Khi Christophe Fouquet phỏng vấn xin việc tại ASML vào năm 2007, ông đã đưa ra một yêu cầu khác thường. Cụ thể, ông yêu cầu được bổ nhiệm vào vị trí thấp hơn một bậc so với đề nghị của công ty Hà Lan.
Fouquet muốn nghiên cứu sâu về các chi tiết kỹ thuật của những cỗ máy sản xuất chip mới nhất mà ASML bán cho các gã khổng lồ công nghệ như Intel và Samsung.
"Ngay cả ngày nay khi gặp gỡ khách hàng của mình, chúng tôi nói về những điều rất cụ thể và cần phải hiểu họ đang làm gì. Bạn cần có khả năng giải thích những gì đang làm để giải quyết vấn đề của họ. Đó là lý do tại sao tôi muốn có một chút thời gian để học hỏi", CEO ASML từ năm 2024 chia sẻ.
Công ty duy nhất có thể sản xuất những con chip tiên tiến
ASML có trụ sở ở Veldhoven, Hà Lan và là công ty dẫn đầu trong lĩnh vực quang khắc - dùng các tia sáng với độ chính xác cao để in thiết kế chip lên các tấm bán dẫn silicon, một công đoạn quan trọng trong quá trình sản xuất chip.
Họ đóng vai trò tối quan trọng trong chuỗi cung ứng và là nhà cung cấp thiết bị cho các nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới như Samsung, Intel và đặc biệt là TSMC.
 |
| Quá trình lắp ráp một máy EUV. Ảnh: ASML. |
Nếu như một chiếc máy chiếu có thể phóng to hình ảnh, thì một chiếc máy của ASML có thể thu nhỏ bản vẽ thiết kế chip và in lên những tấm bán dẫn với kích thước nhỏ hơn 10.000 lần sợi tóc.
Công ty có thể làm được điều này là bởi vì họ đã đi đầu trong việc nghiên cứu áp dụng công nghệ siêu tia cực tím (EUV), vốn có bước sóng cực ngắn và do đó có thể tạo ra nhiều bóng bán dẫn hơn trên cùng một diện tích chip.
Nhờ có chiếc máy này của ASML, việc tạo ra những con chip mạnh hơn ở quy mô công nghiệp bắt đầu trở nên khả thi.
Thậm chí, có thể nói phần lớn sự bùng nổ của AI đều được xây dựng trên nền tảng của công ty Hà Lan này. Theo Bloomberg, thị phần của ASML ở phân khúc cao cấp nhất của thị trường này là 100%, cao hơn cả Nvidia đối với chip AI hay OpenAI đối với chatbot.
"Những chiếc máy do ASML sản xuất, mỗi chiếc đều nằm trong số các thiết bị phức tạp nhất từng được chế tạo trong lịch sử. Nếu không có họ, không thể sản xuất được những chất bán dẫn tiên tiến nhất”, Chris Miller, trợ lý giáo sư tại Trường Fletcher thuộc Đại học Tufts cho biết.
Sự thành công của ASML bắt nguồn từ một canh bạc công nghệ mạo hiểm cách đây khoảng 30 năm. Vào những năm 1990, các công ty Nhật Bản đã rút lui khỏi nỗ lực tạo ra EUV vì chi phí và rủi ro quá cao.
 |
| Máy in thạch bản EUV của ASML được xem là 'đũa thần' trong ngành công nghiệp sản xuất chip bán dẫn. Ảnh: TNW. |
Trong khi đó, ASML vẫn kiên trì, với sự hỗ trợ tài chính từ các nhà sản xuất chip hàng đầu như Intel, TSMC và Samsung.
Thành quả sau đó đã đến khi công ty này tạo ra công nghệ EUV, với bước sóng chỉ 13,5 nm, nhỏ hơn nhiều so với 193 nm của thế hệ trước bằng cách bắn laser vào các giọt thiếc nóng chảy để tạo ra plasma. Thành công này đã đẩy thị phần quang khắc của ASML từ dưới 40% lên 90%.
