Chiến thuật nạn nhân của ông Trump

Tại một lễ trao giải ở Washington hồi đầu tháng 3, diễn viên hài Chris Rock từng chế giễu: "(Họ) có thực sự định bắt ông Trump không? Điều này sẽ chỉ khiến ông ấy nổi tiếng hơn!" .

Dù chưa bị bắt, ông Donald Trump hiện là cựu tổng thống đầu tiên của nước Mỹ bị truy tố hình sự. Vào ngày 30/3, bồi thẩm đoàn ở Manhattan đã bỏ phiếu truy tố ông Trump về khoản tiền trả cho ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016.

Ông Trump đang sống tại Florida và sẽ ra trình diện vào ngày 4/4 ở văn phòng công tố quận Manhattan. Động thái này sẽ làm hài lòng nhiều đối thủ, nhưng cũng khiến những người ủng hộ ông bàng hoàng.

Guardian nhận định ngày 30/3 xứng đáng được ghi vào lịch sử Mỹ. Với quyết định của bồi thẩm đoàn, ứng viên yêu thích nhất của đảng Cộng hòa cho cuộc đua năm 2024 sẽ tranh cử trong thời gian bị truy tố hình sự.

Điều này có khả năng gây ra nhiều hỗn loạn hơn nữa cho nền chính trị vốn đã rạn nứt sâu sắc của nước Mỹ.

“Bậc thầy” chính trị

Trước thời đại của ông Trump, những cáo buộc tương tự hẳn sẽ kết thúc sự nghiệp của các chính trị gia. Nhiều ứng viên từng phải rút lui khỏi các cuộc đua với những bê bối nhẹ hơn nhiều.

Tuy nhiên, kể từ năm 2016, ông Trump trở thành một “bậc thầy” chính trị, biến sức nặng của các đối thủ và những cáo buộc từ họ thành lợi thế.

Cáo buộc càng nặng, ông càng lớn tiếng bất bình và đóng vai nạn nhân. Và cho đến nay, đảng Cộng hòa hầu như vẫn luôn sẵn sàng nghe theo cựu tổng thống.

Đó là chiến thuật mà ông Trump sẽ dùng khi bị truy tố. Cuối tuần trước, tại cuộc vận động tranh cử ở Waco (Texas), ông Trump tuyên bố: “Việc chính quyền (Tổng thống) Joe Biden vũ khí hóa lực lượng thực thi pháp luật nhằm chống lại các đối thủ chính trị” là vấn đề nghiêm trọng nhất mà nước Mỹ đang đối mặt.

Biểu ngữ khổng lồ bên ngoài Tòa án Hình sự Manhattan, New York, với dòng chữ: "Ông Trump nói dối" vào ngày 30/3. Ảnh: Reuters.

Sau thông tin truy tố hôm 30/3, ông Trump tiếp tục khẳng định: “Đây là cuộc đàn áp chính trị và can thiệp bầu cử ở cấp độ cao nhất trong lịch sử. Đảng Dân chủ nói dối, gian lận và đánh cắp vì nỗi ám ảnh về việc cố gắng 'bắt Trump'. Giờ đây, họ đã làm điều không tưởng - truy tố một người hoàn toàn vô tội”.

Trong thời gian tới, ông Trump chắc chắn sẽ đưa công tố viên quận Manhattan, Alvin Bragg, ra trước tòa án công luận. Vị cựu tổng thống vốn sử dụng ngôn từ xúc phạm và phân biệt chủng tộc, thậm chí đăng tải bức ảnh được cho là có nguy cơ bạo lực đối với công tố viên Bragg (một người da màu) trên mạng xã hội. Ông Trump sau đó đã xóa hình ảnh.

Tuy nhiên, chiến thuật này sẽ hiệu quả với nhiều đảng viên Cộng hòa. Việc ông Bragg là đảng viên Dân chủ từ New York sẽ kích hoạt phản ứng có lợi cho ông Trump.

Viễn cảnh này được chứng minh khi ông Trump dự đoán sai về thời điểm bị bắt hồi đầu tháng 3. Khi đó, các đảng viên Cộng hòa đã nhanh chóng bảo vệ ông. Ông Trump thậm chí còn huy động được 1,5 triệu USD trong 3 ngày sau thông báo, theo Business Insider.

Tương tự, vào tối 31/3, ông cũng nhanh chóng gửi một email gây quỹ khác cho những người ủng hộ.

Lợi thế của ông Trump

Vụ bê bối với bà Stormy Daniels một lần nữa đưa cựu tổng thống trở về vị trí mà ông luôn muốn - tâm điểm của truyền thông. Không phải ngẫu nhiên, nó cũng giúp ông Trump tăng điểm trong các cuộc thăm dò sơ bộ của đảng Cộng hòa, nối dài khoảng cách dẫn trước Thống đốc Florida Ron DeSantis.

Do đó, sau khi tin tức vụ truy tố xuất hiện hôm 30/3, các đảng viên Cộng hòa lại lên tiếng trợ giúp ông. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy đã cáo buộc ông Bragg gây thiệt hại “không thể khắc phục được” cho đất nước “trong nỗ lực can thiệp” vào cuộc bầu cử.

Công tố viên quận Manhattan Alvin Bragg. Ảnh: New York Times.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa JD Vance cũng mô tả bản cáo trạng là "sự đàn áp chính trị đội lốt luật pháp", "can thiệp bầu cử trắng trợn" và "cuộc tấn công trực diện vào hàng chục triệu người Mỹ ủng hộ ông (Trump)".

Song phản ứng đáng chú ý nhất đến từ chính ông DeSantis. Đây vốn là thời điểm thích hợp để thống đốc Florida tách khỏi ông Trump và chứng tỏ mình là chính khách, kêu gọi sự đoàn kết trong thời khắc trọng đại. Nhưng thay vào đó, ông DeSantis lại thể hiện như một thành viên MAGA (phong trào Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại) thực thụ.

“Việc vũ khí hóa hệ thống pháp luật để thúc đẩy một chương trình nghị sự đã đảo ngược nguyên tắc pháp quyền. Nó không phải của người Mỹ”, ông nói.

Ông DeSantis cũng cáo buộc ông Bragg từng giảm nhẹ các trọng tội và bào chữa cho hành vi hình sự sai trái. "Bây giờ, ông ấy lách luật để nhắm vào đối thủ chính trị", Hill dẫn lời thống đốc Florida.

Những tuyên bố này cho thấy ít nhất trong ngắn hạn, bản cáo trạng sẽ giúp ông Trump tập hợp sự ủng hộ, tức giúp ích nhiều hơn là gây tổn hại cho cựu tổng thống trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024.

Song một lần nữa, ông Trump đẩy nước Mỹ vào một ẩn số chính trị, tình thế khó chưa từng có tiền lệ. Liệu tòa án Manhattan có thể tập hợp một bồi thẩm đoàn không thiên vị, và thời gian xét xử có trùng với cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa?

Ngoài ra, những nguy cơ pháp lý lớn khác vẫn đang đe dọa ông Trump, chẳng hạn cuộc bạo loạn Điện Capitol hôm 6/1/2021, sự can thiệp bầu cử ở Georgia và việc lưu trữ tài liệu mật. Những cáo buộc này được cho là rõ ràng và có hậu quả lớn hơn. Nhưng liệu ông Trump có liều lĩnh kích động tình trạng bất ổn giữa những người ủng hộ?

Guardian nhận định một bài học từ thời của ông Trump là hầu hết mọi dự đoán đều sai. Điều chắc chắn duy nhất là quãng thời gian ông không phải chịu trách nhiệm pháp lý đã kết thúc.