Trong bối cảnh tỷ lệ tiêm chủng đang được nâng cao, câu hỏi bắt đầu được đặt ra là khi nào đại dịch Covid-19 ở Mỹ sẽ chấm dứt.
Một số chuyên gia cho rằng đại dịch sẽ không bao giờ thực sự biến mất. Thay vào đó, người Mỹ phải miễn cưỡng đối mặt với tình trạng người chết vì virus SARS-CoV-2 ở mức "chấp nhận được", theo USA Today.
Sẽ giống như cúm mùa?
"Chúng ta sẵn lòng chấp nhận mức độ rủi ro nhất định để có thể trở lại cuộc sống bình thường. Có một thực tế ngày càng hiển hiện rằng chúng ta sẽ phải học cách sống chung với Covid-19", Aaron Carroll, bác sĩ nhi khoa tại Đại học Y tế Indiana, cho biết.
Vào mỗi mùa cúm, trong kịch bản khả quan nhất, gần 100 người Mỹ tử vong mỗi ngày vì cúm. Con số 100 người chết mỗi ngày vì cúm là mức độ mà người Mỹ chấp nhận chung sống, theo bác sĩ Monica Gandhi, chuyên gia bệnh truyền nhiễm Đại học California.
"Vậy đấy, đó có thể sẽ là mức độ mà chúng ta chấp nhận trong trường hợp của Covid-19", bà Gandhi cho biết.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh, Covid-19 khiến 363 người Mỹ thiệt mạng trong ngày 3/6. Con số này thấp hơn rất nhiều so với mức 3.000 người mỗi ngày trong cao điểm dịch bệnh hồi tháng 1. Khi số người được tiêm chủng tăng lên, số ca tử vong sẽ tiếp tục giảm xuống.
 |
| Mỹ sẽ phải chấp nhận chung sống với Covid-19. Ảnh: Reuters. |
Các chuyên gia lưu ý virus SARS-CoV-2 có thể được kiểm soát hoàn toàn ở Mỹ nếu gần như toàn bộ người dân được tiêm chủng, và nếu như người dân sẵn sàng tiêm chủng. Đó cũng là cách nước Mỹ xóa sổ bệnh đậu mùa năm 1980.
Lúc này, tình hình dịch bệnh vẫn tồn tại sự khác biệt giữa các khu vực ở Mỹ. Tại hạt San Francisco ở California với gần 900.000 dân, không ca tử vong vì Covid-19 nào được ghi nhận suốt một tháng qua. Trong khi đó, hạt Davidson ở Tennessee với chỉ 185.000 dân ghi nhận 8 người chết vì Covid-19 trong vòng 2 tuần.
Sự khác biệt ở đây chính là tỷ lệ tiêm chủng. Tại San Francisco, 78% dân số tuổi từ 12 trở lên đã được tiêm ít nhất 1 liều vaccine. Con số này ở Davidson chỉ là 47%. Một trong các nguyên nhân là người dân từ chối vaccine.
Tiêm chủng là quan trọng nhất
Về mặt thuật ngữ y khoa, đại dịch là hiện tượng một căn bệnh mới lan rộng toàn cầu. Dịch bệnh là tình trạng một loại bệnh bùng phát về số ca mắc ở một khu vực địa lý nhất định. Một căn bệnh sẽ trở thành bệnh đặc hữu khi nó luôn tồn tại, nhưng chỉ giới hạn ở một khu vực, hoặc một nhóm dân cư.
Lúc này, Covid-19 đang là dịch bệnh trên phạm vi toàn cầu. Tại Mỹ, Covid-19 đã trở thành một dịch bệnh, trong khi nó là một căn bệnh đặc hữu tại những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng cao.
Trên phạm vi toàn cầu, tình trạng đại dịch sẽ chấm dứt khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố đại dịch kết thúc. WHO sẽ không sớm tuyên bố chấm dứt đại dịch, ít nhất là trong vài tháng, thậm chí vài năm nữa, tới khi có đủ số người được tiêm chủng.
