Trong nhiều tháng qua, bác sĩ Anthony S. Fauci giữ vai trò chủ chốt trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 tại Mỹ. Ông là người tóm tắt diễn biến dịch, đánh giá rủi ro và đưa ra những cảnh báo ngày càng thẳng thắn.
Tuy nhiên, gần đây ông Fauci đã bị chính quyền Tổng thống Trump gạt ra khỏi Nhà Trắng bằng cách bỏ ngoài tai những khuyến cáo từ vị bác sĩ này hay hủy bỏ những chương trình truyền hình có sự góp mặt của ông Fauci.
Trong khi đó, sự tái bùng phát của dịch Covid-19 đang lan rộng trở lại ở nhiều bang trên khắp nước Mỹ.
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News hôm 9/7, Tổng thống Trump nói với Sean Hannity rằng Fauci “là một người đàn ông tốt bụng nhưng đã mắc rất nhiều sai lầm”.
Khi Greta Van Susteren hỏi ông Trump về nhận định của ông Fauci rằng “nước Mỹ chống dịch chưa hiệu quả”, người đứng đầu nhà Trắng thẳng thừng trả lời: “Tôi không đồng ý với Fauci”.
Đối với nhiều quan chức khác, những động thái kể trên là dấu hiệu của một trát sa thải. Tuy nhiên, Tổng thống Trump hiện vẫn chưa thể trực tiếp sa thải ông Fauci, người đã phụng sự chính phủ Mỹ trong hơn 50 năm và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ lưỡng đảng trong Quốc hội.
Theo các nhân viên Nhà Trắng, ông Trump hiện chưa có kế hoạch để buộc bác sĩ Fauci thôi việc, dù là trong trường hợp nào.
 |
| Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump chưa có ý định sa thải ông Fauci. Ảnh: Jonathan Ernst. |
Không còn là tiếng nói tổng thống muốn nghe
Một quan chức giấu tên làm việc trong Nhà Trắng cho biết ông Fauci hiện không còn là người đưa ra những lời khuyên hay cung cấp thông tin cho Tổng thống Trump, đồng thời “không còn làm việc trong Phòng Bầu Dục nữa”. Lần cuối ông Fauci nói chuyện với ông Trump là vào đầu tháng 6.
Ông Fauci đã tìm ra những cách khác để truyền tải thông điệp của mình về đại dịch, chủ yếu thông qua những cuộc trò chuyện trực tuyến trên Facebook, qua những podcast hay những buổi trả lời phỏng vấn với truyền thông.
Trong những ngày gần đây, khi mà số lượng lớn những ca nhiễm virus corona mới đang làm trì trệ hệ thống bệnh viện ở các bang miền Tây và miền Nam nước Mỹ, ông Fauci đã thẳng thắn chỉ trích cách phản ứng của chính phủ đối với đại dịch, đồng thời ngầm đưa ra những thông điệp gay gắt hướng về phía người đứng đầu Nhà Trắng.
Trong một buổi trả lời phỏng vấn của podcast FiveThirtyEight mới đây, ông Fauci nói: “So với những quốc gia khác, tôi không nghĩ chúng ta đang chống dịch hiệu quả”.
Một quan chức Nhà Trắng mới đây đưa ra tuyên bố rằng “Nhiều người thuộc Nhà Trắng đang bày tỏ sự quan ngại đối với những nhận định sai lầm của ông Fauci” và đính kèm một danh sách dài những bình luận từ các nhà khoa học trong thời điểm dịch mới bùng phát.
Đáng chú ý, danh sách này bao gồm việc ông Fauci nghi ngờ những người không biểu hiện triệu chứng nào có thể đóng vai trò quan trọng trong việc lan truyền virus hay tuyên bố của ông Fauci hồi tháng 2 rằng “vào thời điểm này, bạn không cần thay đổi bất kỳ điều gì mà hàng ngày bạn vẫn hay làm”.
Những người ủng hộ ông Fauci ghi nhận những sai lầm mà bác sĩ này mắc phải vào khoảng thời gian đầu của đại dịch và cho rằng những nhầm lẫn này là khó tránh khỏi bởi Covid-19 là một chủng bệnh mới, hầu như chưa được biết đến trước đây.
 |
| Bác sĩ Fauci và Tổng thống Trump từng có mối quan hệ khá thân thiết. Ảnh: Evan Vucci. |
Sự căng thẳng giữa chính quyền ông Trump và phía ông Fauci được thể hiện thông qua sự bất đồng trong cách sắp xếp các chương trình mà bác sĩ Fauci sẽ tham gia để truyền tải thông điệp.
