Khi Guardiola nhận nhiệm vụ huấn luyện FC Barcelona, ông đã triệt tiêu những ảnh hưởng tiêu cực, khuyến khích các cầu thủ vốn trưởng thành từ các đội trẻ trong hệ thống đào tạo bước lên và đảm nhận những trách nhiệm lớn nhất.
Những cầu thủ này đã trở thành những người giữ trọng trách gánh vác các giá trị của tổ chức: Puyol, Xavi, Iniesta và Valdés. Messi - người trước đó có nguy cơ bị nhóm cầu thủ người Brazil đưa vào con đường lầm lạc và sẽ là ngôi sao trong đội hình mới được xây dựng này - xứng đáng đứng chung hàng ngũ.
Cựu vận động viên nhảy cao tham gia Thế vận hội, nhà báo và nhà phân tích hàng đầu của hệ thống đào tạo trẻ Barcelona là Martí Perarnau đã mô tả cách thức phát triển những người kiến tạo văn hóa - các thủ lĩnh về mặt kỹ thuật và xã hội - bên trong các bức tường của lò La Masia.
Trong cuốn sách hấp dẫn với nhan đề The Path of Champions, Perarnau mô tả những thay đổi mà Cruyff đòi hỏi đối với học viện có nghĩa rằng, La Masia bắt đầu thường xuyên cho ra lò các cầu thủ mà ông muốn, cũng như cung cấp một nền tảng giáo dục đúng đắn cho các cậu bé.
Guardiola nói: “Cầu thủ trưởng thành từ La Masia có điều gì đó khác với phần còn lại, đó là một điểm cộng, một lợi thế chỉ có được từ việc thi đấu trong màu áo Barcelona từ khi còn là một đứa trẻ”.
Khi nói như vậy, Pep không chỉ đề cập đơn thuần đến khả năng chơi bóng, mà còn về các giá trị con người nữa. Các cầu thủ được dạy cách cư xử khiêm nhường và lễ độ. Về lý thuyết, sự khiêm nhường không chỉ đem lại cảm giác dễ chịu. Hơn thế, nếu khiêm tốn thì bạn có khả năng học hỏi, và khả năng học hỏi kéo theo khả năng tiến bộ, cải thiện bản thân.
Sự tự tin mà Guardiola có được trong nhóm thủ lĩnh phòng thay đồ (được chính ông rèn luyện!) có một nền tảng vững chắc.
 |
| Học viện La Masia và những ngôi sao trưởng thành từ học viện. Ảnh: goal. |
[…]
Như chúng ta đã thấy, phần lớn những thứ độc đáo về văn hóa của câu lạc bộ bóng đá Barcelona bắt nguồn từ lò đào tạo La Masia. Người ta có thể tìm thấy các nguyên tắc của mô hình bản sắc trong cách họ xác định các phẩm chất lãnh đạo.
Với việc sở hữu một nhóm những người kiến tạo văn hóa nắm quyền lực trong phòng thay đồ dưới quyền Guardiola, câu lạc bộ có thể tự tin rằng khi quan sát những hành vi thiếu thiện chí hoặc bất thường, họ đặt câu hỏi rằng: “Cầu thủ trưởng thành từ lò La Masia sẽ làm gì?”
Là người kiến tạo văn hóa trên cả hai cương vị huấn luyện viên và cầu thủ, khi phát biểu khai mạc tại Mini Estadi, Guardiola đã tóm lược những nguyên tắc dành cho các cầu thủ trong đội B như sau: “Tôi thích giành chiến thắng. Tôi thích công tác huấn luyện, nhưng trên hết thảy, tôi dạy cho các cầu thủ cách thi đấu với các giá trị phổ quát: những giá trị dựa trên sự tôn trọng và giáo dục. Được cháy hết mình trong khi thi đấu với nhân phẩm đã là một chiến thắng, bất kể tỷ số chung cuộc có ra sao”.
