Bác sĩ chỉ ra lợi ích và rủi ro khi cắt amidan

Khi amidan sưng to (thường là độ 3, độ 4) gây cản trở nghiêm trọng đến chức năng sinh hoạt.

Amidan giúp sản sinh kháng thể để chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn và virus qua đường hô hấp.

Tuy nhiên, khi amidan bị viêm nhiễm quá mức và tái đi tái lại, nó không còn là lá chắn mà lại trở thành "ổ chứa vi khuẩn" gây bệnh. Lúc này, câu hỏi được đặt ra là: có nên nạo, cắt amidan để loại bỏ hoàn toàn ổ viêm nhiễm này không?

Ai nên nạo, cắt amidan?

Cắt amidan không phải là phương pháp điều trị áp dụng cho mọi trường hợp viêm. Chỉ định phẫu thuật thường được các bác sĩ tai mũi họng cân nhắc dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh lý và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

Viêm amidan tái phát (tần suất)

Đây là lý do phổ biến nhất dẫn đến phẫu thuật. Viêm amidan tái phát có nên cắt không? câu trả lời là CÓ, nếu đạt một trong các tiêu chí sau

• Viêm cấp 7 lần trong vòng 1 năm.
• Viêm cấp 5 lần/năm trong 2 năm liên tiếp.
• Viêm cấp 3 lần/năm trong 3 năm liên tiếp.

Amidan quá phát (gây tắc nghẽn đường thở)

Khi amidan sưng to (thường là độ 3, độ 4) gây cản trở nghiêm trọng đến chức năng sinh hoạt

• Ngủ ngáy to, đặc biệt là ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (osa - obstructive sleep apnea).
• Khó nuốt, nuốt vướng, ảnh hưởng đến ăn uống và sự phát triển của trẻ.
• Amidan sưng to một bên (nghi ngờ khối u ác tính).

Biến chứng nguy hiểm

Khi amidan là nguyên nhân gây ra các biến chứng nặng mà điều trị nội khoa không hiệu quả

• Áp xe quanh amidan (tình trạng nhiễm trùng mủ nặng) đã xảy ra ít nhất một lần.
• Viêm amidan gây biến chứng lên các cơ quan xa như: thấp tim, viêm cầu thận (do liên cầu khuẩn tan huyết nhóm a).
• Hôi miệng kéo dài do amidan có nhiều hốc chứa chất bã đậu (sỏi amidan) gây mùi khó chịu.

Thường cắt amidan cho trẻ từ 4 tuổi trở lên. Ở trẻ dưới 4 tuổi, amidan vẫn giữ vai trò miễn dịch quan trọng, do đó cần hạn chế cắt, trừ trường hợp amidan quá to gây ngưng thở khi ngủ.

Lợi và hại khi cắt amidan

Việc cắt amidan là một phẫu thuật an toàn và phổ biến, nhưng không phải không có những rủi ro nhất định.

Về mặtlợi ích, phẫu thuật này giúp loại bỏ triệt để các ổ viêm nhiễm mạn tính, từ đó giảm tần suất đau họng, sốt và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm liên quan đến tim, thận, khớp.

Cắt amidan là một giải pháp ngoại khoa mang lại hiệu quả cao để chấm dứt tình trạng viêm nhiễm mạn tính và biến chứng.

Đặc biệt ở trẻ em, việc cắt amidan giúp cải thiện rõ rệt đường hô hấp, chấm dứt tình trạng ngủ ngáy hay ngưng thở khi ngủ, đồng thời giúp hơi thở thơm tho và nâng cao chất lượng giấc ngủ cũng như ăn uống.

Tuy nhiên, người bệnh cũng cần lưu ý đến những rủi ro nhất định. Biến chứng nguy hiểm nhất là xuất huyết, có thể xảy ra ngay sau mổ hoặc sau 7-10 ngày khi màng giả mạc bong ra. Sau phẫu thuật, cảm giác đau họng và đau tai thường kéo dài từ 1-2 tuần, dễ khiến người bệnh (nhất là trẻ nhỏ) biếng ăn và sụt cân.

Bên cạnh đó, các nguy cơ về nhiễm trùng hốc mổ hoặc phản ứng với thuốc mê dù hiếm gặp nhưng vẫn cần được đề phòng. Về lâu dài, dù các mô bạch huyết khác sẽ bù đắp để hệ miễn dịch không bị suy giảm vĩnh viễn, nhưng một số nghiên cứu vẫn lưu ý về khả năng tăng nhẹ nguy cơ dị ứng hoặc bệnh lý hô hấp ở một số cá nhân.

Viêm amidan tái phát có nên cắt không?

Nếu bạn hoặc con bạn bị viêm amidan tái phát (thường xuyên, nhiều lần trong năm), quyết định cắt thường dựa vào mức độ ảnh hưởng của nó

1. Nếu tái phát liên tục và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe/sinh hoạt thì nên cắt. Việc duy trì một ổ viêm nhiễm mạn tính (thường xuyên dùng kháng sinh) gây hại cho cơ thể và tăng nguy cơ biến chứng lên tim, khớp, thận.
2. Nếu tái phát không thường xuyên hoặc chỉ là viêm cấp tính nhẹ, có thể điều trị khỏi bằng thuốc: không nên cắt. Hãy ưu tiên điều trị nội khoa, tăng cường sức đề kháng và vệ sinh họng miệng thường xuyên.

Cắt amidan là một giải pháp ngoại khoa mang lại hiệu quả cao để chấm dứt tình trạng viêm nhiễm mạn tính và biến chứng. Tuy nhiên, đây phải là quyết định được đưa ra bởi bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng sau khi đã thăm khám, đánh giá đầy đủ tình trạng bệnh lý, tiền sử nhiễm trùng và thể trạng của bệnh nhân.

Bạn không nên tự ý yêu cầu cắt amidan chỉ vì sợ tái phát, hãy luôn tuân thủ các chỉ định y khoa.