"Tôi lo ngại là sau nhiều thập kỷ hòa bình và thịnh vượng, chúng ta có thể thấy khả năng quay trở lại của sức mạnh nhằm quân sự tại khu vực này", Reuters dẫn phát biểu của Đô đốc Scott Swift, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương, nói.
Theo ông Swift, bằng cách sử dụng sức mạnh quân sự để áp đặt tuyên bố chủ quyền, các quốc gia trong đó có Trung Quốc, làm dấy lên nguy cơ xảy ra chạy đua vũ trang có thể nhấn chìm toàn bộ khu vực.
"Cả nước kiện và nước bị kiện đều đang đầu tư ngân sách quốc gia để phát triển lực lượng hải quân, với các khả năng không đơn thuần chỉ để tự vệ", Swiff cho hay.
Thậm chí hiện nay, nhiều tàu và máy bay đang hoạt động với mục đích cảnh báo không cần thiết và có thể đe doạ đến hoạt động thương mại thông thường.
 |
| Đô đốc Scott Swift, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương, Mỹ. Ảnh: AP |
Đô đốc Mỹ yêu cầu Trung Quốc giải trình trước tòa án trọng tài thường trực nhằm giải quyết tranh các tranh chấp hàng hải. "Vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc có thể trở thành cơ hội để chúng ta thực thi luật pháp vì sự thịnh vượng của mọi quốc gia trong khu vực”, ông Swift nhận định.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với phần lớn diện tích Biển Đông, nơi có lợi ích thương mại hàng năm khoảng 5 nghìn tỷ USD. Bắc Kinh đang xây dựng trái phép 7 đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, bao gồm một đường băng dài 3.000 m.
Philippines khởi kiện Trung Quốc ra toà quốc tế từ tháng 1/2013. Hồi tháng 10, Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) tuyên bố họ có thẩm quyền xét xử tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines trên Biển Đông theo đơn kiện của Manila.
Trong một diễn biến khác, Trung Quốc mới đưa vào sử dụng các trường học được nước này xây dựng trái phép trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Các công trình trái phép gồm trường mẫu giáo, trường tiểu học, trung tâm đào tạo nghề, tòa nhà lưu trữ và trung tâm khảo cổ dưới nước với tổng chi phí xây dựng 36 triệu nhân dân tệ (5,56 triệu USD).
Năm 2012, Bắc Kinh tuyên bố thành lập cái gọi là thành phố Tam Sa tại đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Người phát ngôn Việt Nam đã nhiều lần khẳng định chủ quyền không thể chối cãi của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và bác bỏ cái gọi là "Tam Sa" mà Trung Quốc dựng lên.
