Tổng cục Dự trữ Nhà nước (Bộ Tài chính) cho biết đến hết ngày 8/4, trong tổng số 190.000 tấn gạo dự trữ quốc gia do Thủ tướng giao, đã có 178.000 tấn gạo có nhà thầu trúng. Tuy nhiên, cơ quan này mới chỉ ký được hợp đồng 7.700 tấn gạo. Số gạo các nhà thầu từ chối ký hợp đồng là 170.300 tấn.
Do đó, Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã báo cáo Bộ Tài chính cho tổ chức đấu thầu lại đối với số lượng 182.300 tấn gạo để bảo đảm đủ chỉ tiêu 190.000 tấn gạo nhập kho dự trữ quốc gia.
Đơn vị này cho biết đang khẩn trương triển khai tiếp các thủ tục để tổ chức đấu thầu mua số lượng gạo còn lại.
Trong tháng 5, dự kiến hoàn thiện các thủ tục lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng với nhà thầu trúng thầu cung cấp gạo cho dự trữ; thời gian kết thúc nhập kho trong tháng 6.
Tổng cục Dự trữ Nhà nước dự trữ 190.000 tấn gạo nhằm hỗ trợ cho xuất khẩu gạo và đảm bảo an ninh lương thực, dự trữ quốc gia. Ảnh: Hoàng Hà. |
Trong khi đó, đánh giá của các chuyên gia, các doanh nghiệp và báo cáo của các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực cho thấy các nhà thầu trúng thầu nhưng từ chối ký hợp đồng bởi nhu cầu dự trữ và mua tạm trữ lương thực của các doanh nghiệp, người dân trong nước tăng cao từ ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Những tháng đầu năm, xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp đi các nước như Philippines, Malaysia, Trung Quốc... tăng mạnh, thị trường giao dịch gạo rất sôi động. Giá gạo tăng cao kể từ thời điểm các nhà thầu dự thầu so với thời điểm có thông báo kết quả trúng thầu nên các nhà thầu không thực hiện ký hợp đồng và đã có văn bản từ chối.
Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã giao các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực theo thẩm quyền phân cấp xử lý các nhà thầu đã trúng thầu nhưng từ chối ký hợp đồng theo đúng quy định của Luật Đấu thầu.
Trước đó, ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan (Tổng cục Hải quan), cho biết trong danh sách doanh nghiệp đăng ký tờ khai xuất khẩu gạo lại có những doanh nghiệp trúng thầu dự trữ quốc gia mặt hàng gạo nhưng không đến ký hoặc từ chối ký hợp đồng.
Cụ thể, Tổng công ty Lương thực miền Bắc trúng thầu 4.500 tấn gạo, sau đó đăng ký xuất khẩu 7.200 tấn; Công ty TNHH Phát Tài trúng thầu 17.940 tấn gạo, đăng ký xuất khẩu 13.000 tấn.
Công ty CP Mỹ Tường và Công ty CP XNK Thuận Minh cũng nằm trong danh sách trúng thầu nhưng không ký hợp đồng, sau đó đăng ký tờ khai xuất khẩu trên 10.000 tấn.
“Cơ quan Hải quan cho rằng hiện tượng này làm phát sinh nguy cơ không đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đảm bảo dự trữ quốc gia”, đại diện Cục giám sát quản lý hải quan nói.
Ông Âu Anh Tuấn cho biết hiện nay chưa có chế tài buộc doanh nghiệp ký hợp đồng đối với lượng gạo đã trúng thầu dự trữ quốc gia thì mới được xuất khẩu.