Độ mật của tài liệu trong tay dường như chưa bao giờ nằm trong mối quan tâm của ông Trump.
Thời điểm còn là ông chủ Nhà Trắng, ông Trump xé cả giấy tờ bình thường lẫn văn bản mật rồi bỏ lại ở nhiều nơi, Washington Post dẫn lời các cựu phụ tá. Một số người cho rằng đây chỉ là thói quen của ông hơn là việc cố tránh bị công chúng dòm ngó.
“Khi có giấy tờ làm mình khó chịu, ông ấy sẽ xé nó”, Michael Cohen, người từng làm luật sư riêng cho ông Trump, nói. “Đối với Donald, hành động xé giấy đem lại cảm giác nhẹ nhõm, giống như vấn đề ấy không còn ý nghĩa nữa”.
 |
| Ứng viên tổng thống Donald Trump vứt một tờ giấy chứa số liệu thăm dò ý kiến người dân trong một sự kiện gặp gỡ vào ngày 6/10/2016 tại New Hampshire. Ảnh: AFP. |
Sau khi rời ghế tổng thống, ông còn từng tự ý mang 15 hộp tài liệu mật về khu nghỉ dưỡng riêng Mar-a-Lago tại bang Florida.
Nhưng dù là vô tình hãy cố ý, hành vi xé tài liệu của Nhà Trắng hoặc mang về nhà riêng vẫn bị cho là vi phạm luật liên bang về lưu trữ hồ sơ.
Hậu quả của các hành vi ấy dường như đã bắt kịp với vị cựu tổng thống thứ 45 vào ngày 8/8, khi FBI bất ngờ khám xét khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago trong cuộc điều tra về việc xử lý hồ sơ của Cơ quan Lưu trữ Quốc gia, CBS News và Politico xác nhận.
Đem tài liệu mật về nhà riêng
Rắc rối tháng 8 của ông Trump khởi nguồn từ tháng 1, khi Cục Quản lý hồ sơ và Lưu trữ Quốc gia Mỹ (NARA) thu hồi 15 hộp tài liệu từ khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago sau các cuộc trao đổi qua lại trong nhiều tháng giữa cơ quan này với đội ngũ nhân viên vị cựu tổng thống.
“NARA đã xác định được các vật phẩm được đánh dấu là thông tin an ninh quốc gia thuộc diện mật trong những hộp này”, Giám đốc NARA David Ferriero viết trong một lá thư gửi cho chủ tịch Ủy ban Giám sát và Cải cách của Hạ viện Mỹ hồi tháng 2.
“Vì tìm thấy thông tin mật trong các hộp này, nhân viên NARA đã liên hệ với Bộ Tư pháp”, lá thư bổ sung. FBI, cơ quan thực hiện vụ khám xét Mar-a-Lago ngày 8/8, trực thuộc Bộ Tư pháp Mỹ.
 |
| Khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của cựu Tổng thống Donald Trump. Ảnh: AP. |
Theo New York Times, trong 15 hộp tài liệu này có bản gốc của lá thư cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama để lại cho người kế nhiệm, cũng như thư từ giữa ông Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
15 hộp tài liệu nói trên làm dấy lên nghi vấn liệu ông Trump có tuân thủ quy định pháp luật liên bang, cụ thể là Đạo luật Hồ sơ Tổng thống (PRA), hay không.
PRA, có hiệu lực từ năm 1981, yêu cầu các giấy tờ hồ sơ chính thức cần phải được chuyển giao cho NARA khi một vị tổng thống rời nhiệm sở để lưu trữ.
Xé vụn cả tài liệu mật
Trong chiến dịch tranh cử năm 2016, ông Trump từng chỉ trích bà Hillary Clinton dùng email cá nhân để làm việc trong lúc bà còn là ngoại trưởng Mỹ. Nhưng chính ông Trump cũng nổi tiếng với thói quen xé bỏ tài liệu Nhà Trắng rồi vứt tùy tiện trong thùng rác hay trên sàn.
Khi ủy ban điều tra vụ bạo loạn ngày 6/1/2021 của Hạ viện Mỹ yêu cầu một số tài liệu liên quan tới việc ông Trump cố gây sức ép cho Phó tổng thống Mike Pence, một phần hồ sơ không còn tồn tại vì đã bị xé vụn từ trước, theo nguồn thạo tin.
Trong bài viết hồi tháng 2, Washington Post dẫn lời 11 cựu nhân viên, đối tác và người quen cho thấy ông Trump xé giấy nhiều đến mức nhân viên dưới quyền phải đặt ra quy trình riêng để đảm bảo tuân thủ PRA.
 |
| Ông Trump từng vứt một số tài liệu của Nhà Trắng vào bồn cầu. Ảnh: Axios. |
Cụ thể, các cố vấn của Văn phòng Thư ký Nhà Trắng hoặc Cơ quan Điều hành Phòng Bầu dục thông thường sẽ theo sau ông Trump để lấy lại các mảnh vụn, theo một nguồn thạo tin. Sau đó, người ta sẽ dùng băng dính trong dán lại các mẩu giấy.
Vị cựu tổng thống và đồng nghiệp cũng thường tự quyết giấy tờ nào được giữ lại hoặc bị hủy, theo một quan chức Nhà Trắng cấp cao dưới thời Trump. Trong khi đó, văn phòng hồ sơ Nhà Trắng mới là phía quyết định lưu hay hủy tài liệu nào.
Hôm 8/8, cùng lúc khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago bị FBI khám xét, trang Axios công bố các hình ảnh được cho là thể hiện ông Trump từng vứt tài liệu của Nhà Trắng vào bồn cầu. Những bức ảnh này do phóng viên Maggie Haberman của tờ New York Times thu được.
“Đây là sự tiếp nối thói quen lâu năm của ông Trump là xé tài liệu lẽ ra cần được bảo quản dưới PRA”, bà Haberman nói, theo Axios. Nguồn tin của bà Haberman cho biết việc ông Trump xả giấy vào bồn cầu xảy ra nhiều lần tại Nhà Trắng và ít nhất trong hai chuyến công du nước ngoài.
Nội dung trên các mẩu giấy vụn là chữ viết tay của ông Trump và được viết bằng loại bút dạ Sharpie mà vị cựu tổng thống ưa dùng. Chữ trên giấy rất khó nhận biết nhưng có thể thấy tên của nữ nghị sĩ đảng Cộng hòa Elise Stefanik. Đây cũng là người được dự đoán sẽ đồng hành cùng ông Trump trong cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024.
