 |
“Cậu đùa tôi đấy à?”, cố vấn chính trị Philippe Reines thốt lên khi nghe Jake Sullivan cập nhật kết quả đàm phán với Iran trong một phòng nghỉ ở Mông Cổ, nơi ông Reines ngồi cùng cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton trong chuyến công du hồi 2012.
“Bằng cách nào đó, Sullivan có thể hoàn thành nhiệm vụ mật về đàm phán hòa bình với Iran và có mặt ở vùng hẻo lánh này tại Mông Cổ chỉ trong thời gian ngắn”, ông Reines kể lại với tờ Politico.
Trước đó, ông Reines đinh ninh rằng bản thân là người hộ tống bà Clinton đến nhiều quốc gia nhất, cho đến khi ông Sullivan xuất hiện.
“Sau tất cả, cậu ấy là người duy nhất đi cùng Hillary (Clinton) đến 112 quốc gia. Khối lượng công việc Sullivan có thể đảm trách thật khiến người ta khó chịu”, cố vấn thân cận của cựu Ngoại trưởng Clinton nửa đùa nửa thật.
Khả năng làm việc xuất chúng đó cuối cùng cũng được đền đáp xứng đáng. Ở tuổi 44, ông Sullivan sẽ trở thành cố vấn an ninh quốc gia trẻ nhất trong gần 60 năm trở lại đây, khi tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức vào tháng 1/2021.
 |
| Jake Sullivan từng có thời gian làm việc thân thiết với cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton. Ảnh: Getty. |
Tầm nhìn của "dị nhân"
Dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, ông Sullivan từng nắm giữ các vị trí hàng đầu tại Bộ Ngoại giao và Nhà Trắng, đồng thời đóng vai trò then chốt trong quá trình đàm phán thỏa thuận hạt nhân Iran.
Việc đảm trách các chức vụ quan trọng trong bộ máy chính quyền từ khi còn trẻ khiến chính trị gia 44 tuổi được ông Reines so sánh với dị nhân Benjamin Button, người có chu kỳ sinh học đảo ngược: sinh ra trong hình hài của một ông cụ và ngày càng trẻ lại.
“Cậu ta đi trước số tuổi sinh học của chính mình khoảng một đến hai thập kỷ”, ông Reines nói.
 |
| Cố vấn chính trị Philippe Reines so sánh ông Sullivan với dị nhân Benjamin Button. Ảnh: CNN. |
Trong buổi phỏng vấn qua điện thoại với Politico vài giờ sau khi được ông Biden chọn vào nội các mới hôm 24/11, ông Sullivan phát biểu khá chi tiết về hoàn cảnh đặc biệt mà chính phủ tương lai sẽ phải đối mặt, bao gồm đại dịch Covid-19 phức tạp, tình hình biến đổi khí hậu và nhiều vấn đề tiềm tàng khác.
Giới quan sát cho rằng khả năng triển khai các chương trình bảo vệ môi trường và tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân Iran của chính quyền Biden vẫn còn bỏ ngỏ.
Nhận định trên xuất phát từ thực tế Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell, thuộc đảng Cộng hòa, chưa từng thông qua bất kỳ kế hoạch chống biến đổi khí hậu nào, đồng thời ủng hộ động thái rút khỏi cam kết với Iran hồi năm 2018 vì cho rằng đây là “bản thỏa thuận nhiều thiếu sót”.
Tuy nhiên, trong buổi phỏng vấn, Sullivan nói ông tin rằng người Mỹ hiện nay "ý thức được mối nguy từ một nơi nào xa xôi nào đó hoàn toàn có thể gây thiệt hại nghiêm trọng về người và của".
"Do đó, việc gắn kết với thế giới bên ngoài, sát cánh với các nhà ngoại giao và giới chức y tế để ngăn mối nguy tiềm tàng lan đến biên giới nước Mỹ có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với các gia đình trung lưu trên khắp đất nước”, ông Sullivan nói.
Học giả tài năng kiêm nhà tranh biện xuất chúng
Sullivan sinh trưởng cùng bốn anh chị em trong một gia đình thuộc tầng lớp lao động ở Minneapolis, bang Minnesota.
Mẹ của ông là giáo viên trường công lập, còn cha ông từng làm việc tại bộ phận kinh doanh của tờ Star-Tribune chi nhánh Minneapolis, sau chuyển sang Đại học Minnesota.
Theo lời kể của Sarah Rathke, người có quan hệ thân thiết với gia đình Sullivan, cha mẹ ông đều nghiêm khắc và yêu cầu các con ưu tiên việc học hành.
Cả năm anh em Sullivan đều theo học tại Đại học Yale hoặc Cornell, hai trường danh tiếng thuộc khối Ivy League. Jake Sullivan hoàn thành chương trình cử nhân và tiến sĩ ngành luật ở Đại học Yale.
 |
| Ông Sullivan từng học tại nhiều đại học danh tiếng như Yale và Oxford. Ảnh: AP. |
“Nhìn lại những gì Sullivan đã làm trong thời gian qua, rõ ràng anh ấy luôn chuẩn bị trước và làm theo kế hoạch của mình”, bà Rathke nhận định.
Theo bà Rathke, ông Sullivan bắt đầu học hai ngoại ngữ là tiếng Pháp và Tây Ban Nha từ độ tuổi thiếu niên. Từ khi còn trẻ, ông bộc lộ thiên tư về chính trị và triết học thông qua những trò chơi với bạn đồng trang lứa.
