Bóng đá Đông Nam Á ở đâu trên bản đồ Asian Cup?

Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Thái Lan lần lượt bị loại ở Asian Cup 2023. Ảnh: AFC.

Cả bốn đội tuyển ASEAN gồm Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Indonesia đã dừng bước. Việt Nam và Malaysia bị loại ngay vòng bảng. Hai đội có tới 5 trận thua, chỉ giành được 1 điểm, thủng lưới tới 16 bàn. Thất bại của Việt Nam thậm chí cay đắng hơn khi họ từng vào tới tứ kết ở kỳ Asian Cup trước.

Indonesia khá hơn khi đi tiếp nhờ tư cách một trong những đội hạng ba có thành tích tốt. Nhưng nên nhớ, đội bóng xứ vạn đảo giành vé nhờ chiến thắng chính một đội tuyển cùng khu vực. Thất bại 0-4 trước Australia ở vòng trong cho thấy thầy trò Shin Tae-yong còn rất nhiều việc phải làm.

Trong tình hình đó, Thái Lan như thường lệ vẫn là điểm sáng. Đội bóng của tân HLV trưởng Masatada Ishii thiếu vắng ngôi sao lớn Chanathip Songkrasin nhưng vẫn xuất sắc giành ngôi nhì bảng F và đặc biệt có trận hòa không bàn thắng trước Saudi Arabia vốn đang ở đẳng cấp World Cup. Họ cũng chơi kiên cường và chỉ chịu thua 1-2 trước Uzbekistan hùng mạnh.

Dù vậy, việc Thái Lan và Indonesia dừng bước đồng nghĩa bóng đá Đông Nam Á đã lùi lại một bước so với hồi 2019, thời điểm Việt Nam vào tới vòng tứ kết.

Bức tranh chung kiểu này là điều không mới khi các đại diện Đông Nam Á bước ra sân chơi châu lục. Trong một thời kỳ dài, Đông Nam Á thường chỉ có một tới hai đại diện góp mặt ở vòng chung kết châu lục. Việc giải đấu đổi thể thức từ 16 lên 24 đội hồi năm 2019 mang tới cơ hội cho khu vực góp mặt nhiều hơn.

Tuy nhiên, sự hiện diện của những Việt Nam hay Thái Lan ở Asian Cup không đồng nghĩa bóng đá Đông Nam Á đã thu hẹp được trình độ với khu vực. Các đại diện “vùng trũng” thường dừng bước ngay vòng bảng, quá lắm thì tới được vòng 16 hay tứ kết.

Xuyên suốt lịch sử, Asian Cup luôn là đấu trường quá tầm với Đông Nam Á. Loại bỏ những thành tích xa xưa của thập niên 60, 70 thế kỷ trước, thành tích cao nhất của ASEAN chỉ là tứ kết (Việt Nam năm 2019).

Với khu vực, giành quyển dự vòng chung kết Asian Cup đã là thành tích ấn tượng. Singapore nâng cao 4 chức vô địch khu vực nhưng mới một lần dự giải châu lục. Con số tương tự của Myanmar, Malaysia, Indonesia hay cả Việt Nam đều chỉ giới hạn trên một bàn tay. Chỉ có Thái Lan tới gần được trình độ châu Á với 8 lần góp mặt xuyên suốt lịch sử.

Việc Thái Lan là lá cờ đầu của khu vực tại đấu trường châu Á không khiến ai ngạc nhiên. Họ sở hữu giải quốc nội chất lượng với giá bản quyển truyền hình ấn tượng, họ có những CLB nhiều lần tiến xa ở AFC Champions League và thậm chí từng vô địch giải này với Thai Farmers Bank (hai mùa 1993/94 và 1994/95).

Đây cũng là nền bóng đá hiếm hoi góp mặt gần như đầy đủ mọi vòng chung kết các cấp độ từ U23 trở xuống. Từ năm 2017, Thái Lan cũng thường xuyên có cầu thủ đá chính, thậm chí tỏa sáng ở các giải vô địch quốc gia Hàn Quốc, Nhật Bản.

Sự ổn định ở Asian Cup là bằng chứng thép cho thấy chính Thái Lan (chứ chẳng phải Việt Nam như người nhiều vẫn nói) mới đang là đội tuyển tiến gần nhất tới nhóm đầu châu Á. Dù vậy, cách biệt vẫn còn xa lắm.