'Cửu Đảo': Quyển tiểu thuyết giả tưởng lạ

Tuy nhiên, đây là một loại “giả tưởng gần”, vì cái “giả tưởng” của nó chỉ cách hiện tình thế cuộc có 14 năm, vào năm 2039. Do đó nó là một tầm nhìn ngắn, nhìn tới tương lai như một sự nối dài từ hiện tại, nói cách khác: chuyện của 14 năm tới thực ra đã bắt đầu từ hôm nay, có thể hiểu được nó từ những sự kiện hiện hữu.

Nói “giả tưởng gần” bởi khác với “giả tưởng xa” vốn nói những chuyện có thể chưa hề biết vào lúc này: những thế giới kiểu bộ phim Avatar, hay các cuộc đại di cư đến những hành tinh khác, hay thế giới bắt đầu bị diệt vong…, còn ở Cửu Đảo nói là “giả” những cũng rất là “thật”, nói là “lạ” nhưng cũng rất là… “quen”.

Đây là cuốn sách thứ 6 và cũng là tác phẩm cuối cùng trong bộ ba tiểu thuyết mới của Lưu Vĩ Lân, sau Quỹ chủ và Ẩn tàng.

Sân khấu của cuộc thư hùng là vương quốc Cửu Đảo, một đất nước giả tưởng nhưng tồn tại trên một vị trí chiến lược thật: cực bắc của Thái Bình Dương tại tọa độ 45 vỹ độ Bắc và 179 kinh độ Đông, tức ngay sát biển Bering cửa ngõ đi vào Bắc Băng Dương và cũng là đường biển nối giữa vùng Viễn Đông Nga với bang Alaska của Mỹ. Bắc Băng Dương đang tan băng do hiện tượng ấm lên của khí hậu toàn cầu, và đường biển đi qua nó làm cả thế giới như gần hơn, điều mà các cường quốc luôn thèm khát để vươn vòng tay thế lực của mình.

Bởi cái tọa độ quan trọng đến nghiệt ngã ấy nên Cửu Đảo trở thành nơi mà các thế lực lớn toàn cầu đều muốn giành ảnh hưởng, nhưng số phận của nó vừa có may, vừa có rủi.

Cái may của nó là tình hình của năm 2039 không ai đủ mạnh để độc bá, mà quy luật của tranh đoạt thường là: “không thắng được thì tìm cách dàn hòa”, nên các thế lực tìm hòa bằng cách chọn Cửu Đảo làm đường phân chia vùng ảnh hưởng của các bên. Cái rủi ở đây là, cái loại cân bằng này rất mong manh, vì để tìm kiếm một cân bằng trong trạng thái tranh đoạt luôn có khuynh hướng phá hoại, làm lệch cân bằng, tạo phi cân bằng và đây là điều khó khăn nhất trong mọi tranh chấp. Xung kịch mang tên Cửu Đảo cũng diễn ra như thế.

Nhưng, điều đáng nói của câu chuyện là về một người Việt Nam, đúng, một người Việt lọt vào tâm điểm của cuộc thư hùng đó và ông ta đã trở thành một người tạo thời cuộc, một “King Maker”, mang dáng dấp của một “Nation Founder”. Ông ta là một đại chủ, một doanh nhân mạo hiểm, kinh doanh trong lãnh vực hàng hải và đã đến đất nước đó từ khi Cửu Đảo còn bị lãng quên trên bản đồ thế sự. Trở thành một nhà đầu tư lớn nhất trong đất nước chín hòn đảo và chỉ có năm triệu dân ấy, ông kết thân với những lãnh tụ, đóng góp cho nền kinh tế và được sự ghi nhận của mọi người. Ông ta, sau cùng đã sát cánh với người dân Cửu Đảo để tìm kiếm sự cân bằng mong manh, tránh một cuộc tao loạn tranh chấp đang mấp mé phía chân trời…

Tác giả Lưu Vĩ Lân có kinh nghiệm làm báo hơn 30 năm và có nhiều tiểu thuyết như Mật đạo, Ngẫu tượng, Nghiệp chướng.

Có những trùng hợp tình cờ về cái “thật” và “giả tưởng” ở đây. Qua trao đổi với tác già, chúng tôi được biết Cửu Đảo được lên ý tưởng từ năm 2023, thực hiện trong suốt một năm rưỡi và ra mắt vào tháng 9 năm nay. Đúng vào lúc này có hai sự “tình cờ” rất không…tình cờ.

Vào tháng 10/2025, xuất hiện đề nghị của Nga gởi tổng thống Mỹ về việc xây một đường hầm xuyên biển Bering nối vùng Viễn Đông Nga với Alaska của Mỹ. Cửu Đảo, vùng đất giả tưởng nằm trùng hợp ngay vị trí mà nguyên thủ của hai cường quốc nhắm tới cho tương lai của quyền lực toàn cầu đó. Và thứ hai, vào tháng 12 vừa qua, Mỹ công bố chiến lược an ninh quốc gia mới trong đó nhấn mạnh: “…chiến lược nhấn mạnh ưu tiên 'nước Mỹ trên hết', kêu gọi tái định hướng sự hiện diện quân sự toàn cầu của Mỹ sang Tây Bán Cầu, nhằm tăng cường an ninh, chống ma túy và giảm phụ thuộc vào vai trò gánh vác thế giới… Thời kỳ nước Mỹ chống đỡ toàn bộ trật tự thế giới như Atlas đã qua". Tài liệu nhấn mạnh, đồng thời chỉ rõ Mỹ sẽ ưu tiên khôi phục vị thế vượt trội ở Tây Bán Cầu để bảo vệ đất nước, "Mỹ bác bỏ khái niệm thống trị toàn cầu đầy tai họa dành cho chính mình... Vấn đề của các quốc gia khác chỉ liên quan đến chúng ta nếu hoạt động của họ trực tiếp đe dọa lợi ích của chúng ta".

Mọi chuyện có thể chỉ là tình cờ, ngẫu nhiên do tưởng tượng mà ra. Tuy nhiên, Albert Einstein có câu nói nổi tiếng: "Trí tưởng tượng quan trọng hơn kiến thức. Kiến thức có hạn, còn trí tưởng tượng bao trùm thế giới." và "Logic sẽ đưa chúng ta từ điểm A đến điểm B. Trí tưởng tượng sẽ đưa chúng ta tới mọi nơi.". Ông nhấn mạnh trí tưởng tượng là nguồn gốc sáng tạo, cho phép khám phá vượt ra ngoài giới hạn thực tại và thúc đẩy sự tiến bộ, trong khi kiến thức chỉ giới hạn những gì đã biết.

Cho nên, cái tưởng tượng của Cửu Đảo có sự táo bạo mà Einstein đã mường tượng ra, nó đưa chúng ta đến mọi nơi. Và chúng ta, những người Việt cần như thế: bắt đầu đi đến mọi nơi để chinh phục và hãy thử bắt đầu bằng giấc mơ Cửu Đảo.