U23 Việt Nam dự giải U23 châu Á với nhiều hoài nghi, từ quỹ thời gian chuẩn bị, năng lực cầu thủ đến đẳng cấp của HLV mới. Trước giờ bóng lăn, thách thức còn chồng chất khi nhiều cầu thủ không có thể lực tốt nhất, buộc HLV Gong Oh-kyun phải tung vào sân đội hình chắp vá.
Tuy nhiên, đội bóng của HLV Gong Oh-kyun là tập hợp những cầu thủ quen với những khó khăn kiểu như thế. Với đội hình và lối chơi mới, U23 Việt Nam đẩy U23 Thái Lan tiến đến chân tường.
 |
| U23 Việt Nam bước vào U23 châu Á 2022 với sự thay đổi đáng kể từ con người tới lối chơi. Ảnh: AFC. |
Đòn phủ đầu
HLV Gong Oh-kyun gây bất ngờ khi tung vào sân đội hình 4-1-4-1, với 8 thay đổi cả về vị trí lẫn con người so với trận chung kết SEA Games 31 cách đây 11 ngày. Tiền đạo Nhâm Mạnh Dũng được kéo xuống đá cặp trung vệ với Bùi Hoàng Việt Anh, hai biên là Vũ Tiến Long và Phan Tuấn Tài. Hàng tiền vệ được xây với công thức 1 trụ (Lương Duy Cương), 2 điều tiết (Nguyễn Văn Trường, Khuất Văn Khang), 2 biên (Lê Văn Đô, Lê Minh Bình) hỗ trợ cho trung phong cắm Trần Danh Trung. Khi tấn công, Minh Bình và Văn Đô đẩy cao, tạo thành sơ đồ 4-3-3.
Trước giải đấu, Duy Cương chia sẻ HLV Gong muốn học trò phối hợp ngắn nhiều hơn, đồng thời mở đội hình với cự ly rộng theo chiều ngang sân. Sơ đồ 4-1-4-1 với hai cánh di chuyển rất rộng cho thấy ý đồ kéo giãn hàng thủ U23 Thái Lan. Cách vận hành này đối lập với sơ đồ 3 trung vệ mà HLV Park Hang-seo áp dụng, vốn chú trọng sự an toàn ở tuyến giữa.
Tuy nhiên, thay đổi lớn nhất HLV Gong Oh-kyun mang đến là cách tiếp cận trận đấu. Ở chung kết SEA Games 31, U23 Việt Nam dù có 3 cầu thủ quá tuổi trong đội hình, vẫn chọn lối đá thận trọng với tiêu chí không thủng lưới trước khi ghi bàn. Nếu đội bóng của Park Hang-seo chủ yếu gây áp lực ở khu giữa sân, HLV Gong Oh-kyun yêu cầu học trò đẩy cao đội hình, gây áp lực lên trung vệ lẫn hậu vệ cánh, cắt nguồn lên bóng từ sân nhà của U23 Thái Lan.
Bàn thắng ở giây 17, nhanh thứ ba lịch sử giải U23 châu Á của Phan Tuấn Tài là thành quả của lối tiếp cận này. Trước khi đoạt bóng, U23 Việt Nam chơi pressing tầm cao cực tốt. Thời điểm trung vệ U23 Thái Lan cầm bóng, cả 3 cầu thủ có thể nhận bóng đều bị U23 Việt Nam áp sát ở thế 1 kèm 1. Đội bóng của HLV Gong Oh-kyun tràn lên gây áp sát đồng loạt với 6 cầu thủ, nhiều áp đảo so với 4 cầu thủ còn ở phần sân nhà của U23 Thái Lan. Hệ quả là Tấn Tài cướp bóng thành công.
 |
| 6 cầu thủ U.23 Việt Nam đồng loạt tràn lên áp sát hàng thủ U.23 Thái Lan, với 3 cầu thủ lao vào ở thế 1 kèm 1. Tuấn Tài sau đó đoạt được bóng nhờ đối thủ chuyền hỏng. |
Khi Tấn Tài đoạt bóng và bứt tốc, cả Văn Trường và Minh Bình đều di chuyển khôn ngoan vào vùng đệm trước vòng cấm U23 Thái Lan - khu vực mà về lý thuyết luôn giúp các đội tạo ra nhiều cơ hội ăn bàn nhất. Nhờ 3 cầu thủ tấn công chiếm lĩnh vị trí tốt, U23 Việt Nam ghìm hàng phòng ngự đối thủ ở sân nhà, tạo khoảng trống cho Tuấn Tài rảnh chân dứt điểm thành bàn.
Cách chuyển đổi trạng thái từ không bóng sang có bóng của U23 Việt Nam thực sự ấn tượng, dù đây mới là lần đầu, những cầu thủ như Danh Trung, Minh Bình, Văn Trường, Văn Khang cùng sát cánh ở giải châu lục.
