Trong vài năm trở lại đây, Michel Bussi đã không còn là cái tên xa lạ với những độc giả yêu quý văn học trinh thám Pháp. Với lối viết uyển chuyển, giàu kịch tính, nhưng cũng đầy nhân văn, các tác phẩm của ông đã tạo được dấu ấn riêng trong lòng bạn đọc. Độc giả Việt Nam biết đến ông qua các cuốn tiểu thuyết như: Hoa súng đen, Mẹ đã sai rồi, Xin đừng buông tay.
Nhân dịp ra mắt 2 cuốn tiểu thuyết mới của Michel Bussi là Vết khắc hằn trên cát và Kho báu bị nguyền rủa, Công ty Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam phối hợp với Viện Pháp tại Việt Nam L’espace tổ chức buổi tọa đàm có nhan đề Michel Bussi- Ông hoàng đương đại của trinh thám Pháp. Buổi trò chuyện có sự tham gia của nhà văn Di Li và anh Nam Đỗ, người sáng lập CLB Hội thích truyện trinh thám.
Đằng sau những vụ án là câu chuyện khiến người ta day dứt
Michel Bussi đến với văn chương khá muộn. Ông vốn là một nhà nghiên cứu chính trị, giảng viên địa lý của trường Đại học Rouen. Ngoài 30 tuổi, ông mới bắt đầu sáng tác. Nhưng tác phẩm này nằm trong ngăn kéo hơn một thập kỷ, mãi đến năm 2007 mới được in lần đầu. Sau đó, cuốn tiểu thuyết tiếp tục được chỉnh sửa và xuất hiện trước bạn đọc với cái tên Gravé dans le sable, tựa tiếng Việt là Vết khắc hằn trên cát.
 |
| Các diễn giả trong buổi tọa đàm. Anh Nam Đỗ, nhà văn Di Li và MC Kim Anh (từ trái sang). Ảnh: Nhã Nam. |
Nhà văn Di Li chia sẻ: Michel Bussi viết truyện trinh thám với những áng văn rất đẹp. Nếu chúng ta bỏ qua những chi tiết liên quan đến án mạng hay vụ án, vẫn sẽ có được một cuốn tiểu thuyết hoàn chỉnh. Các nhân vật của Michel Bussi là những con người có thân phận rất éo le.
Khác với tác giả cùng thể loại, ông không đưa những hình tượng thanh tra hay cảnh sát lên làm nhân vật chính. Bởi vậy, trong tác phẩm của nhà văn Pháp này chưa bao giờ có những nhân vật điển hình mang hơi hướm Sherlock Holmes. Thay vào đó, Michel Bussi nhấn mạnh yếu tố thân phận và dành một tình cảm đặc biệt cho phụ nữ.
Di Li cũng đã ví von: “Những tình tiết liên qua đến vụ án trong tiểu thuyết của Michel Bussi chỉ như một sợi dây chuyền kim cương trên cổ một người phụ nữ tuyệt đẹp. Nếu không có nó, cô ấy vẫn là một phụ nữ đẹp”. Tương tự như vậy, nếu không có các vụ án trong tác phẩm của nhà văn này, thay vì đọc tiểu thuyết trinh thám, chúng ta sẽ có một cuốn tiểu thuyết tâm lý mang tính hàn lâm.
 |
| Nhà văn người Pháp Michel Bussi. Ảnh: Teller Report. |
Yếu tố trinh thám chỉ làm tăng thêm sự ly kỳ và sức nặng cho câu chuyện. Đây là một nét riêng trong tác phẩm của Michel Bussi. Các nhà văn trinh thám khác không ai làm được điều này. Không chỉ có thế, ông dành một sự thương cảm đặc biệt cho người phụ nữ. Những nhân vật nữ trong tác phẩm của Michel Bussi đều được đội trên đầu một vòng nguyệt quế bằng vàng.
Anh Nam Đỗ cho rằng, ngoài việc xây dựng được một chuỗi tình tiết lắt léo cho vụ án, Michel Bussi còn là một nhà văn rất tinh tế trong việc miêu tả. Đặc biệt là tả cảnh vật, nhất là cảnh sắc của vùng Normandie quê hương ông. Thân phận và nỗi đau của nhân vật là điều người đọc nhớ nhất và cảm thấy day dứt sau khi đọc các tác phẩm của nhà văn này, chứ không phải là chuyện phá án.
Ông hoàng trinh thám Pháp dường như bị độc giả Việt thờ ơ?
Theo bảng xếp hạng tác giả bán chạy của báo Le Figaro vào đầu năm 2019, Michel Bussi xếp thứ 2, với gần 1 triệu cuốn được bán ra trong vòng một năm. Chỉ đứng sau một tên tuổi khá quen thuộc của dòng văn học lãng mạn là Guillaume Musso. Thế nhưng, khi được dịch sang tiếng Việt, các tác phẩm của ông lại không được độc giả trong nước chú ý nhiều.
Nhà văn Di Li cho rằng việc này là do tên tuổi của ông chưa được truyền thông xứng tầm ở Việt Nam. Một số tác phẩm của các nhà văn chuyên viết trinh thám khác như Dan Brown được bạn đọc quan tâm nhiều là nhờ hiệu ứng của truyền thông.
 |
| Kho báu bị nguyền rủa, cuốn tiểu thuyết thứ 5 của Michel Bussi được dịch sang tiếng Việt. Ảnh: Nhã Nam. |
Ngoài ra, độc giả Việt Nam quen với lối trinh thám có tiết tấu nhanh, tập trung vào việc đi tìm hung thủ. Còn một số tác phẩm của Michel Bussi lại có kết cấu ngược. Hung thủ đã lộ diện từ đầu, tác phẩm chủ yếu xoay quanh việc đi tìm nguyên nhân vì sao họ phải làm điều ác.
Ngoài ra, các diễn giả đều cho rằng: Các nhà văn viết truyện trinh thám ở Việt Nam có thể học tập được ở Michel Bussi rất nhiều điều. Ngoài việc tái hiện các vụ án, chúng ta có thể đem vào sáng tác của mình những câu chuyện mang tinh thần nhân văn. Thêm vào đó, là các tình tiết mang yếu tố văn hóa, đặc trưng vùng miền cũng có thể được đem vào tác phẩm trinh thám một cách khéo léo.
