Một khối khí lạnh khổng lồ từ Bắc Cực di chuyển về phía Nam gây ra tình trạng giá rét cực đoan, bão tuyết và gió giật mạnh tại Bắc Mỹ.
Hiện tượng thời tiết cực đoan này được gọi là "bom lốc xoáy", khiến những ngày nghỉ lễ của người dân Mỹ và Canada bị bao phủ trong trận bão tuyết tồi tệ, hàng triệu người phải sống trong giá rét mà không có điện.
Cho tới nay, 28 trường hợp tử vong liên quan tới trận bão tuyết này đã được ghi nhận tại Mỹ.
 |
| Bão tuyết bao trùm phía Nam Canada và phần lớn diện tích nước Mỹ. Ảnh: AP. |
Bom lốc xoáy là gì?
Theo AP, khởi nguồn của bom lốc xoáy là không khí lạnh, khô tích tụ trên các thềm băng ở Bắc Cực.
Theo Ryan Maue, chuyên gia về bão tại Viện nghiên cứu Môi trường Khí quyển Mỹ, sự vận động của các luồng không khí tại tầng bình lưu và cao hơn khiến khí lạnh từ Bắc Cực bị đẩy xuống phía Nam, tới Canada và Mỹ.
Khi dòng khí khô, lạnh trôi xuống phía Nam vào khu vực ấm và ẩm hơn, sự tương tác giữa hai khối khí này tạo ra hình thái thời tiết cực đoan là "bom lốc xoáy", một loại bão mạnh lên rất nhanh, có áp suất khí quyển giảm đột ngột trong vòng 24 giờ.
John Moore, người phát ngôn Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ, cho biết các điều kiện môi trường tạo nên trận "bom lốc xoáy" tồn tại ở khu vực Ngũ Hồ, nằm tại biên giới Mỹ và Canada. Đây là nơi không khí khô lạnh từ Bắc Cực tiếp xúc với không khí nóng ẩm từ mặt nước.
 |
| Nhiều tuyến đường tại Mỹ ngập sâu trong tuyết. Ảnh: AP. |
Chuyện gì đang xảy ra ở Bắc Mỹ?
Các khu vực dân cư chủ yếu của Canada, trải dài từ phía Tây Canada tới Ontario, Quebec nằm trọn trong vùng ảnh hưởng của trận bão tuyết hiện nay, theo Global News.
Hàng trăm nghìn hộ gia đình rơi vào tình trạng mất điện do thời tiết cực đoan. Nhà chức trách cho biết tình trạng mất điện sẽ không sớm được khắc phục.
"Các đội kỹ thuật chưa thể ra bên ngoài do điều kiện bão tuyết. Người dân không nên mong sẽ sớm có điện", Anthony Farnell, chuyên gia cơ quan khí tượng Canada, cho biết.
Tại Mỹ, nhiệt độ đã giảm mạnh trên phần lớn đất nước. Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ, nhiệt độ có thể giảm khoảng 11 độ C chỉ trong vài giờ tại những nơi bão tuyết đi qua, theo Guardian.
Những trận gió lạnh có nhiệt độ dưới 0, đủ để khiến mọi vật đóng băng trong vòng vài phút. Tại khu vực Trung Tây, nhiệt độ trong các cơn gió rét có thể xuống tới -57 độ C. Người dân ở vùng Trung Tây và Ngũ Hồ được cảnh báo về các điều kiện bão tuyết cực đoan, gió lớn.
Toàn bộ khu vực phía đông dãy Rockey, tức 2/3 diện tích nước Mỹ, sẽ phải đối mặt tình trạng thời tiết cực đoan, ông Maue cho hay. Không khí lạnh thậm chí sẽ đi tới tận Florida.
Dù Giáng sinh là thời điểm đông đúc nhất mọi năm, hiện nay, giới chức Mỹ cảnh báo người dân không lái xe ra đường do tình trạng thời tiết cực đoan, mặt đường trơn trượt và đóng băng.
"Mặt đường xe giống như sân trượt băng, lốp xe của chúng ta sẽ không thể xử lý được", Thống đốc New York Kathy Hochul cảnh báo.
Đêm 24/12, Thống đốc bang Kentucky Andy Beshear đã đưa ra cảnh báo với toàn bộ cư dân "Hãy ở nhà, giữ an toàn, giữ mạng sống" sau khi bang này ghi nhận ba trường hợp thiệt mạng do bão tuyết gây ra.
Hàng nghìn chuyến bay tại Mỹ đã bị hủy từ hôm 23/12, gần 10.000 chuyến bay bị hoãn. Toàn bộ sân bay ở các thành phố lớn như New York, Seattle, Chicago, bị ảnh hưởng.
Tương tự, các chuyến bay từ Ontario, Quebec và British Columbia của Canada cũng bị hủy hoặc hoãn do điều kiện thời tiết cực đoan.
 |
| Sương mù dày đặc tại Sioux Falls, South Dakota. Ảnh: New York Times. |
Bão tuyết không kéo dài
Các chuyên gia cho biết dù bom lốc xoáy gây ra "cơn sốc thời tiết", những điều kiện thời tiết cực đoan nhất sẽ không tồn tại quá lâu. Sau khi giảm mạnh đột ngột, nhiệt độ sẽ duy trì ở mức thấp trong khoảng một tuần.
"Mọi thứ sẽ nhanh chóng trở lạnh bình thường", Judah Cohen, Viện nghiên cứu Môi trường Khí quyển Mỹ, nói.
Anthony Farnell, chuyên gia Cơ quan Khí tượng Canada, cho hay khi trận bão tuyết tan, nước này sẽ trải qua nửa đầu tháng 1 với nhiệt độ cao hơn trung bình các năm.
Theo chuyên gia khí tượng Bob Oravec, trận bão tuyết hiện hoành hành tại Bắc Mỹ là một cơn bão mạnh nhưng không hiếm xảy ra trong mùa đông.
Không khí lạnh tích tụ vào mùa đông là điều khá bình thường. Dù vậy, sự dịch chuyển của dòng khí lạnh tuần qua khiến không khí lạnh trôi xa hơn về phía đông nam. Điều này khiến trận bão tuyết trở nên khắc nghiệt hơn, bao phủ diện tích rộng hơn thông thường.
Theo ông Maue, trận bão tuyết đang hoành hành sẽ không tạo ra những kỷ lục nhiệt độ như những trận bão tuyết năm 1983 hay 2014.
"Tuy vậy, với những người đang trải qua trận bão tuyết, đây vẫn sẽ là một trong 10 sự kiện thời tiết cực đoan nhất cuộc đời họ", ông Maue nói.
Học kỹ năng sống từ những cuốn cẩm nang sinh tồn
Sách “Cẩm nang sinh tồn”, “100 kỹ năng sinh tồn”, “Sống sót” là câu chuyện của những phượt thủ, nhà thám hiểm về cách thoát hiểm và sinh tồn.