Năm 2000, ông Sullivan nhận học bổng Rhodes để theo học bậc thạc sĩ chuyên ngành quan hệ quốc tế tại Đại học Oxford. Cùng năm, ông về nhì trong giải vô địch thế giới môn tranh luận.
Khi được hỏi ông Sullivan tệ nhất ở khoản nào, bà Rathke trầm ngâm: “Anh ấy có lẽ là người lái xe tệ nhất trên đời”.
Bước tiến trong nghiệp chính trị
Sau khi trở lại Đại học Yale và nhận bằng tiến sĩ luật vào năm 2003, ông Sullivan đầu quân cho hãng luật Faegre & Benson, sau đó chuyển sang làm cố vấn cấp cao cho Thượng nghị sĩ Amy Klobuchar.
Khi bà Clinton lần đầu tranh cử tổng thống vào năm 2008, Thượng nghị sĩ Klobuchar tiến cử luật sư trẻ tuổi Sullivan làm phụ tá cho cựu đệ nhất phu nhân.
Dù bà Clinton thất bại trước ông Obama trong cuộc bầu chọn ứng viên của đảng Dân chủ, ông Sullivan vẫn băng băng trên con đường thăng tiến khi trở thành giám đốc hoạch định chính sách trẻ nhất lịch sử Bộ Ngoại giao, sau đó giữ chức cố vấn an ninh quốc gia của Phó tổng thống Joe Biden.
 |
| Ông Sullivan thăng tiến vượt bậc trên bước đường chính trị sau khi đầu quân cho chiến dịch tranh cử của bà Clinton vào năm 2008. Ảnh: Getty. |
Theo lời kể của cựu cố vấn chính sách đối ngoại Michael Carpenter dưới trướng ông Biden, khi Sullivan làm việc tại Nhà Trắng, ông nổi tiếng là người cương nghị vì luôn chất vấn các giả định có thể xảy ra đằng sau những quyết sách của giới lãnh đạo.
Năm 2016, chính trị gia trẻ tuổi gia nhập nhóm cố vấn chiến dịch tranh cử tổng thống của bà Clinton.
Khoảng thời gian làm việc với liên minh của bà Clinton giai đoạn này mở rộng kinh nghiệm chính trị của ông Sullivan sang nhiều vấn đề phức tạp như phúc lợi xã hội, y tế công, nhập cư và kiểm soát súng đạn.
Trải nghiệm này giúp ông Sullivan định hình triết lý chính trị của riêng mình, đồng thời có nhiều nét tương đồng với thông điệp mà tổng thống đắc cử Biden vẫn cố truyền tải: nền tảng an ninh quốc gia và sức mạnh đối ngoại của Mỹ chủ yếu phụ thuộc vào tầng lớp trung lưu.
Tái thiết nền an ninh quốc gia Mỹ
Giờ đây, khi được ông Biden đẩy lên vị trí cấp cao về an ninh quốc gia, ông Sullivan khẳng định sẽ không can thiệp quá sâu hoặc lấn quyền ở những cơ quan khác, tờ Politico cho biết.
“Về cơ bản, tôi sẽ hỗ trợ và cải thiện hoạt động của nhóm an ninh quốc gia nhằm phụng sự sứ mệnh mà tổng thống đắc cử đã đề ra”, chiến lược gia 44 tuổi cho biết.
“Tôi hướng đến mục tiêu tạo ra một quy trình chỉ đạo hiệu quả, nhưng trao quyền cho các sở, ban, ngành tự triển khai thực hiện các chương trình”, ông Sullivan nói.
 |
| Cố vấn an ninh quốc gia tương lai của Mỹ khẳng định sẽ để các ban ngành chủ động làm việc. Ảnh: AP. |
Chánh văn phòng Nhà Trắng tương lai Ron Klain và ông Sullivan có mối quan hệ thân thiết, từng cộng tác ăn ý dưới thời cựu Tổng thống Obama.
“Hai người họ (ông Klain và Sullivan) là bạn bè, không lạ gì nhau. Họ cũng không phải địch thủ, mà là những đồng sự hiểu về nhau khá rõ”, một cựu quan chức Nhà Trắng nhận xét.
Do đó, những năm đầu nắm giữ cương vị cố vấn an ninh quốc gia của ông Sullivan được dự đoán sẽ ít sóng gió hơn so với những người tiền nhiệm thời Tổng thống Trump.
“Khác với chính sách bốn năm qua, chúng tôi sẽ kêu gọi các quốc gia trên thế giới quay lại bắt tay với Mỹ”, ông Sullivan khẳng định.
 |
| Chánh văn phòng Nhà Trắng tương lai Ron Klain và ông Sullivan từng có thời gian làm việc cùng nhau dưới thời cựu Tổng thống Obama. Ảnh: Getty. |
Tuy nhiên, ngay khi nhận nhiệm vụ, cố vấn an ninh quốc gia tương lai của ông Biden sẽ phải xử lý những “tàn tích” và “mớ hỗn độn” do chính quyền Trump để lại, theo nhận định của một cựu quan chức thời Obama.
“Thế giới bây giờ đã đổi khác”, cố vấn đặc biệt Dennis Ross của cựu Ngoại trưởng Clinton nhận xét. “Nhưng Jake (Sullivan) có kinh nghiệm và những mối quan hệ cá nhân không thể thay thế”.
