Phong toả không còn là điều bất ngờ lúc này. Lệnh phong tỏa vì dịch Covid-19 trước tiên diễn ra ở Trung Quốc, gây nên những đảo luộn cho cuộc sống. Iran và Italy quay cuồng trong một tháng qua.
Thế nhưng, dường như người ta vẫn cảm thấy chút bàng hoàng khi vào tuần này, các “bức tường” được dựng lên trên khắp thế giới, toàn bộ xã hội đã bị cách ly và hàng tỷ người nhận ra rằng họ đã bước qua một ranh giới phân chia giữa cuộc sống trước và sau khi virus corona xuất hiện.
 |
| Đại lộ 9 de Julio trống vắng ở Buenos Aires, Argentina. Ảnh: AFP. |
Phong tỏa khẩn cấp
Sau nhiều tuần chính phủ đắn đo về việc có nên cấm tụ tập đông người, đóng cửa các doanh nghiệp hay đóng cửa biên giới hay không, các lệnh hạn chế giờ đã phải ban hành khẩn cấp.
“Chúng ta đang trong một cuộc chiến”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố. Nhưng chúng ta không có đủ vũ khí để chống lại virus, chưa kể đến thiếu giường bệnh và máy thở. Đây là thời điểm thế giới phải thực hiện chiến thuật rút lui.
46 triệu người dân Tây Ban Nha đã bị “cấm cửa” từ sáng 15/3. Số người chết ở nước này đã tăng gấp đôi vào cuối ngày lên 288. Tới nay, Tây Ban Nha đã có 1.002 ca tử vong.
Cùng ngày, Đức đã đóng cửa biên giới với Pháp, Thụy Sĩ và Áo. Thủ tướng Áo Sebastian Kurz cũng cảnh báo người dân nước này về những tuần tới sẽ “đầy thử thách, khó khăn và đau đớn”. Hơn 1.400 người đã chết ở Italy.
Ở Mafraq, một thành phố nhỏ ở Jordan, một cô bé Syria, Reem Ahmed, đã nghỉ học lần đầu tiên kể từ tháng 9. Mặc dù đã 11 tuổi, sáu tháng qua là lần duy nhất cô bé được đi học trong khuôn khổ một chương trình nhân đạo để giúp trẻ em tị nạn không phải lao động và được đi học. Nhưng các lớp học trên khắp Jordan đã bị đình chỉ để ngăn chặn sự lây lan của virus corona. Reem dành cả ngày chủ nhật đầu tiên ở nhà để khóc.
Ở Las Vegas, Rocky Jedick, một bác sĩ cấp cứu, đã phải trực sáu ca liên tiếp. Bệnh nhân gần nhất có tổn thương phổi nghiêm trọng. “Dựa trên cách họ trình bày, tôi nghĩ rằng 99%, nếu không nói là cao hơn, người này đã nhiễm bệnh”, anh nói. Bản thân Jedick rất hoang mang, trong đầu anh soát lại mọi tiếp xúc của mình với người đó. “Tôi biết tôi cần phải thực sự cẩn thận. Tôi đã tự kiểm tra lại, đảm bảo mọi thứ đều ổn 100%”.
Vào 16/3, số người chết trên toàn thế giới vượt qua con số 7.000. Canada đóng cửa biên giới với tất cả người nước ngoài trừ Mỹ. Thủ tướng Anh Boris Johnson và Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục kêu gọi, yêu cầu mọi người tránh đến quán bar hoặc rạp chiếu phim và tự cách ly trong hai tuần nếu họ cảm thấy ốm mệt.
“Bây giờ là thời gian mọi người phải ngừng những liên lạc, tiếp xúc không cần thiết với người khác và huỷ bỏ các chuyến du lịch không cần thiết”, ông Johnson nói.
Một nhóm nghiên cứu tại Imperial College đã công bố báo cáo được cho là đã góp phần thúc đẩy sự thay đổi chính sách. Nếu không có những thay đổi đáng kể trong hành vi của người dân, họ nói, số người chết ở Anh có thể vượt qua ngưỡng nửa triệu người, cùng với 2,2 triệu người chết ở Mỹ. Các biện pháp cách ly xã hội sẽ cần phải tiếp tục thực hiện cho đến khi tìm ra vắc-xin, có thể ít nhất là 18 tháng.
