|
|
Thượng nghị sĩ Ted Cruz. Ảnh: AP |
Nếu các đảng viên Cộng hòa muốn tìm người có thể chặn đứng đà dẫn đầu liên tiếp trong các cuộc thăm dò của tỷ phú Trump, họ đã tìm ra vào đêm 1/2 (giờ địa phương), chính là Thượng nghị sĩ Ted Cruz. Một số đảng viên uy tín đã khen ngợi thành tích của ông Cruz, sau khi ông trùm bất động sản thừa nhận thất bại.
"Dường như rào cản ngăn ông Trump mà chúng tôi mong đợi đã xuất hiện", Rory Cooper, cựu phát ngôn viên cho ban lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện, nói với Bloomberg. Trong khi đó, Kevin Madden, người phát ngôn của ông Mitt Romney trong chiến dịch tranh cử năm 2012 đánh giá sức mạnh của chiến dịch của Cruz là "dữ dội".
Ứng viên bảo thủ, quyết liệt và thông minh
Khi mới tốt nghiệp trường Luật Harvard năm 1995, ông Cruz làm việc cho một công ty tư nhân tại bang Texas. Sau đó, ông gia nhập chính trường với vai trò cố vấn chính trị cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2000 của ông George W. Bush. Sau khi ông Bush chiến thắng, Cruz được bổ nhiệm chức phó tổng chưởng lý bang Texas. Sau năm 2008, ông lại trở về làm việc ở công ty tư nhân, rồi mới tranh cử vào thượng viện.
Những nhóm ủng hộ cốt lõi của ông Cruz chính là các đảng viên bảo thủ và thành viên phong trào "Đảng Trà" của đảng Cộng hòa. Sự ủng hộ đã giúp ông giành ghế thượng nghị sĩ đại diện bang Texas năm 2012. Cruz kỳ vọng, ông có thể tiếp tục tận dụng điều này trong cuộc bầu cử sơ bộ tại các bang như Iowa cho đến South Carolina.
Cruz luôn khẳng định ông là người kiên quyết bảo vệ các quan điểm bảo thủ. Tuy thời gian công tác ở đồi Capitol chưa lâu, ông đã gây dấu ấn qua những phản ứng quyết liệt với dự luật cải cách về nhập cư năm 2013.
Cũng chính người đàn ông này đã vận động mạnh mẽ để ngừng việc cấp ngân sách cho dự luật y tế Obamacare cùng năm. Năm 2013, Cruz dẫn đầu một nhóm nghị sĩ đảng Cộng hòa từ chối bỏ phiếu để tiếp tục duy trì hoạt động của chính phủ, trừ phi việc cấp ngân sách cho đạo luật chăm sóc y tế dấu ấn của ông Obama, hay Obamacare, phải ngưng lại. Giới quan sát cho rằng, sự kiện chính phủ phải đóng cửa 16 ngày đã ghi dấu ấn trong thành tích chính trị của vị thượng nghị sĩ mới nổi.
Tuy nhiên, nó giúp Cruz củng cố sự ủng hộ trong nhóm thân cận cốt lõi. Với những đảng viên Cộng hòa tham gia phong trào "Đảng Trà", họ bắt đầu dành nhiều sự tin tưởng cho Cruz. Los Angeles Times dẫn khảo sát của Trung tâm Pew cho biết, nếu như chưa tới 50% người của "Đảng Trà" ủng hộ Cruz vào giữa mùa hè 2013 thì con số này tăng đến 80% vào giữa tháng 10/2013.
Hai diễn biến quan trọng hồi tháng 11/2015 giúp ông bật lên vị trí hàng đầu. Đầu tiên là màn thể hiện mạnh mẽ trong cuộc tranh luận thứ 3 của ứng viên đảng Cộng hoà đã đưa ông Cruz vượt lên nhóm ứng viên hàng đầu. Những diễn thuyết hùng hồn về vụ khủng bố Paris cũng mang lại cho ông sự ủng hộ đáng kể.
 |
| Ông Trump chiến thắng cách biệt trong cuộc bầu cử sơ bộ ngày 1/2, trong khi hai ứng viên đảng Dân chủ đeo bám sát nhau. Ảnh: CNN |
Tại bang Iowa, Cruz có cơ sở để hy vọng chiến thắng như quan điểm chính trị bảo thủ và đa số cử tri là người theo phái Phúc âm. Chiến dịch tranh cử của ông Cruz thời gian qua luôn đeo bám ông Trump với sự cách biệt về tỷ lệ ủng hộ trong các cuộc thăm dò không quá xa. Ông được đánh giá là thực hiện vận động chậm rãi từng bước trong năm qua. Đội ngũ vận động quyên góp cũng nhằm vào các nhóm bảo thủ. Họ kiên trì đầu tư vào Cruz và chứng kiến ông dần dần thăng hạng trên các cuộc thăm dò.
Bất lợi
Ông Cruz khao khát chiến thắng ở bang Iowa nhiều hơn hết so với các ứng viên còn lại. Điều này xuất phát từ 3 lý do. Đầu tiên, những cuộc thăm dò cho thấy ông Cruz từ vị trí số hai đã bám sát ông Trump, có lúc vươn lên dẫn đầu. Do vậy, Cruz được kỳ vọng sẽ làm nên chuyện. Thứ hai, Iowa là bang có thành phần dân số phù hợp với những thế mạnh của ông Cruz. Cuối cùng, đây là “bài kiểm tra” quan trọng đầu tiên để ông có thể kiểm chứng sức hút của mình với người dân.
"'Tôi là một kẻ điên và ai trên sân khấu này cũng đều ngu ngốc, béo ị và xấu xí và Ben, anh là một bác sĩ phẫu thuật đáng sợ'. Tôi đã nói thay phần của Donald Trump khi ông ấy không có đây rồi nhé".
Theo Reuters, Cruz là người không ngại chỉ trích ngay cả những đảng viên cao cấp khác trong chính đảng Cộng hoà. Điều này có thể là bất lợi trong phần lớn các cuộc bầu cử. Bên cạnh đó, vụ chính phủ buộc phải đóng cửa hồi năm 2013 nhìn chung ảnh hưởng đến uy tín của đảng Cộng hòa.
Hiện tại, sự bất bình của các đảng viên Cộng hòa uy tín chưa phải là trở ngại lớn nhất đối với Cruz. Tuy nhiên, khi cuộc đua càng vào sâu, khi các bang mà những cử tri bảo thủ không chiếm đa số bắt đầu tham gia bỏ phiếu, thì thái độ của những đảng viên có tiếng nói ở phe Cộng hòa chắc chắn ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả của Cruz. Sự ủng hộ mạnh mẽ của ông dựa trên những cử tri bảo thủ có thể hiệu quả ở bang Iowa, nhưng điều này chưa chắc lặp lại ở bang New Hampshire.
Hy vọng của các đảng viên Cộng hòa cấp cao đang đổ dồn về ứng viên Marco Rubio, người đứng thứ 3 trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ ngày 1/2 với tỷ lệ cách biệt không quá xa so với ông Trump và Cruz (lần lượt là 23%, 24% và 28% theo khảo sát kết quả bầu cử của CNN). Tại cuộc bầu cử ở bang New Hampshire, Rubio phải chứng tỏ rằng ông có thể vượt qua hai đối thủ mạnh nhất. Các ứng viên khác như ông Jeb Bush, Chris Christie... cũng đang nỗ lực cho cuộc đua ngày 9/2. Từ trước đến nay, chưa ứng viên chính thức nào của đảng Cộng hòa để thua ngay tại hai vòng bầu cử sơ bộ đầu tiên.
