Bão Leslie, ở góc dưới bên phải, và bão Kirk, về phía trên bên phải, đã hình thành nên bộ ba cơn bão vào ngày 6/10 khi bão Milton đang mạnh lên. Ảnh: NASA. |
Bão Milton là một trong những cơn bão mạnh nhất hình thành trên Đại Tây Dương trong những năm gần đây, theo BBC. Trước đó, Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ đã cảnh báo "cơn bão lớn cực kỳ nguy hiểm" Milton sẽ đổ bộ vào đất liền vào đêm muộn 9/10 hoặc sáng sớm 10/10 (giờ địa phương).
Thực tế, Milton đổ bộ vào bờ biển phía tây Florida vào đêm 9/10 với cường độ cấp 3, khiến hơn 3 triệu ngôi nhà mất điện. Cơn bão cũng mang theo những cơn gió "thảm khốc" có khả năng gây thiệt hại đáng kể về tài sản. Trước đó cùng ngày, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mô tả đây là “cơn bão thế kỷ”.
Cơn bão gây sửng sốt
Mặc dù mất đi một phần sức mạnh khi tiến gần bờ biển, bão Milton vẫn là một trong những cơn bão mạnh nhất tấn công lục địa Mỹ trong thời gian gần đây, Guardian cho biết.
Milton đổ bộ chưa đầy hai tuần sau khi bão Helene tàn phá Bờ biển Vịnh và khiến ít nhất 225 người thiệt mạng ở Florida, Georgia, Nam Carolina, Tennessee, Virginia và Bắc Carolina.
Vào ngày 5/10, bão Milton bắt đầu hình thành ở phía tây nam Vịnh Mexico. Ngày hôm sau, tốc độ gió bắt đầu tăng nhanh. Sức gió của bão Milton đã tăng từ 129 km/h lên 282 km/h chỉ trong 24 giờ. Hiện tại, đây là một trong những cơn bão Đại Tây Dương tăng cường độ nhanh nhất được ghi nhận.
Ngày 6-7/10, bão Milton mạnh lên nhờ nước biển nóng bên dưới. Ảnh: Đài quan sát Trái Đất của NASA. |
Một cơn bão hình thành khi một hiện tượng nhiễu loạn thời tiết, như giông bão, kéo lớp không khí ấm gần bề mặt Trái Đất từ mọi hướng. Nước biển bốc hơi và bị các luồng gió hội tụ kéo lên cao. Khi nước biển bốc lên, hơi nước nguội đi, ngưng tụ thành mây và mưa. Từ đó, lượng không khí nóng ẩm từ bề mặt đại dương tiếp tục bốc lên để thay thế. Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng đại dương nóng lên đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều cơn bão cực đoan hơn.
Bão Milton hình thành ở Vịnh Mexico cùng lúc với hai cơn bão lớn khác đang di chuyển trên Đại Tây Dương. Bão Leslie và bão Kirk đã hình thành nên bộ ba cơn bão vào ngày 6/10, giữa lúc bão Milton đang mạnh lên.
Bất thường
Trên mạng xã hội X, nhà khí tượng học Philip Klotzbach của Đại học bang Colorado nhận định thật bất thường khi thấy ba cơn bão hình thành cùng một lúc vào thời điểm muộn như thế này trong mùa.
Trên thực tế, đây là lần đầu tiên ba cơn bão được chứng kiến cùng lúc trên khắp Đại Tây Dương trong tháng 10 kể từ khi bắt đầu ghi chép vệ tinh vào năm 1966.
"Nhiệt độ đại dương ở Vịnh Mexico đang ở mức hoặc gần mức kỷ lục. Điều này đã cung cấp cho các cơn bão ở khu vực đó rất nhiều 'nhiên liệu'", Joel Hirschi, Phó giám đốc bộ phận mô hình hệ thống biển tại Trung tâm Hải dương học Quốc gia Mỹ (NOC), cho biết.
Bắc Đại Tây Dương đã nóng lên trong năm qua, và nhiệt độ bề mặt biển ở Vịnh Mexico hiện cao hơn nhiều so với mức trung bình.
Ba cơn bão - Milton, Kirk và Leslie - quần thảo cùng lúc vào ngày 6/10. Ảnh: Đài quan sát Trái Đất của NASA. |
"Khí hậu ấm hơn có nghĩa là biển ấm hơn", ông Hirschi nói. Ông cho biết ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy thời gian cần thiết để các cơn bão nhiệt đới mạnh lên thành bão cấp 4 hoặc cấp 5 đang giảm dần trước tình trạng biến đổi khí hậu.
“Sự gia tăng cường độ nhanh chóng mà chúng ta đã chứng kiến ở Đại Tây Dương đối với cơn bão Beryl, Helene và bây giờ là Milton đi theo xu hướng đó”, ông nói.
Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ, trong khi sức gió của cơn bão Milton dự kiến gây thiệt hại, nó cũng tạo ra các điều kiện có khả năng gây ra lốc xoáy trên khắp miền Trung và miền Nam Florida.
Lũ lụt cũng có khả năng cao hơn sẽ xảy ra vì bề mặt đất ở nhiều khu vực ở Florida vẫn ẩm sau khi bão Helene gây mưa lớn. Điều đó đồng nghĩa mặt đất không thể hấp thụ thêm quá nhiều nước.
Tuy nhiên, BBC nhận định có lẽ mối đe dọa lớn nhất đối với tính mạng và tài sản sẽ là đợt triều cường do cơn bão Milton dự kiến gây ra. Florida đã thực hiện nỗ lực sơ tán lớn nhất trong nhiều năm, trong khi vẫn đang giải quyết hậu quả của bão Helene.
Gió giật mạnh và lũ lụt trên diện rộng của bão Helene đã gây ra thiệt hại tài sản lên tới hàng tỷ USD, đồng thời thổi bay cây cối và đường dây điện ở khu vực trải dài từ Bờ biển Vịnh đến dãy núi Bắc Carolina.
Năm cuốn sách về khí hậu nên đọc
Mục Thế giới giới thiệu với độc giả 5 cuốn sách mà các chuyên gia khí hậu của Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế cho rằng nên đọc về cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu toàn cầu.