|
|
Đi bộ chân đất tạo điều kiện cho ấu trùng giun chui vào cơ thể qua da. |
Những nguyên nhân gây nhiễm giun sán ở người chủ yếu là điều kiện khí hậu nhiệt đới, ẩm ở nước ta đặc thù thuận lợi cho sự sinh sôi và phát triển của các loại giun.
Ăn thực phẩm ở những hàng quán lề đường, không rõ xuất xứ, không đảm bảo được vệ sinh an toàn thực phẩm. Thói quen sinh hoạt kém vệ sinh như cắn móng tay, mút tay, không rửa tay trước lúc ăn và sau lúc đi vệ sinh.
Đi bộ chân đất tạo điều kiện cho ấu trùng giun chui vào cơ thể qua da. Dùng phân chưa được xử lý để tưới bón cây trồng.
Giun sán ký sinh trong cơ thể lâu ngày gây bệnh nguy hiểm gì?
Khi cơ thể nhiễm, người bệnh thường có biểu hiện mắc giun sán là sụt cân, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, thiếu máu, còi xương, giảm sức đề kháng. Hậu quả càng nặng nề hơn ở những người cần nhiều chất dinh dưỡng như trẻ em, phụ nữ có thai.
Tùy vào từng vị trí ký sinh, giun sán có thể gây các hậu quả như
- Giun sán ký sinh trong gan và mật: Tạo ổ viêm hoặc áp xe gan, gây đau hạ sườn phải, sốt kéo dài, vàng da. Nhiễm kéo dài làm xơ gan, tắc mật, sỏi mật, suy giảm chức năng gan, ung thư gan.
- Giun sán ký sinh trong phổi: Gây ho kéo dài, đau ngực, khó thở, đôi khi có đờm lẫn máu. Có thể hình thành ổ tổn thương hoặc tràn dịch màng phổi, dễ nhầm với lao phổi.
- Giun sán ký sinh ở thần kinh: Gây đau đầu, co giật, chóng mặt, buồn nôn, có thể để lại di chứng lâu dài.
- Giun sán ký sinh ở mắt: Gây viêm, sưng đau, nhìn mờ hoặc mất thị lực vĩnh viễn nếu ấu trùng nằm trong nhãn cầu.
- Giun sán ký sinh dưới da hoặc trong cơ: Xuất hiện cục nhỏ di động, ngứa hoặc đau, khiến người bệnh lo lắng kéo dài. Các biểu hiện dị ứng toàn thân, mày đay, ngứa kéo dài tái đi tái lại.
Một số loại giun sán trong điều kiện bình thường chỉ gây triệu chứng nhẹ hoặc thoáng qua. Tuy nhiên, khi cơ thể bị suy giảm miễn dịch như mắc ung thư, dùng corticoid kéo dài, hoặc sau ghép tạng thì giun sán có thể bùng phát mạnh và gây tổn thương nặng nề. Ví dụ, giun lươn (Strongyloides) gây bệnh giun lươn lan tràn ở người suy giảm miễn dịch, tổn thương nhiều cơ quan, có thể đe dọa tính mạng.
Biểu hiện mắc giun sán cần đi khám
Hãy đi khám hoặc xét nghiệm khi có một hoặc nhiều biểu hiện sau, đặc biệt nếu các biểu hiện kéo dài, không rõ nguyên nhân
- Đau bụng âm ỉ, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa.
- Đau tức vùng gan.
- Ho lâu ngày, có đờm, khò khè, hoặc khó thở.
- Mẩn ngứa, nổi mề đay tái đi tái lại.
- Mờ mắt, đau nhức hốc mắt, giảm thị lực.
- Đau đầu, chóng mặt, co giật, mệt mỏi bất thường.
- Xuất hiện cục lạ dưới da, di động hoặc ngứa.
Nếu có các triệu chứng trên và có nguy cơ phơi nhiễm (ăn rau sống, thịt/cá sống hoặc nấu chưa chín, thường xuyên tiếp xúc đất hoặc động vật…), hãy đi khám, sàng lọc sớm để phát hiện và điều trị kịp thời.
 |
| Nếu cơ thể mẩn ngứa, nổi mề đay tái đi tái lại cần đi khám giun sán sớm. |
Để phòng ngừa nhiễm giun sán, người dân cần vệ sinh ăn uống, uống nước đun sôi, không ăn thịt, cá sống/nấu chưa chính. Rửa kỹ rau sống trước khi ăn (rửa dưới vòi nước chảy nhẹ ít nhất 3 lần).
Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi ngoài và sau khi tiếp xúc với đất, vật nuôi. Giữ vệ sinh môi trường, xử lý phân và rác đúng cách và Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh ký sinh trùng.
Địa chỉ khám và xét nghiệm giun sán
Người bệnh có thể tham khảo xét nghiệm giun sán tại các bệnh viện sau
- Bệnh viện Bạch Mai
- Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương
- Bệnh viện Đặng Văn Ngữ - Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương
- Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
- Bệnh viện Chợ Rẫy
- Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM
- Các bệnh viện Đa khoa và Trung tâm y tế lớn khác trên cả nước
Trong cuốn sách Sống khỏe mạnh không phụ thuộc vào thuốc, giáo sư Ryoko Chiba cho rằng nguyên tắc cơ bản khi sử dụng thuốc trong cuộc sống thường ngày chính là “ngắn và cụ thể”. Khi nào bị bệnh thì uống thuốc. Hết bệnh thì nhanh chóng ngừng thuốc. Tuy nhiên, nếu chỉ thay đổi mỗi cách sử dụng thuốc thì chúng ta không thể khỏe mạnh lên. Để thật sự khỏe mạnh, mỗi chúng ta cũng cần thay đổi cả thói quen sống và cách suy nghĩ của mình.