Các quan chức truyền thông của Nhà Trắng đã cảnh báo những nhà khoa học và y bác sĩ làm việc cho chính phủ rằng việc của họ là giáo dục và nâng cao ý thức cộng đồng về những biện pháp phòng tránh lây lan virus, thay vì đi chỉ trích cách mà chính quyền đối phó với dịch.
Nhà Trắng gần đây có vẻ chuộng bà Deborah Birx hơn trong các vấn đề liên quan đến truyền thông. Birx là điều phối viên phản ứng chống dịch của Nhà Trắng, hiện làm việc với Tham mưu trưởng Nhà Trắng Mark Meadows và ông Jared Kusher - Cố vấn cấp cao đồng thời là con rể Tổng thống Trump.
Chính quyền ông Trump cũng đang lên kế hoạch để sắp xếp cho Thứ trưởng y tế Brett Giroir và người đứng đầu Cơ quan quản lý khẩn cấp liên bang Peter T. Gaynor xuất hiện trước truyền thông nhiều hơn và phát biểu về các vấn đề liên quan đến dịch Covid-19.
 |
| Bác sĩ Deborah Birx, người được kỳ vọng sẽ thay thế vai trò ông Fauci trong các vấn đề truyền thông liên quan đến đại dịch từ phía Nhà Trắng. Ảnh: AP. |
"Nếu Fauci không can thiệp, mọi thứ sẽ sụp đổ rất nhanh"
Tuy nhiên, ông Fauci chưa một lần phàn nàn về việc không được gặp và trao đổi trực tiếp với tổng thống về những bất đồng mà hai phía đang gặp phải.
Những người thân thiết với ông Fauci cho biết dù "bất mãn" với tình hình dịch bùng phát mạnh mẽ trở lại và những rắc rối xoay quanh vai trò của mình tại Nhà Trắng, bác sĩ 79 tuổi hiện không có ý định từ bỏ chức vụ ông đang nắm giữ.
Ông Fauci hiện đóng vai trò quan trọng trong đội ngũ phát triển vaccine chống virus corona và lập các phác đồ điều trị cho bệnh nhân dương tính với loại virus này.
Theo ông David Barr, nhà hoạt động chống HIV/AIDS kỳ cựu đồng thời là người thân cận với ông Fauci trong hơn 30 năm, những mâu thuẫn nội bộ và cách mà nước Mỹ phản ứng với đại dịch đang khiến bác sĩ 79 tuổi bực tức.
Ông Fauci không hài lòng với cách mà chính quyền các bang cũng như người dân không tuân thủ khuyến cáo từ các chuyên gia như việc đeo khẩu trang nơi công cộng hay tiếp tục tuân thủ quy định cách ly xã hội.
 |
| Ông David Barr, người có mối quan hệ thân thiết với bác sĩ Fauci, cho rằng bác sĩ 79 tuổi không hài lòng với cách nước Mỹ đang đối phó với đại dịch. Ảnh: Body Pro. |
Bạn bè và những người thân cận với bác sĩ Fauci cho rằng ông chưa từ chức là bởi ông còn yêu công việc của mình và vẫn cảm thấy bản thân có trách nhiệm to lớn.
Từ lâu, ông Fauci đã nổi tiếng với tuyên bố rằng sẽ không muốn nghỉ hưu cho đến khi vaccine AIDS được đặc chế thành công.
Trưởng khoa Y học nhiệt đới quốc gia tại Đại học Baylor là ông Peter Hotez nói rằng: “Fauci nhận ra rằng nếu ông ấy không can thiệp, mọi thứ sẽ sụp đổ rất nhanh, tình hình có thể còn tồi tệ hơn cả hiện tại”.
Trong quá khứ, bác sĩ Fauci có những mối quan hệ tốt đẹp với cả sáu vị cựu tổng thống mà ông từng phục vụ, bao gồm cha con ông Bush, Ronald Reagan, Bill Clinton, Barack Obama và Tổng thống đương nhiệm Donald Trump.
Nhờ những mối quan hệ bền chặt này mà ông Fauci từ lâu nổi danh là bác sĩ có uy tín và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ lưỡng đảng Quốc hội.
