Johan Cruyff trong trận Hà Lan thắng Argentina 4-0 tại World Cup 1974 tại Đức.

Không ai có thể tin được Cruyff lại xin rút lui khỏi World Cup 1978, giải đấu mà ông hoàn toàn có thể trở thành nhà vô địch thế giới, với tập thể Hà Lan hùng mạnh (khi đó cũng đang là Á quân Thế giới). Ngay khi công bố danh sách tham dự giải, Cruyff đã xin rút lui với ý đả kích, chống lại chế độ độc tài chính trị, nhằm phản đối những trại tập trung tù nhân nằm rải rác khắp Argentina, với những số phận đang bị tra tấn, hành hạ dã man dưới chế độ Videla. Lúc ấy, quyết định của Cruyff đã gây ra những phản ứng trái chiều. […]

World Cup 1978 bắt đầu với Hà Lan bằng chiến thắng 3-0 khá dễ dàng trước Iran. Nhưng vấn đề bắt đầu nảy sinh khi họ để Peru cầm hòa 0-0 và sau đó là thất bại 2-3 trước Scotland. Đó là trận thua suýt nữa khiến Hà Lan bị loại ngay từ vòng đấu bảng (chỉ hơn chính Scotland hiệu số bàn thắng bại).

Khi đó, Gemmill, người ghi 2 bàn vào lưới Hà Lan đã nói rằng, Hà Lan không hề yếu hơn khi Cruyff vắng mặt, thậm chí nếu có ngôi sao này, Hà Lan có thể thua đậm hơn vì cả đội bóng phải phụ thuộc vào 1 người. Ông còn nói hài hước: “Nếu có Cruyff, Hà Lan khi đó đã thua chúng tôi 2-7 chứ không phải 2-3”. Đó chỉ là lời nói lộng trào, bởi thực tế Hà Lan đã mất đi khá nhiều sức mạnh bởi vắng mặt của Cruyff.

Việc Hà Lan tiến tới trận chung kết sau những trận đấu kinh điển ở vòng bảng thứ 2 (gặp Đức, Italy, Áo) là bằng chứng cho hình ảnh của một ứng cử viên vô địch. Và sự thật sau hơn 30 năm được vén bức màn bí mật khi chính Johan Cruyff đã không thể giữ mãi những câu chuyện đáng sợ trước khi World Cup 1978 diễn ra.

Cuối năm 2008, Cruyff thừa nhận rằng, việc ông từ chối tham dự ngày hội bóng đá khi đó là do một sức ép bạo lực giáng xuống gia đình mình. Đó là một đêm đông cuối năm 1977. Một nhóm tội phạm có vũ khí đã đột nhập vào nhà ông ở Barcelona (khi đang chơi bóng cho CLB này). Mục đích của cuộc tấn công này rất rõ ràng, khi những khẩu súng được dí vào đầu Cruyff, vợ ông và những đứa trẻ, với thông điệp buộc ông phải vắng mặt ở World Cup 1978.

Sự việc bắt đầu vỡ lở vào năm 2009, khi Cruyff có cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh Catalunya. Trong 45 phút của chương trình, Cruyff có nói một câu rằng: “Bạn nên biết rằng, tôi đã gặp nhiều vấn đề trong giai đoạn cuối của sự nghiệp. Tôi không biết nói với các bạn thế nào, khi có ai đó đặt khẩu súng trường lên đầu tôi, trói tôi và vợ tôi ở góc nhà, còn những đứa trẻ ngồi ở phía trước. Nó diễn ra ngay trong căn hộ của tôi ở Barcelona”.

Không có chuyện đáng tiếc nào xảy ra, nhưng đêm hôm đó đã làm thay đổi cuộc sống, vinh quang và cả sự nghiệp của Cruyff. Và sau đó, tháng 12/1977, ba đứa con nhỏ của Cruyff từng bị bắt cóc (trong đó có cả Jordi Cruyff, một cầu thủ ngôi sao sau này từng khoác áo cả Barcelona lẫn Manchester Utd). Và đó cũng là nguyên nhân khiến Cruyff giã từ luôn đội tuyển Hà Lan, chia tay CLB Barcelona năm 1978, và đẩy sự nghiệp của mình lang bạt sang Mỹ trong 3 năm tiếp theo (1978 đến 1981 để khoác áo 2 CLB Los Angeles Aztecs và Washington Diplomats).

Cruyff còn chia sẻ: “Những đứa trẻ đi học với cảnh sát. Họ ngủ cả ở trong nhà tôi hàng đêm kéo dài trong 4 tháng liền. Tôi chơi bóng với những vệ sĩ ngay trong nhà mình. Những hình ảnh này làm thay đổi cuộc đời tôi. Tôi từ giã bóng đá đỉnh cao, chia tay đội tuyển quốc gia”.

Khi những tranh luận lên đến đỉnh điểm, vợ của Cruyff còn lên tiếng chỉ trích các CĐV Hà Lan, chống lại những sự đe dọa tiếp tục nhăm nhe nhắm vào gia đình ông. Sau khi Cruyff tuyên bố lí do vắng mặt ở World Cup năm đó, có một cuốn sách cũng đưa ra chi tiết những câu chuyện về Cruyff năm 1977.

Cuốn sách đó của một người từng thi đấu ở Barca cùng Cruyff là Carles Rexach. Nội dung về Cruyff trong cuốn sách thuật lại những áp lực mà gia đình của Cruyff phải chịu và khẳng định, việc Cruyff rút lui khỏi giải năm 1978 là để đảm bảo an toàn và tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến gia đình mình.

Đã nhiều năm kể từ khi Cruyff đưa ra nguyên nhân về việc tẩy chay World Cup 1978, nhiều nhà báo châu Âu vẫn đang đi tìm kiếm sự thật. Các nhóm phóng viên ở Hà Lan, xứ Catalunya cũng lao vào cuộc điều tra tiếp xúc với các cơ quan an ninh để tìm hiểu những tư liệu về cuộc tấn công, bắt cóc gia đình Cruyff năm 1977.

Hiện vẫn chưa có kết quả băng nhóm đột nhập gia đình Cruyff cuối năm 1977 là ai, thuộc phe cánh nào. Nhưng nhiều khả năng đó là những áp lực từ phía những kẻ muốn triệt hạ sức mạnh của đội tuyển Hà Lan tại World Cup 1978, mở đường cho Argentina tiến đến chức vô địch thế giới năm đó.

Đây là giả thiết có lý khi mà World Cup 1978 đã xảy ra rất nhiều tai tiếng về những quyền lực đen đã áp đặt và điều khiển kết quả giải đấu nhằm giúp Argentina lên ngôi vô địch. Thậm chí, đó có thể là những áp lực chính trị từ chế độ độc tài Videla.