"Tôi không muốn giống Michael Jordan, cũng không mong trở thành Larry Bird hay Isiah Thomas. Tôi không muốn trở thành bất cứ ai trong số những huyền thoại này. Tôi muốn nhìn vào gương và nói sẽ chơi theo cách của mình".
Iverson từng tuyên bố đầy kiêu hãnh trong những năm tháng huy hoàng của sự nghiệp như thế. Iverson thực sự chơi bóng với phong cách khác biệt để trở thành siêu sao bóng rổ hàng đầu thế giới đầu thế kỷ 21.
Iverson thừa tài năng và cũng kiếm được nhiều tiền khi còn thi đấu. Tạp chí Forbes ước tính Iverson kiếm được hơn 200 triệu USD trong sự nghiệp, bao gồm tiền lương và các nguồn thu nhập khác bên ngoài sân bóng. Tuy nhiên, Iverson phá sản nhanh chóng sau khi giải nghệ vì thói tiêu xài hoang phí.
 |
| Allen Iverson có đủ tiền tài và danh vọng trong những năm tháng huy hoàng của sự nghiệp. Ảnh: Getty Images. |
Iverson vĩ đại như thế nào?
Sở hữu vóc dáng nhỏ bé so với mặt bằng chung của giải đấu, nhưng Iverson vẫn ghi điểm thoải mái trước những cầu thủ cao to khi đối mặt. Sự dũng cảm và kỹ năng chơi bóng điêu luyện giúp Iverson dễ dàng ghi hơn 25 điểm trong mỗi trận đấu.
Ở mùa giải tân binh, Iverson sớm tạo dấu ấn và khiến người hâm mộ bóng rổ trên toàn thế giới biết đến với pha crossover (nhồi bóng và đột ngột đảo hướng bằng cách đổi tay để vượt qua người phòng ngự) vượt qua huyền thoại Michael Jordan. Pha crossover này tạo tiền đề để các cầu thủ bắt đầu mạnh dạn thể hiện phong cách chơi bóng hoa mỹ và đầy tính cống hiến hơn. Mọi đứa trẻ trên khắp nước Mỹ cũng bắt đầu chú trọng tập kiểm soát trái bóng nhiều hơn để có thể thực hiện các pha crossover mượt như cách Iverson thể hiện.
Sự nghiệp Iverson gần như hoàn hảo với nhiều thành tích cá nhân, chỉ thiếu mỗi chức vô địch NBA. Mùa giải 2000/01, Iverson nhận danh hiệu MVP (cầu thủ hay nhất) với trung bình 31,1 điểm, 4,6 kiến tạo và 2,5 cướp bóng sau 71 trận đấu. Ngoài ra, "The Answer" có 11 lần góp mặt vào đội hình tiêu biểu NBA và 4 lần dẫn đầu danh sách ghi điểm mùa giải trong sự nghiệp.
Iverson kết thúc sự nghiệp với trung bình 26,7 điểm, 6,2 kiến tạo và 2,2 cướp bóng sau 914 trận trong 14 mùa giải. Anh được vinh danh trong ngôi đền huyền thoại Naismith Memorial Basketball vào năm 2016.
Ngoài yếu tố chuyên môn, Iverson góp phần thay đổi diện mạo của NBA trong thế kỷ 21. Dưới thời cố chủ tịch David Stern, NBA tìm mọi cách đưa bóng rổ phát triển lớn mạnh trên toàn thế giới. Trước đó, giải đấu chỉ chú trọng kiếm thêm khán giả ở khu vực miền trung nước Mỹ. Lý do lớn nhất là những người Mỹ sống ở khu vực này cực kỳ yêu thích bóng rổ và sẵn sàng bỏ số tiền lớn mua vé đến sân.