Manuel Estiarte nhận xét: “Sự gắn bó về mặt cảm xúc như vậy đem lại một sức mạnh độc đáo. “Họ dành sự cống hiến đặc biệt cho câu lạc bộ và cho những cầu thủ khác. Họ đặt ra tiêu chuẩn về tính chuyên nghiệp và thái độ nghiêm túc. Đừng đánh giá thấp sức mạnh của thứ động lực giúp họ tiến bước”.
[…]
Bằng cách xây dựng một nền tảng từ nhóm các cầu thủ được đào tạo tại lò của câu lạc bộ, Guardiola đã giám sát quá trình chuyển đổi của việc ra quyết định, từ mô hình hậu quả sang mô hình bản sắc.
Khi làm điều này, ông đưa ra một dấu hiệu rõ ràng về dự định, vạch ra hướng phát triển trong nhiều năm tiếp theo. Ông cũng đạt được thứ mà người ta đã lâu không nhìn thấy ở Barcelona: câu lạc bộ nằm trong tay những người am hiểu và thực sự quan tâm đến nó.
Điều đó cũng có nghĩa là, Guardiola đã nâng các cầu thủ xuất thân từ lò La Masia và bản thân hệ thống học viện lên tầm cao mới: một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm.
Giờ đã đến lúc họ đền đáp sự tín nhiệm và niềm tin của ông thông qua những màn trình diễn, tập luyện chăm chỉ và sự cam kết của mình. Pedro được chuyển lên đội một cùng với Sergio Busquets - một cầu thủ khác đã cho thấy sự thông minh, tập trung và hiểu biết cơ bản về vai trò của anh ta ở đội trẻ.
Đối với Guardiola, việc anh ta không sở hữu kiểu tóc hay hình xăm lố bịch là điều tuyệt vời. Hậu vệ kiêm tiền vệ người Argentina là Javier Mascherano nhận xét: “Trông họ giống như trở về tuổi thơ. Không hình xăm, không bông tai, chẳng có thứ nào như thế, như thể họ đến từ thời đại khác vậy. Họ yêu bóng đá, yêu những gì chúng tôi đang làm, thế đó. Họ thà tránh tất cả những thứ đi kèm với bóng đá để tập trung chơi bóng”.
Guardiola tin rằng Busquets sẽ chứng tỏ được phẩm chất, tiếp quản chiếc băng đội trưởng từ Xavi và Puyol. Xavi nói: “Đó không chỉ là sự chuyển giao thế hệ, mà còn là sự truyền đạt lại triết lý bóng đá. Họ đại diện cho ADN của câu lạc bộ Barcelona. Họ gánh vác trọng trách đối với câu lạc bộ”.
Cần phải nuôi dưỡng những người kiến tạo văn hóa. Là một huấn luyện viên, công việc của bạn là cung cấp môi trường cho việc nuôi dưỡng ấy. Sẽ tốn nhiều thời gian nhất để xây dựng yếu tố văn hóa này, nhưng nó đem lại sự ảnh hưởng lâu dài và mạnh mẽ nhất.
Khi chúng ta đánh giá di sản mà Guardiola để lại, sau khi ông rời khỏi câu lạc bộ đã lâu, thì rõ ràng là những người kiến tạo văn hóa do ông tạo ra vẫn tuân thủ những nguyên tắc mà ông và lò La Masia đã chỉ dạy.
Trước trận chung kết Champions League năm 2015, ba năm sau khi Guardiola rời khỏi câu lạc bộ, Andrés Iniesta gặp nhiều khó khăn trong tập luyện. Xavi nói: “Andrés luôn bị những cơn đau nhẹ và nỗi bực dọc dai dẳng giày vò. Nếu anh ấy không phù hợp để bắt đầu trận chung kết, thì tôi sẽ ra sân, vì đó là trận cuối cùng của tôi. Thay vào đó, tôi nói với huấn luyện viên rằng, “Andrés không cần phải tập luyện; anh ấy phải chơi trận chung kết, thế thôi”.
Sự khiêm tốn, năng lực lãnh đạo và đạo đức của đội bóng là những yếu tố của nền văn hóa tận tâm và cam kết, được xây dựng bởi những người kiến tạo văn hóa do Guardiola tạo nên.
