đã bước ra từ cửa chính và người còn lại thoát ra từ cửa phụ. Người đầu tiên mặc áo sơ mi trắng và áo khoác xanh, người thứ hai mặc áo trắng, quần màu be và người thứ 3 là nhân viên của Lindt đeo tạp dề nâu.
Sau đó, thêm hai phụ nữ, được cho là nhân viên của cafe Lindt, trốn thoát. Họ đã đi ra bằng cách phá một cánh cửa theo lối mà 3 con tin trước đã chạy thoát.
Theo một phát ngôn viên của cảnh sát, tính tới thời điểm hiện tại, họ chưa nhận được báo cáo về thương vong. Cảnh sát đã liên lạc với người thân của các con tin để thông báo tình hình.
Catherine Burn, Phó chỉ huy cảnh sát New South Wales, xác nhận thông tin này, đồng thời cho hay các nhà thương thuyết đã bắt đầu đàm phán với tay súng nhưng vẫn chưa rõ động cơ của vụ bắt cóc này.
Jamal Daoud, một lãnh đạo Hồi giáo ở Sydney, cho rằng tay súng thực hiện vụ bắt cóc nằm trong danh sách 70 người bị cấm rời khỏi Australia để tham gia chiến đấu tại Syria.
7news dẫn báo cáo cho biết, hai con tin trốn thoát khỏi quán cafe kể với Channel Ten News rằng có hai thiết bị nổ đặt trong quán Lindt và hai thiết bị nổ khác được giấu tại trung tâm thành phố Sydney. Ngoài ra, một trong 3 con tin nam thoát khỏi quán đã được đưa tới điều trị tại Bệnh viện St. Vincent. Tuy nhiên, người ta chưa thể xác định người này bị chấn thương thể chất hay tinh thần nhưng tình trạng của ông ta đang ổn định.
Người ta tin rằng một phụ nữ đã kích hoạt chuông báo động lúc 9h44 khi nhìn thấy một người đàn ông ra khỏi quán cafe với một khẩu súng và chiếc túi thể thao màu xanh. Người ta nói rằng có 2 tay súng khác bên trong quán nhưng cảnh sát chưa xác thực thông tin này. Vài phút sau đó, cảnh sát bao vây khu Martin Place, nơi có quán Lindt.
9News cho hay, người dẫn chương trình của kênh phát thanh 2GB Ray Hadle cho biết anh đã nói chuyện điện thoại với một con tin bên trong quán cafe dưới sự giám sát của tay súng. Con tin cho biết kẻ bắt cóc yêu cầu đối thoại trực tiếp với Thủ tướng Abbot trên sóng phát thanh. Tuy nhiên, Hadle từ chối phát sóng cuộc trò chuyện của họ vì lo cho sự an toàn của những người bên trong tòa nhà. Cảnh sát đã xác thực cuộc trò chuyện này.
Theo tờ Sydney Mornig Herald, một tay súng vũ trang thực hiện vụ bắt giữ con tin. Andrew Scipione, Ủy viên cảnh sát New South Wales, cũng xác nhận rằng ít nhất một tay súng đang giam giữ một số lượng con tin không xác định ở khu vực Martin Place.
 |
| Một nhân viên may mắn thoát khỏi vòng vây của tay súng. Ảnh: AP. |
Trước đó, RT đưa tin, những kẻ bắt cóc đã giữ một phụ nữ trẻ trong quán cafe làm lá chắn, trong khi một tay súng khác di chuyển trong phòng. Còn theo Reuters, kẻ bắt cóc buộc con tin giữ lá cờ màu đen với những dòng chữ tiếng Arab màu trắng trên cửa sổ.
Kẻ bắt cóc đã ép các con tin đứng gần cửa sổ và đặt hai tay lên cửa kính. Cứ hai tiếng, họ lại thay phiên nhau. Một người phụ nữ khóc trong đau đớn, trong khi nhiều người khác kiệt sức và “hoàn toàn tê liệt”.