Tại Dhaka, thủ đô của Bangladesh, một chủ nhà máy sản xuất quần jean tên là Mostafiz Uddin nhận được email từ khách hàng phương Tây yêu cầu ngừng xuất tất cả các lô hàng ngay lập tức. Ông đã chuyển hàng đi trên bốn xe tải, giờ lại phải quay trở lại nhà máy. “Khi người mua nói không thể nhận hàng, chúng tôi chẳng thể làm được gì. Mọi thứ đều nằm trong tay họ”.
Ở Tabriz, một thành phố ở phía tây bắc Iran, một nhà nghiên cứu y học trẻ tuổi, Sara Amiri, đã nhờ một đồng nghiệp xét nghiệm Covid-19 cho mình khi có các triệu chứng sau khi một trong những bác sĩ đồng nghiệp của cô đã dương tính với virus.
Đến 17/3, Idris Elba đã nhiễm bệnh. Tom Hanks và vợ, Rita Wilson, đã được xuất viện. Australia đưa ra kêu gọi công dân nước này trở về nước, một điều trước nay chưa từng có. Iran đã thả hàng chục nghìn tù nhân, trong đó có tên tội phạm quốc tịch Anh Nazanin Zaghari-Ratcliffe. Hơn 1.000 tù nhân ở Brazil đã trốn thoát. West Virginia đã ghi nhận trường hợp dương tính đầu tiên, có nghĩa là tất cả 50 tiểu bang của Mỹ đều đã có người nhiễm bệnh. Đền Taj Mahal ở Ấn Độ đã đóng cửa vô thời hạn.
Ở Melbourne, Australia, người cao tuổi phải đi siêu thị sớm trong một thời gian mua sắm đặc biệt dành riêng cho người già và những người khuyết tật.
“Các kệ hàng trống không, không có giấy vệ sinh, không có khăn giấy, mì cũng hết, rất nhiều thực phẩm đông lạnh sạch trơn, chỉ còn mỗi đồ ăn chay”, Andrew Cameron, một người cao tuổi, thuật lại.
Ông lấy hai chai nước rửa tay ra quầy tự thanh toán, nhưng máy tính tiền chỉ cho phép mua một chai.
Cả nhân viên thu ngân và quản lý siêu thị đều không thể thay đổi chính sách bán được cài đặt sẵn trong máy. Cameron, 76 tuổi, vẫn khiếu nại siêu thị về trường hợp của mình, trong khi vợ ông, Ursula, đứng đằng sau, cố gắng đảm bảo ông giữ khoảng cách 1,5 mét từ những người khác. Từ đó, bà Ursula đã cấm ông đi siêu thị. “Tôi cảm thấy buồn vì tôi vốn thích đi mua sắm”, ông nói.
Vào tối 18/3, Thủ tướng Angela Merkel phát biểu, người Đức đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai và thống nhất đất nước. “Tình hình rất nghiêm trọng”, bà nói, "Hãy nghiêm túc".
627 ca tử vong trong một ngày ở Italy
Châu Âu đã đóng cửa biên giới với hầu hết thế giới. Italy ghi nhận số người chết trong một ngày cao kỷ lục, 627, tự phá kỷ lục trước đó một ngày là 475 người. Người dân Paris đứng trên ban công để hoan nghênh những nỗ lực của nhân viên y tế. Những ca tử vong đầu tiên đã được ghi nhận ở Pakistan, Bangladesh và Burkina Faso. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo Châu Phi phải “thức tỉnh” và chuẩn bị cho những điều tồi tệ nhất.
Uddin, ở Bangladesh, đã nhận được một email khác yêu cầu hủy tất cả các đơn đặt hàng mới không xác định thời hạn. Thời gian mỗi ca làm việc tại nhà máy của anh đã bị cắt giảm từ 10 giờ xuống còn 8 giờ. Ở Bangladesh, bốn triệu người, chủ yếu là phụ nữ, làm việc trong ngành may mặc.