Iverson xuất hiện và chơi thứ bóng rổ hoang dã nhất với phong cách riêng. Anh là chất xúc tác đưa văn hóa hip hop vào NBA. Những kiểu tóc cornrows (tóc tết kiểu châu Phi), các hình xăm và biểu cảm khuôn mặt khi thi đấu mà Iverson thể hiện đã thay đổi chuẩn mực ở NBA mãi mãi. "Anh ấy là người kết hợp hoàn hảo hip hop và bóng rổ lại với nhau", danh thủ Dwyane Wade nói về tác động của Iverson.
 |
| Pha bóng Allen Iverson vượt qua Michael Jordan ảnh hưởng đến xu hướng chơi bóng của nhiều thế hệ cầu thủ sau này. Ảnh: Getty Images. |
Iverson được xem là nguồn cảm hứng giúp thế hệ cầu thủ sau này dám thể hiện cá tính riêng. "Có tầm ảnh hưởng lớn như Martin Luther King Jr.", người thầy thời thơ ấu Gary Moore nói về tầm ảnh hưởng của Iverson.
Ngoài Michael Jordan, Iverson cũng là người góp công lớn giúp NBA phổ biến toàn cầu. Di sản lớn nhất mà Iverson để lại là sự tác động đến xu hướng thi đấu và thay đổi văn hóa bóng rổ trên toàn thế giới. Vào tháng 5/2020, Iverson được xếp vị trí 29 trong danh sách 74 cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử NBA do ESPN bình chọn.
Thói tiêu hoang độc nhất vô nhị
Có khoảng 60% số cầu thủ NBA phá sản sau khi giải nghệ, nhưng trường hợp của Iverson lại đặc biệt hơn cả. Anh xem tiền bạc như phù du và chưa bao giờ suy nghĩ đến việc đầu tư kinh doanh. Iverson từng tiết lộ có mức thu nhập 62.500 USD, nhưng chi tiêu đến 360.000 USD mỗi tháng trước khi phá sản.
Ngoài ra, Iverson luôn có đội ngũ khoảng 50 người bạn tháp tùng trong các cuộc vui khi còn giàu sang. Iverson hào phóng khi sẵn sàng lo toàn bộ chi phí trong các cuộc vui cùng bạn bè và người thân. Thậm chí, Iverson không tiếc tiền mua quà tặng đắt tiền như siêu xe, trang sức, nhà cửa và tài trợ toàn bộ chi phí du lịch cho họ.
 |
| Allen Iverson buộc phải nộp đơn xin phá sản sau những năm tháng tiêu xài hoang phí vào năm 2012. Ảnh: Getty Images. |
Người đồng đội cũ Matt Barnes tiết lộ Iverson thường chi khoảng 40.000 USD mỗi khi đến các câu lạc bộ thoát y.
Thậm chí, mức độ "đốt" tiền của Iverson khiến người hâm mộ phải sửng sốt khi từng vứt bỏ một chiếc xế hộp chỉ vì quên chỗ đậu xe. Sau đó, Iverson mua xe mới thay vì đi tìm chiếc xế hộp cũ.
Năm 2012, Iverson nộp đơn xin phá sản sau khi không thể chi trả khoản nợ 859.000 USD cho một thợ kim hoàn. Những người bạn chí cốt năm nào cũng vì thế mà nhanh chóng rời bỏ Iverson.
May thay, Iverson đã có quyết định cứu lấy cuộc đời mình vào năm 2001 khi ký hợp đồng với hãng thể thao Reebok. Hãng này trả cho Iverson 800.000 USD mỗi năm đến trọn đời. Ngoài ra, hãng thể thao của Anh cũng tạo cho Iverson quỹ tiết kiệm 35 triệu USD, nhưng anh sẽ không được sử dụng cho đến năm 55 tuổi. Hiện tại, Iverson chỉ có thể nhận được một nửa số tiền từ quỹ tiết kiệm do thỏa thuận phân chia tài sản khi ly hôn với vợ cũ.
Trong khi những ngôi sao cùng thời như Shaq O'Neal hay cố danh thủ Kobe Bryant có cuộc sống thành đạt và giàu sang sau giải nghệ, thì Allen Iverson lại không còn tự chủ hoàn toàn tài chính của mình. Anh vẫn sống ổn định với số tiền kiếm được từ hợp đồng quảng cáo đã ký vào năm 2001. Trường hợp của Iverson khiến nhiều thế hệ VĐV sau này nhìn nhận nghiêm túc việc quản lý và chi tiêu số tiền kiếm được.