Hiện tại, virus SARS-CoV-2 vẫn đang hoành hành ở nhiều quốc gia như Ấn Độ, Uganda, Colombia, nơi hàng nghìn người chết mỗi ngày.
 |
| Tiêm vaccine là cách duy nhất để trở lại cuộc sống bình thường. Ảnh: Getty. |
Tại Mỹ, Tổng thống Joe Biden kỳ vọng 70% dân số sẽ được tiêm ít nhất một liều vaccine khi nước này kỷ niệm ngày độc lập 4/7. Với tỷ lệ lây nhiễm đủ thấp, Nhà Trắng sẽ có thể tuyên bố tình trạng dịch bệnh kết thúc và Covid-19 trở thành một căn bệnh đặc hữu.
Khi đó, dân Mỹ sẽ chia thành hai nhóm, người đã tiêm chủng và người chưa tiêm chủng.
Tháng trước, Thống đốc Colorado Jared Polis cho biết "đại dịch sẽ qua với những cá nhân đã tiêm đủ liều vaccine".
Còn đối với người chưa tiêm chủng, đại dịch sẽ vẫn hiện hữu. Nếu họ mắc bệnh, "nguy cơ bệnh trở nặng hay thậm chí tử vong vì Covid-19 sẽ vẫn cao như lúc này", bác sĩ William Schaffner, chuyên gia bệnh truyền nhiễm từ Đại học Vanderbilt, cho biết.
Tại nhiều khu vực, Covid-19 sẽ dần lắng xuống, trong khi nó vẫn tiếp tục là nguồn khởi phát bệnh tật ở những nơi khác. Biến số đáng chú ý là nguy cơ những biến chủng mới xuất hiện mà các vaccine hiện nay không thể đối phó, khiến người dân phải tiêm thêm liều vaccine bổ sung.
"Giả sử không xuất hiện biến chủng kháng vaccine, tôi dự đoán sẽ có những đợt bùng phát nhẹ, có lẽ vào mùa đông ở những khu vực tỷ lệ tiêm chủng thấp", bác sĩ Robert Wachter, trưởng khoa y học Đại học California, cho biết.
Nhưng cũng giống như nhiều điều mà con người chưa biết hết về virus SARS-CoV-2, mọi kịch bản đều không chắc chắn.
Tới nay, vẫn chưa có đủ dữ liệu để trả lời những câu hỏi nhức nhối như miễn dịch tạo ra nhờ vaccine hoặc do lần nhiễm virus trước đó sẽ kéo dài bao lâu.
Và trong khi nước Mỹ đang dần đẩy lùi dịch bệnh, Covid-19 vẫn tiếp tục hoành hành ở nhiều quốc gia khác, để ngỏ khả năng virus sẽ tiếp tục đột biến, với nguy cơ xuất hiện những biến chủng nguy hiểm hơn.
"Covid-19 là lời nhắc nhở chúng ta cần quan tâm tới công bằng y tế, dù có không muốn, chúng ta vẫn phải để tâm tới khía cạnh ấy bởi tất cả chúng ta đều kết nối ở quy mô toàn cầu", Anne Rimoin, giáo sư dịch tễ học tại Đại học California, cho biết.
Nếu vaccine hiện nay tiếp tục duy trì hiệu quả, những liều bổ sung có lẽ sẽ không cần thiết, hoặc nếu có cũng chỉ cần tiêm sau hai hoặc ba năm. Nhưng bản thân điều này cũng có thể trở thành một vấn đề, bởi có khả năng người dân sẽ sớm quên đi Covid-19 nguy hiểm tới mức nào, khiến họ lơ là nhu cầu tự bảo vệ sức khỏe của chính mình.
"Covid-19 sẽ mờ dần trong ký ức mọi người, và rồi khi chúng ta đề nghị họ tiêm nhắc lại, không gì bảo đảm họ sẽ tiếp tục tiêm vaccine", bác sĩ Wachter nói.
Bác sĩ Walter Orenstein, Phó giám đốc Trung tâm vaccine Emory, cho biết các quốc gia chỉ có thể quay trở lại trạng thái bình thường khi đạt được tỷ lệ tiêm chủng ở mức cao.
"Virus SARS-CoV-2 sẽ không tự biến mất", ông Orenstein nói.
