Theo New York Times, trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran leo thang, ông Pompeo đang thuyết phục quốc hội về việc tồn tại mối liên hệ giữa Tehran và các nhóm khủng bố, bắt đầu từ sau vụ khủng bộ 11/9.
Những cáo buộc này của ông Pompeo, được sự ủng hộ của các quan chức trong bộ Ngoại giao và bộ Quốc phòng, cho thấy khả năng chính quyền Trump có thể viện dẫn đạo luật ủy quyền năm 2001 từ quốc hội - cho phép Mỹ tiến hành chiến tranh với Al Qaeda và các đồng minh hoặc chi nhánh của nhóm này - để tiến hành chiến tranh với Iran.
Tổng thống Trump cho biết ông không muốn chiến tranh, nhưng đã ra lệnh bổ sung 2.500 binh sĩ tới khu vực này hồi tháng trước để phản ứng lại điều mà các quan chức Mỹ nói là mối đe dọa gia tăng. Khi được các nhà lập pháp và phóng viên hỏi về việc liệu chính quyền có sử dụng đạo luật năm 2001 hay không, ông Pompeo đã né tránh trả lời.
 |
| Ngoại trưởng Mike Pompeo đang tìm cách thuyết phục quốc hội rằng có các khuôn mẫu về một mối quan hệ giữa Iran và tổ chức khủng bố Al Qaeda. Ảnh: AP. |
Thượng nghị sĩ Tim Kaine đến từ bang Virginia nhận định: "Họ (chính quyền Trump) đang tìm cách khởi động một lập luận để cho phép tổng thống làm điều mà ông ấy muốn mà không cần phải tới quốc hội, và họ cảm thấy đạo luật năm 2001 sẽ cho phép họ tiến hành chiến tranh với Iran".
Ông Kaine, thành viên của cả ủy ban quân vụ và ủy ban đối ngoại thượng viện, từ chối thảo luận chi tiết về các buổi họp tuyệt mật này, nhưng cho biết các quan chức cấp cao trong chính quyền "đã nói về việc Iran cung cấp nơi ẩn náu an toàn cho Al Qaeda".
Ông Pompeo, người tốt nghiệp học viện West Point và từng làm cựu giám đốc CIA, đã đến thăm Bộ Chỉ huy Trung tâm tại Florida hôm 18/6 để nói về Iran với các lãnh đạo quân đội, trong bối cảnh quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan tuyên bố từ chức.
Trong một cuộc họp ngắn được đánh dấu mật của ông Pompeo cùng các quan chức Lầu Năm Góc với toàn bộ hạ viện hôm 21/5, Hạ nghị sĩ Dân chủ Elissa Slotkin cho biết "ông ấy thảo luận về mối quan hệ giữa Iran và Al Qaeda" và nhận định việc ông Pompeo từ chối trả lời các câu hỏi về việc sử dụng đạo luật ủy quyền năm 2001 làm dấy lên nỗi quan ngại về việc chính quyền có thể sử dụng mối liên hệ giữa Iran và Al Qaeda để biện minh cho việc tiến hành chiến tranh.
Ngay sau đó, hạ viện do phe Dân chủ kiểm soát đã thông qua một dự luật sửa đổi theo đó sẽ chấm dứt đạo luật ủy quyền năm 2001 và cho phép các nhà lập pháp tạo ra một đạo luật mới. Tuy nhiên những sửa đổi này nhiều khả năng sẽ không được thông qua tại thượng viện do phe Cộng hòa kiểm soát.
Iran là quốc gia Hồi giáo với đa số dân theo dòng Shia trong khi Al Qaeda là nhóm cực đoan theo dòng Sunni. Các thành viên của Al Qaeda thường coi người Shia là những kẻ bỏ đạo. Hai bên thường xuyên chiến đấu trong phe đối lập tại các cuộc xung đột ở khu vực, tiêu biểu như cuộc chiến ở Syria.
Các quan chức Mỹ hiện tại và trước đây cho rằng bất kỳ mối quan hệ nào giữa Iran và Al Qaeda đều chỉ là mang tính lợi ích và tạm thời, họ cũng cho rằng không có bằng chứng nào cho thấy Tehran đã cho phép các thành viên của Al Qaeda âm mưu tấn công Mỹ từ Iran hoặc cung cấp nơi ẩn náu an toàn cho một số lượng lớn các chiến binh của tổ chức khủng bố này.
Các chuyên gia về khủng bố cho biết Hamza bin Laden, con trai của Osama bin Laden, đã từng sống ở Iran nhưng hiện tại được cho là đang ở Pakistan hoặc Afghanistan và được coi là một lãnh đạo đang lên của Al Qaeda.
Bản thân Hamza không ưa gì Iran vì người này và mẹ đã bị giam lỏng trong hàng năm trời ở đó, theo ông Ali Soufan, cựu nhân viên FBI chuyên điều tra khủng bố.
