Động thái của Mexico khi đón những người đầu tiên bị Mỹ trục xuất

Tại khu đất trống nằm sát biên giới giữa Ciudad Juárez (Meixco) với El Paso (Texas, Mỹ), nhiều khung kim loại đã được dựng lên. Enrique Serrano, quan chức bang Chihuahua, nói rằng các khung này được dùng để dựng trại tạm trú cho những người bị trục xuất từ Mỹ.

Phần biên giới Mexico của thành phố Nogales, nơi tiếp giáp địa phận Mỹ. Ảnh: New York Times.

Cũng theo ông Serrano, giới chức địa phương dự kiến mở rộng các hoạt động hỗ trợ người bị trục xuất từ Mỹ tái định cư ở Mexico City hoặc miền Nam Mexico như họ đã làm trước đây.

Chính quyền thành phố Nogales (Mexico), nơi tiếp giáp biên giới Arizona của Mỹ, thông báo rằng họ sẽ xây dựng các trại tạm trú trên các sân vận động và trong một phòng tập thể dục. Các thành phố biên giới của Matamoros và Piedras Negras cũng có những động thái tương tự.

Cuộc khủng hoàng tiềm tàng

Tối 21/1 (giờ địa phương), tại biên giới Mỹ-Mexico ở thành phố Tijuana, một người đàn ông nói với hãng tin AP rằng ông cùng một nhóm người nữa bị bắt và trục xuất khi đang làm việc trên các cánh đồng nông trại gần Denver.

Một người đàn ông khác kể lại rằng nhóm của ông bị trục xuất từ Oregon. Nhóm người di chuyển với các túi hành lý nhỏ màu cam.

Ngày 21/1, Mỹ bắt đầu chiến dịch trục xuất hàng loạt người nhập cư bất hợp pháp, trả về Mexico qua các cửa khẩu biên giới giữa 2 nước nhằm thực hiện sắc lệnh hành pháp trục xuất lượng lớn người di cư đã được Tổng thống Donald Trump ký ban hành hôm 20/1 ngay sau lễ nhậm chức.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum lưu ý trong một buổi họp rằng số người bị trục xuất khỏi Mỹ vào ngày 21/1 thấp hơn mức trung bình của năm 2024 (vào khoảng 500 người/ngày).

Dẫu vậy, Jose María Garcia, giám đốc trung tâm tạm trú Movimiento Juventud 2000 ở Tijuana, vẫn đang căng mình chuẩn bị cho "cơn bão trục xuất" dự kiến xảy ra trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump, theo AP.

"Đợt trục xuất hàng loạt ở Mỹ và sự xuất hiện của hàng nghìn người di cư có thể làm xáo trộn Tijuana và các thành phố biên giới khác, tạo ra một cuộc khủng hoảng thực sự", ông Garcia nói.

Trung tâm tạm trú Movimiento Juventud 2000 ở Tijuana, bang Baja California, Mexico, nơi dự kiến sẽ tiếp nhận một lượng lớn người nhập cư bị trục xuất từ Mỹ. Ảnh: Shutterstock.

Chính phủ Mexico đang xây dựng 9 cơ sở tạm trú ở các thành phố biên giới với Mỹ để hỗ trợ những người bị trục xuất, đồng thời sử dụng những cơ sở hiện có ở Tijuana, Ciudad Juarez và Matamoros để những người đã nộp đơn tị nạn ở Mỹ có nơi tạm trú.

Tổng thống Sheinbaum nói rằng Mexico sẽ hỗ trợ nhân đạo cho công dân các quốc gia khác bị hủy đơn yêu cầu tị nạn ở Mỹ. Bà cũng nói rằng phía Mexico muốn đưa những người này hồi hương về nước của họ.

Ngoại trưởng Mexico Juan Ramón de la Fuente và Ngoại trưởng Marco Rubio đã sớm có cuộc điện đàm trên cương vị lãnh đạo cơ quan ngoại giao của hai nước.

"Đó là một cuộc trò chuyện rất tốt và thân mật, họ đã nói về các vấn đề nhập cư và an ninh", Tổng thống Sheinbaum nói.

Dòng người bị trục xuất

Sau khi cam kết thay đổi đáng kể các chính sách biên giới và nhập cư, ngày 20/1, Tổng thống Trump đã loại bỏ chương trình CBP One, vốn cho phép người xin tị nạn sắp xếp các cuộc hẹn trên điện thoại của họ trước khi đến biên giới.

Hai ngày sau, Lầu Năm Góc thông báo đã gửi khoảng 1.500 binh sĩ đến biên giới phía nam với Mexico.

Cùng lúc đó, theo ông Garcia, nhiều cuộc thảo luận đã được tổ chức để giúp các thành phố biên giới chuẩn bị cho dòng người bị trục xuất tràn vào Mexico.

Lực lượng vũ trang và cảnh sát cũng được huy động trong chiến dịch trục xuất hàng loạt của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Ảnh: New York Times.

Chính phủ Mexico cho biết họ có kế hoạch dùng xe buýt để chuyển những người bị trục xuất về lại quê hương của họ trên lãnh thổ Mexico, đồng thời hỗ trợ 100 USD cho những người bị trục xuất đến biên giới nước này để đáp ứng các nhu cầu cơ bản.

Mục sư Juan Fierro, người đứng đầu cơ sở tạm trú Good Samaritan ở Ciudad Juárez, cũng đang chuẩn bị cho dòng người đổ vào Mexico.

Cơ sở Good Samaritan có sức chứa 180 người và cung cấp thức ăn cho khoảng 50 người. Mục sư Fierro lo ngại đợt trục xuất hàng loạt của chính quyền Tổng thống Trump sẽ làm gia tăng số người bị đẩy trở lại các thành phố biên giới ở Mexico một cách đột ngột.

"Cơ sở tạm trú này không có đủ kinh phí, chúng tôi cơ bản chỉ tồn tại qua ngày", ông Fierro nói.