Ông Duterte, người vốn có mối quan hệ "cơm không lành canh không ngọt" với giới tinh hoa thương mại của đất nước, đã nói rằng ông đã sẵn sàng để nói chuyện với chủ các tập đoàn Ayala Corp và Metro Pacific Investments.
Tranh cãi giữa các tập đoàn này với vị tổng thống đã dẫn đến việc các hợp đồng nhà nước bị xem xét lại và cổ phần bị bán tháo, theo Nikkei Asian Review.
Xin lỗi vì "những lời gây tổn thương"
"Gửi lời đến gia đình Ayalas và Pangilinan, tôi xin lỗi vì những lời gây tổn thương", ông Duterte nói, đề cập đến hai anh em Jaime Augusto Zobel de Ayala và Fernando Zobel de Ayala, hai lãnh đạo chủ chốt của Ayala, và ông Manuel Pangilinan, chủ tịch của Metro Pacific.
 |
| Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (giữa) đã xin lỗi ông Manuel V. Pangilinan (trái) và ông Jaime Augusto Zobel de Ayala. Ảnh: Getty/AP/Weixiang Lim. |
"Covid đã làm tôi bẽ mặt. Với phản ứng mà các vị làm cho công chúng thấy, đó cũng là một trải nghiệm khiến tôi trở nên nhỏ bé", ông nói, cảm ơn các doanh nghiệp lớn vì đã giúp chính phủ đối phó với cuộc khủng hoảng Covid-19 thông qua quyên góp.
Hai tập đoàn đã quyên góp các thiết bị y tế như khẩu trang và bộ dụng cụ xét nghiệm, đồng thời giúp thiết lập các cơ sở kiểm dịch.
Cổ phiếu của các công ty đã tăng mạnh hôm 5/4 sau "cành ô liu" - tức động thái thiện chí - của ông Duterte. Cổ phiếu của Metro Pacific tăng gần 13,5%. Ayala tăng 14,7% trong khi công ty cấp nước của họ, Manila Water, tăng gần 12%.
Trên Twitter, ông Pangilinan cảm ơn ông Duterte "vì sự chân thành và tử tế của ông".
"Tôi muốn đảm bảo với ông ấy rằng tập đoàn chúng tôi hoàn toàn cam kết hợp tác chính phủ trong việc giải quyết những chuyện đau lòng mà Covid-19 gây ra cho người dân chúng ta", ông nói.
Anh em Ayala nói trong một tuyên bố chung: "Chúng tôi rất cảm kích phát biểu của Tổng thống Duterte tối qua. Chúng tôi luôn tin tưởng vào việc xây dựng quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa các khu vực tư và khu vực công để giải quyết các vấn đề của đất nước, cũng như tin tưởng vào việc đầu tư tại nước này để tạo công ăn việc làm và cải thiện cuộc sống của người Philippines".
Động cơ chính trị
Các nhà phân tích không cho rằng những phát biểu ấm lòng từ ông Duterte là một thỏa thuận "ngừng bắn". "Tôi coi những phát biểu đó chỉ có giá trị bề nổi mà thôi. Chúng ta không thực sự biết tổng thống nghĩ gì", Luis Limlingan, Giám đốc điều hành tại Regina Capital Development, cho biết.
Jun Calaycay, người đứng đầu nghiên cứu tại Philstocks Financial, cho biết chính trị là vấn đề mấu chốt nhất trong chuyện này "ở mức độ nào đó" giữa lúc chính phủ đang tìm mọi cách để có tiền chi cho việc ứng phó với dịch bệnh.
"Các tập đoàn này vẫn nắm giữ các phân khúc quan trọng trong nền kinh tế", Calaycay nói. "Tôi nghĩ tổng thống đã nhận ra rằng việc có khu vực tư nhân trong những lúc như thế này là rất quan trọng. Chính phủ không thể làm tất cả".
 |
| Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: AP. |
Sự bất hòa bắt đầu vào cuối năm ngoái khi Manila Water thắng kiện trong một vụ xét xử bằng trọng tài ở Singapore, yêu cầu chính phủ Philippines phải trả cho công ty hàng tỷ peso trong những năm không áp dụng tăng lãi suất. Công ty cấp nước Maynilad của Metro Pacific cũng thắng kiện trong một vụ khác vào năm trước.
Ông Duterte giận dữ đe dọa sẽ bỏ tù và làm mất mặt các ông trùm kinh doanh. Ông cũng ra lệnh xem xét để có thể chấm dứt hai hợp đồng nhượng quyền nước của Metro Manila vào năm 2022 thay vì năm 2037.
Vào tháng 1, chính quyền ông Duterte làm gia tăng căng thẳng và ám chỉ khả năng điều tra các mảng kinh doanh khác của các doanh nhân như đường sắt, viễn thông và bất động sản. Vào tháng 2, Ayala đã trao lại quyền kiểm soát bỏ phiếu ở Manila Water cho tỷ phú Enrique Razon, người có quan hệ tốt hơn với chính quyền Duterte.
"Vì vậy, có thể sẽ có rất nhiều vấn đề pháp lý nhưng chúng ta có thể nói chuyện", ông Duterte nói trong bài phát biểu hôm 4/5, không giải thích thêm. "Tôi sẵn sàng nói chuyện và tôi sẽ dùng lý lẽ".
Ông Duterte đã công khai chế giễu các doanh nhân, bao gồm chủ sở hữu sòng bạc trực tuyến PhilWeb, người bị buộc phải bán lại công ty, và một nhà sản xuất thuốc lá cũng bị buộc phải thoái vốn và nộp thuế 30 tỷ peso (khoảng 600 triệu USD) cho chính phủ.
Năm 2017, ông Duterte cũng đe dọa đóng cửa nhà ga của Philippine Airlines tại sân bay Manila nếu hãng không giải quyết hóa đơn thuế.
Sau khi công ty đồng ý trả 6 tỷ peso cho chính phủ, ông Duterte và chủ sở hữu hãng hàng không Lucio Tan đã trở thành bạn bè. Vị tổng thống đã tham dự bữa tiệc sinh nhật lần thứ 85 của doanh nhân vào năm 2018.