“Sự bất định này sẽ giết chết chúng ta,” ông nói. “Tôi vẫn có thể trả lương cho công nhân của mình trong tháng đầu tiên - Tôi sẽ cố gắng thu xếp. Nhưng còn tháng sau, và tháng sau nữa? Không, không có giải pháp”.
 |
| Bến tàu Santa Monica ở Los Angeles đã ngừng hoạt động sau khi California ban hành lệnh đóng cửa khẩn cấp. Ảnh: GC Images. |
Ở Iran, Amiri bắt đầu làm việc tại nhà. “Tôi khoẻ, tôi chỉ bị hen suyễn và đau đầu, và hôm qua tôi không thể ăn bất cứ thứ gì”, cô nói.
Cô lo lắng về tình trạng thiếu khẩu trang và vật tư bảo hộ tại bệnh viện và nhà thuốc. “Tôi không biết chắc bao nhiêu là hậu quả từ các biện pháp trừng phạt và bao nhiêu là do điểm yếu của chính phủ nước mình”, cô nói.
Hôm 19/3, số người chết ở Italy đã lên đến hơn 3.400, vượt qua cả số ca tử vong của Trung Quốc. Bắc Kinh tuyên bố lần đầu tiên không phát sinh thêm trường hợp mới nào trong một ngày. Số trường hợp dương tính được xác nhận ở Tây Ban Nha đã tăng hơn gấp đôi kể từ đầu tuần lên ít nhất 17.000 người.
Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi, đã thúc giục 1,3 tỷ người dân tuân thủ lệnh giới nghiêm quốc gia vào chủ nhật, trong khi Liên Hợp Quốc cảnh báo sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian cho đến khi virus lan đến Idlib, nơi có gần 1 triệu người tị nạn đang sống trong những căn lều tạm bợ.
Ở Jordan, Reem dành cả ngày để xem tivi phát sóng các bài học ở trường. Chị gái Malaka, 12 tuổi, chưa bao giờ đi học, dành cả ngày như thường lệ, hái trái cây tại một trang trại gần đó với tiền công tương đương 5 bảng Anh mỗi ngày. “Chúng tôi cần tiền để sống”, cha của 2 em nhỏ nói. “Cuộc sống rất khó khăn”. Nếu tình hình không cải thiện, nếu trường học không tiếp tục, Reem sẽ phải đi làm như chị mình.
Ở Las Vegas, Jedick đã phác thảo một quy trình để giúp bệnh viện đối phó với tình trạng quá tải bệnh nhân. “Chúng tôi hơi hoảng loạn khi bất kỳ ai có triệu chứng hô hấp hoặc sốt đến và tràn vào phòng cấp cứu”, anh nói.
Bệnh viện của anh ta đang lên kế hoạch dựng các lều bên ngoài để bệnh nhân đến có thể được thăm khám và điều trị nếu cần thiết. “Chúng tôi đang nghiên cứu những trường hợp của Ý và Trung Quốc và thấy rằng số ca nhiễm tăng trưởng theo cấp số nhân”.
Kết quả mới nhận được cho biết bệnh nhân mà anh mới điều trị vào chủ nhật bị nhiễm Covid-19. Jedick sẽ trở lại phòng bệnh vào cuối tuần. “Vì nhiều lý do, các nhân viên y tế có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn. Tôi có thể bị lây. Nhưng tôi rất lạc quan và tôi không nghĩ rằng khả năng đó rơi vào mình”.
Vào 20/3, số người chết chính thức đã vượt qua 10.000. Ca nhiễm toàn cầu vượt 270.000. Argentina đã phong toả đất nước, Haiti đóng cửa biên giới và 40 triệu người dân California, Mỹ được yêu cầu ở nhà. Mỹ ước tính 56% người dân California sẽ nhiễm virus trong vòng tám tuần tới.
Pháp cấm đi xe đạp và giới hạn người dân chỉ có thể đi bộ trong khoảng 2km quanh nhà. Cirque du Soleil, một công ty giải trí, cho biết họ sẽ tạm thời cắt giảm 95% nhân viên. Số người nhiễm bệnh trên khắp thế giới đã tăng 50% kể từ thứ Hai.
Ở Tabriz, Amiri nhận được một cuộc điện thoại. “Tôi đã được thông báo rằng tôi dương tính với virus”, cô nói. “Tôi không cảm thấy bất cứ điều gì ngay bây giờ, tôi chỉ lo lắng về gia đình của mình, mặc dù tôi đã tránh gặp họ trong vài ngày qua”.