CNN dẫn lời Chris Kenny, một biên tập viên của tờ The Australian, cho biết anh đã tới quán cafe vào sáng nay và vừa rời quán thì sự việc xảy ra. “Khi cảnh sát bao vây khu vực, tôi quay lại nhìn và thấy một người đàn ông đang giơ tay lên cao, đứng quay lưng về phía cửa sổ của quán cafe. Ban đầu, tôi nghĩ tay súng đã bị cảnh sát bắt. Nhưng ngay sau đó, nhiều vị khách bị ép quay lưng về phía cửa sổ. Tôi biết rằng, khủng bố đang diễn ra ngay tại trung tâm Sydney”, Kenny nói.
 |
| Kẻ bắt cóc buộc hai con tin giữ lá cờ của Nhà nước Hồi giáo trên cửa kính của quán cafe Lindt hôm 15/12. Ảnh: Channel 7 |
Ít nhất 13 con tin bị bắt
News dẫn lời Steve Loane, giám đốc điều hành của quán cafe Lindt, tin rằng 40 tới 50 con tin bị bắt, bao gồm cả khách và nhân viên bán hàng. Các nguồn tin khác cho rằng tay súng chỉ bắt 13 con tin trong quán.
Người ta thấy cảnh sát còng tay một người đàn ông ở khoảng cách 200 m từ quán cafe nhưng nguồn tin chính thức xác nhận hành động bắt người đó không liên quan tới vụ bắt cóc. Hiện tại, xe buýt và tàu hỏa không được phép vào khu vực bởi nhà chức trách lo ngại bọn bắt cóc có thể đánh bom.
Thủ tướng Australia, ông Tony Abbott, gọi đây là tình huống “đáng quan ngại” và tuyên bố chính phủ sẽ thực hiện mọi biện pháp để ứng phó.
“Đây rõ ràng là sự cố đáng quan ngại nhưng tất cả người dân Australia sẽ an toàn bởi lực lượng an ninh và thực thi pháp luật của chúng ta được đào tạo cũng như trang bị tốt để ứng phó với tình huống tương tự theo cách chuyên nghiệp nhất. Ủy ban An ninh Quốc gia đã biết tin về vụ bắt cóc ở Sydney”, ông Abbott phát biểu.
 |
| Đồ họa vị trí nơi vụ bắt cóc diễn ra. |
Thủ tướng Abbott kêu gọi người dân Australia không để cho tin tức về vụ bắt cóc ảnh hưởng đến cuộc sống thường nhật. "Australia là một xã hội yên bình, cởi mở và hào phóng. Không gì có thể thay đổi được điều đó. Đó là lý do tôi kêu gọi tất cả người dân Australia hôm nay hãy làm việc như thường lệ".
 |
| Cảnh sát bắt một người đàn ông cách quán cafe 200 m. Ảnh: AAPI |
Theo Sky News, Mỹ đã sơ tán nhân viên Lãnh sự quán của nước này tại thành phố Sydney. Cơ quan này cũng ban hành một thông báo khẩn cấp cho công dân Mỹ ở thành phố, thúc giục họ “duy trì sự thận trọng và tự bảo vệ chính mình”.
Các hãng hàng không cho hay các chuyến bay vẫn hoạt động bình thường ở sân bay Sydney. Tuy nhiên, giới chức tuyên bố sẵn sàng chuyển hướng máy bay trong trường hợp khẩn cấp. Hãng hàng không Qantas Airways cho hay các phi cơ đã tránh bay qua khu vực trung tâm nhưng vẫn hạ cánh như bình thường.
Trong khi đó, Mashable đưa tin giá dịch vụ taxi Uber đang tăng đột biến, với mức tối thiểu là 100 USD một người ở trung tâm thành phố Sydney.
 |
| Con tin hoảng sợ khi đứng trước cửa sổ theo yêu cầu của tay súng. Ảnh: Daily Mail. |
Trong vài tháng gần đây, Australia đối mặt với nhiều mối đe dọa khiến chính phủ nước này phải tăng cường các biện pháp chống khủng bố. Ngày 21/7, nhà chức trách cho biết một công dân nước này đứng sau vụ đánh bom ở Iraq khiến Australia quan ngại sâu sắc trong bối cảnh ngày càng nhiều người nước này tham gia vào nhóm IS ở Trung Đông.
Ngày 12/9, Australia nâng cảnh báo khủng bố từ trung bình lên mức cao. Cũng trong tháng 9, Thủ tướng Tony Abbott cho biết nước ông sẽ điều 600 binh sĩ tới Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất, tham gia liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu để đối phó với nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo.
Cuối tháng 10, chính quyền của ông Abbott ra đạo luật mới để ngăn chặn công dân nước họ chiến đấu trong các cuộc xung đột ở nước ngoài.
