Nội dung trên được đề cập trong văn bản Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về kế hoạch xây dựng cao tốc cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Trước đó, đại biểu Quốc hội Tô Thị Bích Châu (TP.HCM) chất vấn Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng rằng "Vì sao việc xây dựng đường cao tốc cho ĐBSCL tỷ lệ rất thấp so với vùng khác".
Nữ đại biểu đề nghị Phó thủ tướng đưa ra giải pháp cụ thể và căn cơ để tạo cú hích cũng như tạo động lực cho ĐBSCL phát triển kinh tế - xã hội.
Nguyên nhân khiến chậm xây cao tốc cho miền Tây
Phó thủ tướng cho biết đến nay, cả nước có 1.139 km đường cao tốc đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, trong đó khu vực phía Bắc có 898 km, miền Trung có 127km, khu vực Đông Nam Bộ có 74 km và khu vực ĐBSCL có 40 km.
Ngoài ra, hiện nay đã hoàn thành 80 km đoạn từ Cao Lãnh - Vàm Cống - Rạch Sỏi cơ bản đáp ứng tiêu chuẩn đường cao tốc. Như vậy, khu vực ĐBSCL có khoảng 120 km đường cơ bản đáp ứng tiêu chuẩn đường cao tốc đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.
 |
| Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu nhiều nguyên nhân khiến việc triển khai các tuyến cao tốc của vùng ĐBSCL bị chậm trễ. Ảnh: Hải Quân. |
Phó thủ tướng cho hay theo quy hoạch phát triển mạng lưới đường cao tốc Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, vùng ĐBSCL sẽ hình thành 5 trục cao tốc với tổng chiều dài 998 km. Lộ trình đầu tư đến năm 2020 sẽ hoàn thành khoảng 349 km.
“Như vậy, tiến độ đầu tư xây dựng hệ thống đường cao tốc vùng ĐBSCL còn chậm so với quy hoạch được duyệt, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh nói riêng và khu vực nói chung”, Phó thủ tướng đánh giá.
Giải thích nguyên nhân của sự chậm trễ này, Phó thủ tướng cho rằng do đặc điểm khu vực có nền địa chất phức tạp, địa hình chia cắt bởi nhiều sông, kênh, rạch nên phải xử lý nền đất yếu, xây dựng nhiều cầu, dẫn đến suất đầu tư cho các công trình lớn, thời gian thực hiện kéo dài.
Trong khi đó, nguồn vốn đầu tư công trong thời gian vừa qua bố trí cho ngành giao thông còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu; nguồn vốn vay ODA ngày càng kém ưu đãi; thu hút đầu tư theo hình thức PPP gặp nhiều khó khăn. Việc huy động vốn tín dụng để triển khai đầu tư các dự án BOT ngành giao thông cũng rất khó khăn.
"Ngay cả một số dự án có nhu cầu vận tải lớn, khả thi về tài chính như cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận) cũng rất khó khăn trong việc huy động vốn tín dụng", ông Dũng chia sẻ.
Đề xuất đầu tư mới hơn 770 km cao tốc
Để khắc phục tồn tại, Phó thủ tướng cho biết Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ GTVT và các cơ quan liên quan rà soát, điều chỉnh quy hoạch một cách hợp lý.
Chính phủ yêu cầu tập trung hoàn thành các dự án đang triển khai như tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận, cầu Mỹ Thuận 2, tuyến Mỹ Thuận - Cần Thơ; ưu tiên nguồn lực trong kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025, tích cực kêu gọi đầu tư theo hình thức PPP để phấn đấu đầu tư thông tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông cũng như các tuyến cao tốc trục ngang khu vực ĐBSCL…
 |
| Bộ GTVT đang đề xuất đầu tư mới giai đoạn phân kỳ của 7 dự án vùng ĐBSCL với chiều dài khoảng 774 km, tổng vốn đầu tư khoảng 64.554 tỷ đồng. Ảnh: Lê Quân. |
Theo Phó thủ tướng, Bộ GTVT đang xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Với vùng ĐBSCL, ngoài việc bố trí vốn để hoàn thành các dự án cao tốc đang triển khai dở dang, Bộ GTVT đang đề xuất đầu tư mới giai đoạn phân kỳ của 7 dự án với chiều dài khoảng 774 km, tổng vốn đầu tư khoảng 64.554 tỷ đồng.
Trong đó, nhu cầu vốn trong giai đoạn 2021-2025 khoảng 37.272 tỷ đồng, bao gồm các đoạn: Cần Thơ - Cà Mau, Chơn Thành - Đức Hòa, Đức Hòa - Mỹ An, Mỹ An - Cao Lãnh, An Hữu - Cao Lãnh (thuộc tuyến cao tốc Hồng Ngự - Trà Vinh), Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Hà Tiên - Rạch Giá - Bạc Liêu.
“Sau khi được Quốc hội giao tổng nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, Thủ tướng sẽ chỉ đạo Bộ GTVT phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát, sắp xếp, lựa chọn các dự án quan trọng, cấp bách theo đúng nguyên tắc và tiêu chí phân bổ, để trình Quốc hội chấp thuận làm cơ sở triển khai thực hiện”, Phó thủ tướng thông tin tới đại biểu Quốc hội.
