Các cảnh báo là quá rõ ràng, chính phủ Afghanistan có thể thất thủ một khi Mỹ rút quân. Nhưng các quan chức tình báo và cuối cùng là Tổng thống Joe Biden đã đánh giá sai về tốc độ sụp đổ của Kabul, khiến họ mất nhiều tuần nữa cho việc sơ tán công dân và làm leo thang cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại, AP cho biết.
Hôm 18/8, Tổng thống Biden đã đổ lỗi cho cựu Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani vì đã bỏ trốn khỏi đất nước, và lực lượng an ninh nước này đã đầu hàng quá dễ dàng trước Taliban.
Các quan chức Mỹ ước tính có tới 10.000 người Mỹ vẫn mắc kẹt ở Afghanistan. Hàng chục nghìn người Afghanistan đã chiến đấu cùng, hoặc hỗ trợ Mỹ trong cuộc chiến vẫn đang vật lộn để tìm cách chạy khỏi đất nước.
Trong khi các nhà phân tích từ lâu đã cảnh báo rằng chính phủ Afghanistan sẽ gặp nguy hiểm nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, họ đã không lường trước được tốc độ sụp đổ quá nhanh.
 |
| Những người di cư ngồi trong máy bay vận tải của Mỹ chờ bay ra nước ngoài. Ảnh: AP. |
Sự thiếu sót trong việc đánh giá tình hình Afghanistan đã làm dấy lên nhiều câu hỏi về năng lực thu thập thông tin của tình báo Mỹ. Trong cuộc họp giao ban 2 tuần trước giữa các cơ quan tình báo với các nhà lập pháp, họ đã không đưa ra bất kỳ cảnh báo nào rằng chính phủ Afghanistan sắp sụp đổ, một quan chức quen thuộc với cuộc họp cho biết.
Trước đó, các quan chức quốc phòng ước tính thủ đô Kabul có thể bị bao vây trong 30 ngày - một đánh giá được cho là bi quan ở thời điểm đó. Nhưng thực tế chỉ trong hơn một tuần, Taliban đã thống trị đất nước và tiến vào thủ đô Kabul mà không cần giao tranh.
Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, hôm 18/8 khẳng định rằng ông không thấy bất kỳ dấu hiệu nào về sự sụp đổ nhanh chóng của Afghanistan.
“Không có bất kỳ điều gì mà tôi hoặc ai khác nhìn được báo hiệu sự sụp đổ của quân đội và chính phủ Afghanistan chỉ trong 11 ngày”, tướng Milley nói.
Nhiều người khác đổ lỗi cho sự thất bại của tình báo Mỹ trong việc dự báo tình hình ở Afghanistan. Điều đó khiến Washington không kịp trở tay khi Taliban tiến vào thủ đô Kabul, kéo theo cuộc khủng hoảng di cư nghiêm trọng.
“Cách chúng ta thực hiện các đánh giá tình báo rõ ràng đã sai, đó là sự kiêu ngạo về văn hóa và công nghệ. Điều này có thể đoán trước được hậu quả như thế nào”, Christopher C. Miller, chuyên gia về chống khủng bố - quyền bộ trưởng Quốc phòng Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, nói.
Giờ đây, Mỹ đang làm việc với Taliban để đảm bảo an toàn cho việc di tản của công dân Mỹ và người Afghanistan - những người đã giúp đỡ cho cuộc chiến kéo dài 20 năm của Mỹ. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết họ không thể đảm bảo những người muốn di cư khỏi Afghanistan có thể đến sân bay một cách an toàn.
