 |
| Phiến quân IS diễu hành trên đường phố Syria. Ảnh: Alarabiya.net |
Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant (viết tắt là Daesh theo tiếng Arab) còn được biết đến với tên gọi Nhà nước Hồi giáo Iraq và Syria (ISIS). Cái tên cho thấy IS tự tuyên bố về ý thức hệ của nhóm trong thế giới Hồi giáo và tham vọng áp đặt đức tin lên 1,6 tỷ tín đồ.
IS vốn là một nhánh của tổ chức khủng bố al-Qaeda ở Iraq và do Abu Bakr al-Baghdadi cầm đầu. Nhóm khủng bố đang kiểm soát vùng lãnh thổ rộng lớn tương đương diện tích của bang Connecticut (Mỹ), trải dài từ miền Bắc Syria tới miền Trung Iraq.
“Sùng bái cái chết” vì ảo tưởng mù quáng rằng thế giới sắp diệt vong, phiến quân IS tin chúng sẽ sớm chiến đấu trong trận chiến Armageddon và giành chiến thắng. Armageddon là trận chiến sinh tử cuối cùng giữa người Hồi giáo và La Mã (ám chỉ người Thiên Chúa giáo, phương Tây).
Năm 2015, “Đế chế Hồi giáo” tự xưng đã gieo rắc nỗi kinh hoàng cho các nước, từ Tây Phi tới trung tâm của châu Âu. IS được cho là một trong những thách thức lớn nhất của nhân loại trong năm 2016, theo CNN.
IS đã bành trướng ra sao trong năm 2015?
Năm nay, IS đã thắt chặt kiểm soát những vùng đất mà chúng chiếm được, thiết lập bộ máy chính phủ gồm các hoạt động từ phát hành giấy khai sinh tới sản xuất tiền vàng, đồng thời đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền. Các chiến binh IS, lực lượng mà Tổng thống Barack Obama gọi là “một tập hợp nghiệp dư”, không bị ảnh hưởng nhiều từ các cuộc không kích của liên quân do Mỹ đứng đầu, theo CNN.
Trên thực tế, IS mở rộng địa bàn bằng cách quy nạp hoặc liên minh với các nhóm khủng bố khác trong khu vực, gồm Boko Haram và Taliban ở Afghanistan. Các phần tử cực đoan dường như cạnh tranh với nhau khi tiến hành các vụ tấn công đẫm máu nhất lấy cảm hứng từ IS, gồm vụ đánh bom một nhà thờ Hồi giáo của người Shiite tại Yemen khiến 137 người chết, bắn rơi phi cơ chở khách của Nga tại Ai Cập cùng vụ tấn công du khách ở Tunisia.
Trong năm 2015, IS cho thấy tổ chức có thể tấn công bất cứ đâu, hoặc luôn có mô hình “những con sói đơn độc” ở những nơi chúng không xuất hiện. IS hiện áp dụng hình thức tuyển quân trực tuyến theo cách bí mật. Cách này khó bị phát hiện và thậm chí khiến việc ngăn các vụ tấn công đẫm máu trở nên khó khăn hơn. Cú sốc lớn nhất xảy ra vào tháng 10 khi IS thực hiện các vụ tấn công phối hợp tại trung tâm Paris, khiến 130 người chết và làm rúng động thế giới.
IS sẽ tiếp tục lộng hành năm 2016?
Vụ tấn công liên hoàn tại Pháp được coi là bước ngoặt trong bối cảnh cuộc chiến chống khủng bố sẽ mở rộng trong năm tới. Các giá trị riêng của thế giới phương Tây, từ nhiệm vụ nhân đạo tới quy chế người tị nạn và tương lai của đường biên giới mở giữa các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu, có nguy cơ chịu ảnh hưởng từ cuộc chiến này.
IS chắc chắn phải đối mặt trước những đợt tấn công từ phương Tây. Tuy nhiên, phá hủy cơ sở hạ tầng của tổ chức không đủ để đè bẹp ý thức hệ của nhóm khủng bố cực đoan.
Việc lực lượng Nga dội bom phiến quân cũng khiến tình hình thay đổi. Nhiều chuyên gia cho rằng, các đợt tấn công của Điện Kremlin chắc chắn làm suy yếu quân nổi dậy Syria, một trong những thách thức trên bộ đối với IS.
Các nhà lãnh đạo sẽ phải hành động để thuyết phục các lực lượng chủ chốt ở mặt đất, đặc biệt là những người Hồi giáo dòng Sunni ở Iraq, đẩy lùi IS khỏi thị trấn và thành phố. Cho tới nay, thế giới đã thống nhất kế hoạch chấm dứt cuộc chiến tại Syria, nơi thúc đẩy sự bành trướng của nhóm cực đoan.
Theo CNN, thế giới chưa thể xóa sổ IS vào năm 2016, đơn giản vì cuộc chiến này quá lớn. Tuy nhiên, các nước có thể đẩy một trong những nhóm tàn bạo nhất thế kỷ 21 rơi vào cảnh túng quẫn.
