Bài viết của nhà văn Hồ Anh Thái in trong cuốn Những đứa con rải rác trên đường bản đặc biệt. Ảnh: NXB Trẻ.

Đọc tiểu thuyết tức là ta được sống một lúc nhiều cuộc đời. Nói cách khác, giúp người ta sống nhiều cuộc đời là đích đến của tiểu thuyết.

Rất nhiều cuộc đời mà người viết muốn mời người đọc trải nghiệm trong cuốn sách này, nói cho cùng, hợp lại, đấy chỉ là một cuộc đời - cuộc đời của một đất nước.

Tôi thường thú vị quan sát những người lái xe. Họ đi nhiều biết rộng. Ở họ có cái tự do phóng khoáng của nghệ sĩ. Nếu thêm một chút mưu lược của chính khách nữa thì họ là sản phẩm đầy đủ của một thời đại. Phẩm chất ấy sẽ đưa họ thoát khỏi định mệnh sơ sinh để đón nhận một định mệnh trưởng thành.

Ai mà chẳng từng mơ có một lần đi dọc theo chiều dài đất nước, đi trong cõi thực hoặc trong cõi mộng. Đi xuyên qua không gian và thời gian. Đi men theo hành trình lịch sử.

Người viết tiểu thuyết cũng muốn hoàn thành giấc mơ của mình được đi dọc theo chiều dài lịch sử đương đại của đất nước. Giấc mơ ấy, tôi truyền nối đến người đọc. Thông qua nhiều cá nhân, ta thấy thân phận của dân tộc, rồi cũng trên hành trình của dân tộc, các cá nhân đi qua trọn vẹn thân phận mình.