Một dấu ấn khác của U23 Việt Nam là khả năng mở rộng đội hình - tiêu chí hàng đầu khi chấp nhận chơi với sơ đồ 4 hậu vệ, vốn mỏng nhân sự ở tuyến giữa hơn. Ở bàn thắng thứ hai, Minh Bình đã di chuyển rộng ra biên, tạo không gian để Tuấn Tài chiếm lĩnh khoảng trống ở hành lang trong, nơi hàng thủ U23 Thái Lan bối rối giữa lựa chọn băng lên áp sát hay lùi về phòng ngự.
Cách Tuấn Tài chiếm được vị trí tốt ấn tượng không kém tình huống kiến tạo để Nguyễn Văn Tùng dứt điểm một chạm thành bàn. Bài tấn công chuyển cánh theo chiều ngang theo cách này có thể là miếng đánh tủ của đội ở những trận tới, khi HLV Gong Oh-kyun thiếu những cầu thủ đá trung lộ giỏi, nhưng lại thừa những chân chạy biên chất lượng.
Trong bóng đá, có 3 chiến thuật cơ bản là chiến thuật tập thể, chiến thuật nhóm và chiến thuật cá nhân. Trao đổi với Zing, HLV Gong Oh-kyun thừa nhận thời gian chuẩn bị trước giải quá ít ỏi khiến ông khó xây dựng một lứa cầu thủ ăn ý, đồng đều. Nên nhớ, đội hình U23 Việt Nam tối qua là tập hợp của những cái tên vừa dự SEA Games 31, cùng những cầu thủ dự phòng tập luyện cùng ông Gong tại Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ.
Ghép hai lứa cầu thủ khác biệt về triết lý để tạo ra tập thể ăn ý chỉ trong 1 tuần là nhiệm vụ bất khả thi. Khi chưa xây dựng được chiến thuật tập thể nhất quán từ thủ môn đến tiền đạo, HLV Gong Oh-kyun tập trung vào chiến thuật nhóm và cá nhân.
Các cầu thủ tấn công được ưu tiên tập các bài phối hợp quãng ngắn để tạo đột biến trong không gian hẹp, chủ động đẩy cao pressing giành bóng để tránh những rủi ro khi đối thủ tạo áp lực. Với những cầu thủ non kinh nghiệm và đội hình chắp vá, việc lùi sâu phòng ngự như SEA Games là lựa chọn nguy hiểm. HLV Gong đã lựa chọn cách dù chưa chắc là tối ưu, nhưng phù hợp với con người trong tay.
 |
| Văn Trường (14) và Minh Bình (11) chiếm lĩnh không gian tốt, giúp U.23 Việt Nam có nhiều lựa chọn phối hợp tấn công ở bàn mở tỷ số. |
Hạn chế
U23 Việt Nam đã bộc lộ cả điểm mạnh và điểm yếu với lối chơi pressing tầm cao với cường độ dày mà HLV Gong Oh-kyun áp dụng.
Sau khoảng 55-60 phút, các cầu thủ bắt đầu xuống thể lực. Việc phải di chuyển liên tục ở phần sân đối thủ để áp sát, rồi lùi về hỗ trợ phòng ngự khi mất bóng khiến Danh Trung, Văn Khang bị bào mòn. Nếu lối chơi chú trọng phòng ngự và pressing ở giữa sân của HLV Park Hang-seo thường giúp cầu thủ phân phối thể lực đều đặn cả trận, lựa chọn của HLV Gong đòi hỏi cầu thủ phải khỏe và bền bỉ hơn nhiều.
Sự xuống sức của U23 Việt Nam trong khoảng 15 phút cuối còn đến từ đẳng cấp của U23 Thái Lan. Với những mũi tấn công khéo léo ở cả khâu chọn vị trí đến xử lý bóng như Ekanit Panya, Suphanat Muenta, Benjamin Davies, U23 Thái Lan duy trì được cường độ tấn công nhuần nhuyễn đến những phút cuối cùng, trong khi U23 Việt Nam chỉ có 1 pha phản công có nét dù nhiều lần giành lại được bóng.
 |
| U23 Việt Nam cần cải thiện hơn ở tính tổ chức và khả năng chịu đựng áp lực. Ảnh: AFC. |
Khi không giữ được lối chơi áp sát quyết liệt và để đối thủ thoải mái triển khai bóng, hàng thủ U23 Việt Nam phải hứng chịu áp lực cực lớn. Hai bàn thắng của U23 Thái Lan trong khoảng thời gian cuối mỗi hiệp đều cho thấy điều này. Davies thoải mái dứt điểm khi không bị ai ngăn chặn ở bàn đầu tiên, hay hậu vệ U23 Việt Nam không còn đủ sức theo kèm cầu thủ biên của U23 Thái Lan, để bóng được tạt vào thoải mái ở Suphanat ở bàn thứ hai.
Do U23 Việt Nam tổ chức đội hình chưa liền mạch, nên nếu đối thủ luân chuyển quả bóng vượt qua tuyến pressing đầu tiên, cầu môn của Quan Văn Chuẩn sẽ gặp nguy hiểm bởi quân số phòng ngự dưới thời HLV Gong không đông đảo như thời ông Park.
Ở trận tới, sự trở lại của mẫu tiền vệ bao quát tốt như Lý Công Hoàng Anh có thể giúp U23 Việt Nam bớt nỗi lo này.