Tham vọng tiếp theo
Nếu sự bùng nổ của AI còn tiếp diễn, các nhà phân tích lạc quan dự báo doanh thu của ASML có thể tăng khoảng 35% từ năm nay đến 2027, vượt 50 tỷ USD và vốn hóa đạt 430 tỷ USD, trở thành công ty giá trị nhất châu Âu.
"Chúng tôi biết mình phải làm gì cho khách hàng trong 10-15 năm tới. Quang khắc tốt hơn đồng nghĩa với độ phân giải, độ chính xác và năng suất tốt hơn. Và về cơ bản, chúng tôi sẽ làm việc trên 3 trục đó trong nhiều nữa", Fouquet nói.
Để thực hiện tham vọng đó, ASML sẽ cần chuyển đổi công nghệ từ EUV sang Quang khắc EUV khẩu độ số cao (High NA EUV).
Hiện tại, ASML là công ty duy nhất có thể sản xuất máy EUV, giúp khách hàng chuyển từ chip tiến trình 7 nm xuống 3 nm, đang được sử dụng bởi Nvidia và Apple.
Máy High NA EUV được kỳ vọng có thể đẩy các hình học mạch xuống dưới 2 nm. Trên mỗi con chip, kích thước mạch nhỏ hơn sẽ mang lại hiệu suất tốt hơn, nhiệt lượng thấp hơn và tiêu thụ điện năng ít hơn.
Intel và các khách hàng khác đang thử nghiệm máy mới này, giúp chip có khả năng chạy các ứng dụng AI tiên tiến hơn.
 |
| Máy in thạch bản mới nhất của ASML có tên gọi High NA EUV, được kỳ vọng có thể đẩy tiến trình của chip xuống dưới 2 nm. Ảnh: ASML. |
ASML đặt mục tiêu sản xuất khối lượng lớn máy High NA vào năm 2027 và 2028. Thậm chí, trong kế hoạch 10 năm, công ty Hà Lan đặt kỳ vọng sẽ giới thiệu công nghệ tiên tiến hơn nữa mang tên Hyper NA.
Nắm trong tay công nghệ độc quyền tạo ra những con chip dùng trong thiết bị AI và vũ khí tối tân, dễ hiểu vì sao ASML đang được coi là cơ sở hạ tầng quan trọng đối với an ninh quốc gia của Mỹ và sự thèm muốn của giới công nghệ Trung Quốc.
Đây cũng là một thách thức lớn cho Fouquet. DUV - loại máy duy nhất mà ASML được bán cho Trung Quốc đang tụt hậu 8 thế hệ so với máy High NA mới nhất. Điều này có nguy cơ khiến chính quyền Trung Quốc thất vọng và thúc đẩy tự xây dựng giải pháp thay thế.
"Trung Quốc sẽ không chấp nhận bị cắt đứt khỏi công nghệ. Đây chỉ là tình hình tạm thời", CEO ASML nhận định.
Tuy nhiên, với sự kết hợp giữa công nghệ độc nhất vô nhị, chuỗi cung ứng gắn kết và khách hàng trung thành, ASML được coi là công ty có vị thế độc quyền an toàn nhất trong ngành bán dẫn.
Bloomberg cho rằng các đối thủ như SMEE của Trung Quốc vẫn lạc hậu ít nhất từ 10-15 năm. Rào cản thực sự duy nhất của ASML giờ đây sẽ chỉ là giới hạn công nghệ, khả năng chế tạo máy móc và bài toán tiết kiệm cho khâu sản xuất hàng loạt.
Những câu hỏi chúng ta phải đối mặt trong thế giới AI
Chúng ta có rất nhiều câu hỏi về thế giới AI, mà đó đều là những nghi hoặc không dễ có ngay đáp án.
Cuốn sách Thời đại AI - Và tương lai loài người chúng ta trình bày cách AI làm thay đổi mối quan hệ của chúng ta với tri thức, chính trị và xã hội. Mục tiêu tối thượng của cuốn sách này là giải thích về AI và cung cấp cho độc giả những câu hỏi mà chúng ta sẽ phải đối mặt trong những năm tới lẫn bộ công cụ để bắt đầu trả lời chúng.
